«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Քաղաքականության հետազոտական կենտրոնի փոխնախագահ, քաղաքագետ Արմեն Գրիգորյանը:
– Հայաստանում բուռն ներքաղաքական զարգացումներ են տեղի ունենում։ Որքան էլ Ծառուկյանի և Քոչարյանի շուրջ զարգացումներն իրավական հարթության մեջ են, դրանք ունեն նաև քաղաքական նշանակություն։ Ի՞նչ սպասել նրանց վերաբերյալ դատարանների կայացրած որոշումներից հետո։
– Քաղաքական հարթությունում առայժմ կայացրած որոշումները խրախուսում են հեղաշրջում նախապատրաստել ու քրեաօլիգարխիկ ռեժիմը վերականգնել ցանկացող ուժերին: Բնականաբար, իրավական հարթությունում որոշումները բողոքարկվելու են վերին դատական ատյաններում: Ուղղակի պետք է հաշվի առնել, որ թերի է այն կարծիքը, թե դատարանները կա՛մ կարող են անկախ լինել, կա՛մ գործող իշխանությունից ցուցումներ ստանալ. քսանամյա քրեաօլիգարխիկ ռեժիմին քաղաքական գնահատական չտալու ու վեթինգ չիրականացնելու արդյունքներից մեկը երրորդ տարբերակի առկայությունն է, այն է՝ այլ անձանցից ցուցումներ ստանալը:
– Արդյոք գործ կունենանք միասնակա՞ն ընդդիմության հետ՝ իշխանություն տապալելու օրակարգով, նկատի ունեմ նաև նրանց հետ խորհրդակցություններ անցկացնող, անթաքույց պրոռուսական կողմնորոշում ունեցող ուժերին։
– Չի բացառվում, որ կլինի այդպիսի միավորում, քանի որ պրոռուսական կողմնորոշումից էլ ուժեղ գործոններ կան. ամենակարևորը՝ նյութական խթանները՝ թե՛ քրեաօլիգարխիկ ռեժիմի օրոք ապօրինի ճանապարհով ձեռք բերված ունեցվածքի, թե՛ հարկային դաշտից դուրս գործունեությունը շարունակելու, թե՛ հայկական ազգանուններով ռուս օլիգարխների հաշվին, իսկ բացի այդ՝ իրենց ժամանակավրեպ լինելու զգացումը. այդ ուժերի ներկայացուցիչները հասկանում են, որ բնականոն զարգացման դեպքում, եթե բարեփոխված Ընտրական օրենսգրքով ու Կուսակցությունների մասին օրենքով հերթական ընտրություններ տեղի ունենան, իրենք որևէ հեռանկար չեն ունենա:
– Փաշինյանի՝ Մոսկվա չմեկնելու որոշումն արդյոք ունի՞ քաղաքական ենթատեքստ, դա ինչքանո՞վ է կապված Հայաստանում տեղի ունեցող զարգացումների, հնարավոր հակահեղափոխության վտանգները կասեցնելու հետ։
– Թերևս անիմաստ էր զուտ արարողակարգային, քաղաքական ոչ մի դիվիդենդ չապահովող միջոցառմանը մասնակցել մի պահի, երբ մի կողմից՝ ճգնաժամային կառավարման հետ կապված որոշումների կայացման խնդիրը կա, մյուս կողմից էլ՝ բացահայտ սաբոտաժ ու հեղաշրջման նախապատրաստման փորձ է տեղի ունենում:
– Իշխանությունները ՍԴ հարցը ԱԺ-ի միջոցով լուծելն ազդարարում են որպես հեղափոխության երկրորդ փուլ։ Ինչո՞ւ այսքան ուշ, արդյոք նախկին համակարգը կհանձնվի՞։ Ի՞նչ հեռանկար է սպասվում ՍԴ դիմող ուժերին:
– Հեղափոխությունն այն գործընթացը չէ, որը պետք է փուլերով իրականացվի: Թե՛ Սահմանադրական դատարանի, թե՛ մինչ այդ՝ ապօրինի ճանապարհով ձեռք բերված ունեցվածքի մասին օրենքի ընդունումը բավականին ուշացել է. հեղափոխության տրամաբանությունը թերևս ենթադրում է, որ այդ ու մի շարք այլ առանցքային որոշումներ պետք է ավելի քան մեկ տարի առաջ արագ կայացվեին՝ ԱԺ-ի ձևավորումից հետո: Իսկ թե ինչու այսքան ուշ՝ դժվարանում եմ պատասխանել: Համենայնդեպս, հեղափոխությունից ավելի քան երկու տարի ու նորընտիր ԱԺ-ի կողմից կառավարություն ձևավորելուց մոտ տարի ու չորս ամիս անց օրակարգում այլ խնդիրներ պետք է լինեին, ոչ թե քրեաօլիգարխիկ ռեժիմի վերակենդանանալ փորձող մնացորդների դեմ պայքարը՝ իրավիճակային լուծումներով:
