«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է իրավապաշտպան Վարդան Հարությունյանը:
–Պարոն Հարությունյան,հետաքրքիր է Ձեր տեսակետը բանակում վերջին շրջանում զոհերի կապակցությամբ: Նախկինում մեծակտիվությամբարձագանքում էին քաղաքացիական նախաձեռնությունները՝ «Բանակն իրականում» և այլն, վերջին շրջանում կարծես նրանք էլ են պասիվ: Ինչո՞վ կարող ենք պայմանավորել այս ամենը:
-Բանակը մեր հասարակության մի շատ կարևոր մասնէ և արտահայտում է այն բոլոր բացասական երևույթները, որոնք առկա են մեր իրականության մեջ: Դեռ 90-ականների սկզբից, երբ հիմնադրվեց մեր բանակը,շատ է գրվել այն մասին, որ բանակ է ներմուծվում քրեական մտածողություն: Այդ քրեական մտածողությունը իրոք այսօր կա բանակում, այնտեղ սպանությունների ու դժբախտ պատահարների մեծ մասը շատ հաճախ պայմանավորված է լինում դրանով:Ես չգիտեմ՝դա գալիս է հրամանատարությունի՞ց, թե՞նրանցից, ովքեր պատասխանատու էին և մինչև հիմա պատասխանատու են բանակի համար:Նրանք կա՛մ չեն կարողանում դա բանակից արմատախիլ անել,կա՛մ իրենց առջևնման խնդիր չեն դրել: Նրանք չեն համարում, որ դա վատ բան է, որովհետև իրենցից՝ այդ հրամանատար կոչվածներից շատերն էլ են այդ կյանքով ապրել.եթե դա սպայական կազմում չլիներ ընդունելի տարբերակ, ապրելակերպ, ապա զինվորների մեջ էլ դա չէր արմատավորվի:
Հասարակական նախաձեռնություններ կային և կան.նրանց պայքարը մեկ վերելք է ապրում, մեկ՝ անկում: Դրանք պայմանավորված չեն նրանով, որ հասարակության մեջ չկա բանակի խնդիրներով զբաղվելու պահանջարկ։ Դա կարող է դիտարկվել որպես անկման շրջան. մարդիկ, որ պայքարում էին այդ բնագավառում, նույն եռանդով շարունակում են պայքարել:
– Անտարբերություն չե՞ք նկատում նաև Վոլոդյա Ավետիսյանի դատավճռի հետ կապված: Ակնհայտ է, որ այդ գործում ոչ ամեն ինչն է շիտակ: Նրա դեմ քրեական գործ հարուցվեց՝ այն դեպքում, երբ նա ընդվզում էր իշխանությունների դեմ և սոցիալական պահանջներ ներկայացնում:
– Նա իշխանությունների դեմ դուրս չեկավ, նա ներկայացրեց սոցիալական պահանջներ ոչ թե իր ընտանիքի համար, այլ իր ընկերների: Իրոք, մի տեսակ ամոթ է, որ մարդիկ, ովքեր իրենց արյունը, քրտինքը, էներգիան տվել են այս երկրի կայացմանը, ապրում են այսպիսի խղճուկ վիճակում: Վոլոդյա Ավետիսյանին ճանաչում եմ դեռ 90-ականներից՝ իր գործունեության ամենաակտիվ շրջանից: Հասարակությունը և բոլորը գիտեն, որ նրա նկատմամբ քրեական հետապնդում սկսվեց այն պահից, երբ նա հրապարակ դուրս եկավ, սկսեց հասարակական գործունեությամբ զբաղվել: Նրան չկարողացան լռեցնել և դիմեցին այն քայլին, որին մշտապես դիմում իրենց ոչ հաճո գործիչներին լռեցնելու համար: Վոլոդյա Ավետիսյանը քաղաքական նկատառումներով հետապնդվող մարդ է, և նրա իրավաբանները պետք է շարունակեն պայքարը՝ նրա արդարացման գործը մինչև Եվրոպա հասցնելու համար:
– Իսկ հասարակության տեսանկյունի՞ց, Վոլոդյա Ավետիսյան, Շանթ Հարությունյան և ընկերներ…
– Ոչ միայն Վոլոդյա Ավետիսյան, Շանթ Հարությունյան և ընկերներ. ուղղակի մի պահից սկսած՝ մեր հասարակությունը քաղաքական իշխանության կողմից կանգնեցվել է փաստի առաջ, գոյություն ունի մի փաստ, թե՝ դուք օրինական ճանապարհով մեզ հաղթել չեք կարող: Սկսած 2003 թվականից՝ ամեն օր քաղաքական իշխանությունը ՀՀ քաղաքացուն դա հասկացնել է տվել, և հիմա քաղաքացիներից ոմանք հուսահատ լքեցին երկիրը, ոմանք հուսահատ մտածում են՝ գուցե հանգամանքների բերումով ինչ-որ բան փոխվի: 2008 թվականը մեծ հարված հասցրեց, գնդակահարվեց խաղաղ երթն ու ցույցը: Այդ ամենն իր հետևանքներն ուներ, հնարավոր չէ այդ ամեն ինչից հետո տեսնել հասարակական հզոր ընդվզում: Բայց դա դեռ չի նշանակում, որ հասարակությունն իրեն չի վերագտնի, ու այդ ընդվզումը չի լինի: Այն, ինչ անում են մեր իշխանությունները, արել են դրանից առաջ բոլոր բռնապետները և պարտվել, այնպես որ՝ բացառվում է, որ սրանք էլ չպարտվեն: Նրանց վերջը լինելու է նույնքան տխուր, որքան տխուր եղել է նրանց նմանների վերջը մինչ այսօր:
–Պարոն Հարությունյան, խնդրում եմ անդրադառնաք մեկ այլ խնդրի՝ քրեակատարողական հիմնարկներում առկա իրավիճակին: Արդարադատության նախարարները փոխվում են, բայց խնդիրը,հատկապես՝ցմահ ազատազրկվածների հետ կապված,չի լուծվում: Ի՞նչ ելք եք Դուք տեսնում:
–Սա նույնպես մտածողության խնդիր է:Մարդը, որ կատարել է դաժան հանցագործություն, իհարկե,ըստ մարդկային գործող օրենքների,պետք է դատապարտվի և դատապարտվում է ցմահ ազատազրկման:Մարդկանց դատապարտել ցմահ ազատազրկման, ուղարկել բանտ և մեկընդմիշտ մոռանալ նրանց գոյության մասին ու համարել, որ նրանք գոյություն չունեն,ծանրագույն հանցագործություն է՝ավելի մեծ,քան նրանց գործած հանցանքը: Չի կարելի երբեք մոռանալ որևէ մեկի, եթե նա կենդանի էակ է, ապրում է՝ չնայած բանտում է: Կարծում եմ՝պետք է գործեն օրենքներ, կարգեր, որոնք հնարավորություն կտան ցմահ ազատազրկվածներին ինչ-որպահից ներվելու իրավունք ստանալ, ռեժիմի փոփոխության իրավունք ստանալ:
Նրանք ճիշտ մեզնման մարդիկ են: Մեզնից որևէ մեկը չի կարող նախապես ասել, որ մեզ հետ չի կարող լինել նույն բանը: Բանտը, հիվանդանոցը այնպիսի տեղեր են, որտեղ ցանկացած մեկը կարող է հայտնվել:
Վարդան Հարությունյանի հետ հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
