Հանրային հեռուստաընկերությանը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսիի հարցազրույցը շոշափելի ուշադրության արժանացավ առավելապես արցախյան, հայ-ադրբեջանական հակամարտության վերաբերյալ ասված հայտարարությունների առումով: Մինչդեռ,, պակաս հետաքրքիր չէր նաև դեսպանի արտահայտությունը հայ-թուրքական հարաբերության թեմայով, ընդ որում ինչպես բովանդակային, այդպես էլ թերևս երանգային առումով: Նախ, նկատելի էր, որ հայ-թուրքական հարաբերության թեմային դեսպանի անդրադարձում չէր նկատվում դրա վերաբերյալ մեծ հետաքրքրություն, կամ հրատապ հետաքրքրություն, ի տարբերություն օրինակ արցախյան, հայ-ադրբեջանական թեմատիկայի վերաբերյալ պատասխանների:
Միաժամանակ, այդ հանգամանքով հանդերձ, ուշադրության է արժանի նաև այն, որ դեսպանն այդուհանդերձ բավականին համառոտ, սակայն հստակ արձանագրեց Նահանգների համար կարևոր ելակետը՝ հայ-թուրքական արձանագրություններ, որոնք նախաստորագրվեցին կամ ստորագրվեցին 2009 թվականին Ցյուրիխում, այդպես էլ սակայն մնացին չվավերացված: Ավելին, Սերժ Սարգսյանն իր նախագահության ավարտին՝ 2018 թվականի մարտի 1-ին հայտարարեց այդ արձանագրությունները չեղարկելու մասին: Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց, թե նոր իրավիճակում պետք է բանակցվի նոր փաստաթուղթ: Ըստ այդմ, երբ ԱՄՆ դեսպանը նշում է, որ կարելի է հետ գնալ և վերսկսել այդ արձանագրություններից, առաջանում է հարց՝ իսկ դա հնարավո՞ր է, եթե Սերժ Սարգսյանի հրամանագրով դրանք չեղարկվել են:
Մյուս կողմից սակայն, այստեղ թերևս պետք է նկատի առնել ոչ թե բուն արձանագրությունները, այլ դրանց բովանդակությանը վերադարձը: Փաստացի, այդ արձանագրությունների բովանդակությունը Վաշինգտոնին բավարարում է, կամ առնվազն շահեկան է թվում հայ-թուրքական երկխոսության գործընթաց մեկնարկելու տեսանկյունից, դրա հեռանկարայնություն պատկերացնելու տեսանկյունից: Մի բան, ինչը թերևս այնքան էլ ընդունելի չէ Մոսկվայի համար: Համենայնդեպս, կարծես թե հենց դրա վկայություն էր ՌԴ արտգործնախարար Լավրովի օրերս հայ-թուրքական թեմայի անդրադարձի շրջանակում ցյուրիխյան արարողությունից արված հիշատակումը: Լավրովը նկատեց, որ հայկական կողմը չէր ուզում ստորագրել, որովհետև համաձայն չէր Արցախի վերաբերյալ թուրքերի պայմանին, միաժամանակ իր հերթին դնում էր արցախյան թեմային անդրադարձ կատարելու պահանջ:
Լավրովը հիշել է, որ ի վերջո Էդուարդ Նալբանդյանին երկտող է ուղարկել, հորդորելով ստորագրել առանց որևէ պայմանի, և ակնարկելով, որ հետո միևնույն է արձանագրությունները չեն ունենա հարթ ընթացք: Ամբողջ հարցն այստեղ թերևս այն է, որ դրանցում ըստ էության ամրագրվում էր հայ-թուրքական սահմանի ճանաչման, իսկ պատմական հարցերի, այդ թվում ցեղասպանության վերաբերյալ պատմաբանների ենթահանձնաժողով ձևավորելու հանգամանքը: Եթե հայ-թուրքական տիրույթում տեղի է ունենում այդպիսի համաձայնություն, ապա Ռուսաստանը զգալիորեն կորցնում է իր ազդեցությունը Թուրքիայի վրա՝ հայկական հարցը զսպելու գործում իր նշանակությունից բխող ազդեցությունը: Իսկ այդ տեսանկյունից արժե հիշատակել նույն Լավրովի ևս մի խոսք, որ նա արտաբերեց 2016 թվականի հունիսին, երբ Գերմանիայի Բունդեսթագը ճանաչեց հայերի ցեղասպանություն, ընդունելով դատապարտող բանաձև: Լավրովը հայտարարեց, թե, եթե գործընկերները իրենց պահեն գործընկերությանը բնորոշ, ապա չեն ունենա այդպիսի մարտահրավերներ ու խնդիրներ: Ի դեպ, այդ շրջանը ռուս-թուրքական գժտության շրջանն էր՝ Սիրիայում խոցված օդանավի պատճառով: Եվ առավել հետաքրքրական է, որ հենց 2016 հունիսին ըստ էության Ռուսաստանն ու Թուրքիան հաշտվեցին:
