«Էխո Մոսկվի» ռադիոկայանի լրագրող Գրիգորի Ասմոլովը հետաքրքիր հոդված է տպագրել Եգիպտոսում և արաբական արևելքում տեղի ունեցող զարգացումների վերաբերյալ, ինչում մեծ է ԶԼՄ-ների` հատկապես Al-Jazeera հեռուստաընկերության դերը:
Եգիպտոսում կիրակի օրն արգելվել է Al-Jazeera հեռուստաընկերության հեռարձակումը:
Հայտնի է, որ ամենասկզբից այդ հեռուստաընկերությունը, որին անվանում են «արաբական CNN», գրեթե ամբողջ օրը ուղիղ հեռարձակումներ էր ապահովում Եգիպտոսից:
Ինչո՞վ էր վտանգավոր Al-Jazeera-ն ավելի ու ավելի լճացող արաբական ավտորիտար ռեժիմների համար:
Ասմոլովը գրում է, որ արաբական նոր հեղափոխությունները չունեն կոնկրետ առաջնորդներ, սակայն կա մի «անտեսանելի ձեռք» (որն առաջ է մղում դրանք.– 1in.am), և դա Al-Jazeera—ի ղեկավար Մուհամադ Խանֆարն է:
Հեղինակը հիշում է, որ երբ Խանֆարն այցելել էր Վաշինգտոն, ելույթ է ունեցել Ջորջ Վաշինգտոնի համալսարարնում արաբական ԶԼՄ-ների մասին դասախոսությամբ և պատասխանել մի քանի հարցերի:
Խանֆարին դժվար է անվանել գորշ կարդինալ, քանի որ նրա դերը և նրա ղեկավարած կազմակերպության արածն ավելին է, քան անում էր կարդինալ Ռիշելյեն:
Հեռուստաալիքի ինֆորմացիոն քաղաքականությունը՝ ժողովրդի ձայն լինելու վերաբերյալ, առավել քան կատարել իր գործառույթը:
Ալիքը գրեթե զրկել է արաբական երկրների իշխանություններին տեղեկատվության վրա ազդելու հնարավորությունից և ակնթարթորեն տարածել ողջ արաբական աշխարհում հեղափոխությունների և դիմադրության կայքը` ցույց տալով ժողովրդական դիմադրության ողջ պատկերը:
Այս կայքը վերցրին նաև սոցիալական ցանցերը, որոնք օգնեցին կազմակերպել ամբոխին:
Ասմոլովը մեջբերում է Խանֆարի խոսքերը. «Մենք երբեք չենք մտածել մեր մասին` որպես քաղաքական և գաղափարական շարժման: Մենք ազատության մարտիկներ չենք, այլ լրագրողներ, որոնք աշխատում են ստանդարտներին համապատասխան:
Մենք նպատակ ենք ունեցել դառնալ արաբական աշխարհի ձայնը: Սակայն, անկասկած, առաջացավ որոշակի վակուում:
Մարդիկ փնտրում էին, թե ով կբարձրաձայնի իրենց մասին` անկախ լինելով կառավարություններից, և հավանաբար նրանք որոշել են, որ այդպիսին կարող է դառնալ Al-Jazeera-ն:
Միաժամանակ, այն փաստը, որ Մարոկկոյից մինչև Օման, անկասկած, նայում են լուրեր նույն վերնագրերով, կարող է հանգեցնել ընդհանուր առաջնահերթությունների»:
Հեղինակը մեջբերում է նաև Քորնելի համալսարանի պրոֆեսոր, միջազգային հարաբերությունների մասնագետ Բենեդիկտ Անդերսոնին, որն առաջարկել է երևակայական հասարակությունների տեսությունը, համաձայն որի՝ հասարակությունները ձևավորվում են ինֆորմացիայի հենքի վրա, որը նրանք սպառում են, և բացատրում է ազգային պետությունների ձևավորումը ԶԼՄ-ների զարգացմամբ (թերթերի առաջացումը):
Հիմնվելով այս տեսության վրա` պրոֆեսոր Ֆիլիպ Սեյբը գրել է, որ Al-Jazeera-ն նման է մի վիրտուալ պետության` վերազգային կառույցի, որը միավորել է արաբական երկրների հեռուստադիտողներին մեկ հասարակության մեջ, որը չի վերահսկվում պետության կողմից: Հիմա մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է այդ պետությունը կործանում ազգային պետություններին:
Al-Jazeera-ն այսօր ամենապրոֆեսիոնալ ալիքներից է, իսկ նրա ղեկավարը` Խանֆարը, աշխարհի ամենախելացի և տաղանդավոր մենեջերներից է,- եզրակացնում է Ասմոլովը:
«Մենք ունենք լրագրողական փիլիսոփայություն, համաձայն որի, ցանկացած ռեպորտաժի կենտրոնում մարդիկ են:
Հասարակության դինամիկան մեզ համար կարևոր է, քան այս կամ այն պետության կառավարության ներկայացուցիչները:
Մենք ընկերություն չենք անում պետությունների հետ: Մենք ընկերություն ենք անում մարդկանց հետ: Դրա համար մեզ մեղադրում են պոպուլիզմի մեջ:
Բայց մեզ հետաքրքիր է ոչ թե այն, թե ինչ է տեղի ունենում մամուլի ասուլիսների ժամանակ և իշխանության կուլիսներում, այլ մարդկանց հետ հանդիպումները և նրանց` այլ մարդանց առաջ հանդես գալու հնարավորություն ընձեռելը»,- ասել է Խանֆարը:
«Մեր առջև հիմա երկու հիմնական նպատակ կա: Առաջին` ավելացնել երիտասարդական լսարանը: Երկրորդ` ավելացնել մեր ինտերակտիվության աստիճանը, դուրս գալ ավանդական մեդիա հարթակներից և ինտեգրել որքան հնարավոր է՝ շատ նոր տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ»,- ավելացրել է Խանֆարը: