Ամառային այս շրջանում քաղաքացիների քննարկումների գլխավոր թեման տուրիզմն է։ Եթե արտագնա տուրիզմի մասով քննարկվում է դրսում զբոսաշրջիկների համար ստեղծված հարմարավետ պայմաններն ու որոշ տեղերում մատչելիությունն ու կատարյալ հանգիստը, ապա Հայաստանում միայն տուրիզմի գրավչության բացակայությունը՝ սկսած ծրագրային քաղաքականությունից ընդհուպ ամենատարրական անհրաժեշտ պայմանների բացակայությունը։ Ամոթալի է, սակայն մինչ օրս ՀՀ ներգնա տուրիզմի ամենամեծ խնդիրը զուգարանների բացակայությունն է։
Տուրիստական ընկերությունները մատնանշում են նաև ճանապարհների անմխիթար վիճակը, որը ստվերում է Երևանից փոքր ինչ հեռու գտնվող տեսարժան վայրերի գրավչությունը։ Տուրիստական ընկերությունները ստիպված են լինում բարձր գներով վարձել հարմարավետ մեքենաներ, որպեսզի ճանապարհների խնդիրները հնարավոր լինի առանց հետևանքների հաղթահարել։ Տուրիզմի խթանումն այդքան կարևորող պաշտոնյաներն անգամ ի զորու չեն զբոսաշրջիկներին երկիրը ներկայացնելու ծրագիր մշակել, բացի հայտնի կոթողներից, նորանոր վայրեր ընդգրկել։ Մի քանի եկեղեցական համալիրներից այն կողմ չեն անցնում, մինչդեռ շատերն են քաջատեղյակ, որ Հայաստանի բնությունը հարուստ է անձեռակերտ գլուխգործոցներով, որոնց ցանկով կարելի է շատերի համար գայթակղիչ դարձնել Հայաստանը։
«Էլ Ընդ Այ Տուր» տուրիստական ընկերության տնօրեն Աննա Հարությունյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց, որ բացի հայտնի տեսարժան վայրերից, իրենք են փնտրում գեղատեսիլ վայրեր և ներառում իրենց ցանկում, որպեսզի առաջարկվող փաթեթն ավելի հարուստ ու գրավիչ լինի։ Միջազգային մակարդակում զբոսաշրջության պայմանների հետ համեմատվելու աղերսը միայն հյուրանոցների գներն են։ Երևանի կենտրոնի հյուրանոցների և եվրոպական մի շարք երկրների կենտրոնական փողոցների հյուրանոցների գները գրեթե նույն արժեքի են։ Օրինակ Բարսելոնայում, Աթենքում և Երևանում այս շրջանում կարելի է վարձել երկտեղանոց համար մեկ օրվա դիմաց 35 հազար դրամ վճարելով՝ ներառյալ նախաճաշը։ Երեք աստղանի հյուրանոցները գրեթե նույն արժեքի են։ Մեր զրուցակցի խոսքով, դա Հայաստան այցելած զբոսաշրջիկների համար խնդիր չէ։
Հայաստանյան հյուրանոցների գները, որպես կանոն, ՀՀ քաղաքացիների համար են խնդրահարույց, քանի որ երկրում աշխատավարձերը ցածր են։ Ի տարբերություն մյուս երկրների, հայաստանյան տուրփաթեթները հիմնականում կարճաժամկետ են՝ հինգից յոթ օր։ Օրերի պակաս քանակը կախված է նաև առաջարկվող փաթեթի ծրագրից։
«Փաթեթները հիմնականում նույն շեշտադրությամբ են՝ եկեղեցական տուրիզմ է, ինչն իմ կարծիքով, սխալ է։ Որքան էլ դա շատ կարևոր է, բայց միայն դրա վրա շեշտը դնել պետք չի, պետք է ներառվեն նաև այլ տեսարժան վայրեր, լինի բազմազանություն։ Օրինակ, մենք ներառել ենք Զվարթնոցի տաճարը Էջմիածնի հետ, բացի այդ Գառնի-Գեղարդի ճանապարհին ներառել ենք նաև Էրեբունի թանգարանը։ Այնպես չստացվի, որ միայն Գառնի-Գեղարդի ու Խոր Վիրապի վրա կենտրոնանան։ Հայաստանը տուրիստներին գրավելու հնարավորություն ունի, սակայն շատ բաներ դեռ բացահայտված չեն։ Մի օրինակ բերեմ. Ես գիտեմ, որ քիչ էքսկուրսավարներ են ուշադրություն դարձնում Գառնու տաճարի կողքի տեսարանին, որն ամբողջությամբ ջութակի տեսարան է, նման բաները դրսում շատ մեծ ուշադրություն են դարձնում, օրինակ Մալդիվներում, կամ որևէ տեղ եթե մի սրտաձև կղզի է լինում, ամբողջ աշխարհով մեկ գովազդում են, որ ունեն սրտաձև կղզի։ Սրանք ուղղակի դետալներ եմ ասում, որոնք շատ կարեւոր են տուրիզմն ավելի գրավիչ դարձնելու համար։ Բայց, ընդհանուր առմամբ անձեռակերտ բնական պատկերների առումով շատ բան կա Հայաստանում ցույց տալու ու գովազդելու, ինչն ամբողջությամբ բացահայտված չէ»,- ասաց Աննա Հարությունյանը։
Տուրիստական կազմակերպություններից շատերն են դժգոհում, որ այդ ուղղությամբ երկրում տարվող աշխատանքներն այդպես էական արդյունք չունեցան։ Տուրիստական ընկերություններն էլ իրենց բիզնես շահերից ելնելով, սեփական փնտրտուքներով փորձում են հնարավորինս հետաքրքիր փաթեթ առաջարկել, սակայն այն չի կարող երկրի բյուջեի համար կարևորագույն նշանակություն ունեցող ոլորտի զարգացմանը խթանել, եթե պետության կողմից առանձնահատուկ ջանքեր չկան։
«Օրինակ եթե մենք հարմարավետ մեքենա վարձելով կկարողանանք այդ ճանապարհների խորդուբորդը հաղթահարել, բայց հո չենք կարող պետքարանների հարցը լուծել։ Եթե ճանապարհներին պատահում էլ են, այնքան վատ վիճակում են, որ անհարմար ես զգում առաջարկել տուրիստին »,- ասաց մեր զրուցակիցը։
Նշենք, որ Հայաստանում ներգնա տուրիզմի 7 օրյա փաթեթը միջինում արժե 400 դոլար, որը ներառում է երեք աստղանի հյուրանոց, նախաճաշ, տրանսֆերներ, բացի ավիատոմսը։
Այնպես որ տարիներ շարունակ զբոսաշրջությանը զարկ տվող կառավարությունն անգամ ի վիճակի չէ այդ ոլորտում զուգարանի հարց լուծել։
