Հայաստանի հանգստավայրերում ամանորյա հանգստի գինը մի քանի անգամ թանկ է, քան, ասենք, Դուբայում կամ արտերկրի այլ հանգստավայրերում: Այդ պարադոքսը Հայաստանում նոր չէ: Վաղուց է, որ Հայաստանում հանգստանալը հայաստանցու համար ավելի թանկ արժե, քան, ասենք, Թուրքիայում, Եգիպտոսում կամ Դուբայում կամ էլ նույնիսկ եվրոպական շատ հանգստավայրերում: Վրաստանի ծովափի մասին խոսելն իսկ ավելորդ է:
Ի՞նչն է այդ պարադոքսի պատճառը, կամ պարադո՞քս է արդյոք դա: Իրականում դա պարադոքս չէ, իսկ պատճառն էլ շատ պարզ է՝ Հայաստանում` ինչպես ցանկացած ոլորտ, զբոսաշրջության ոլորտն էլ պարզապես մոնոպոլիզացված կամ օլիգոպոլացված է: Մեր տնտեսության բոլոր ոլորտների նման` զբոսաշրջության ոլորտն էլ հիմնականում բաժանված է մի քանի պաշտոնյա-օլիգարխի միջև, մի քանի անձի սեփականություն է: Ավելին, նույնիսկ զբոսաշրջային քաղաքներն են այդպիսին, ասենք` Ջերմուկը մեկինն է, Ծաղկաձորը` մյուսինը, Աղվերանը երրորդինն է, Դիլիջանը՝ չորրորդինը և այլն: Այդ նույն մարդիկ տնօրինում են հանքերը, առևտրի ցանցերը, ամեն ինչ: Հետևաբար, ինչպես ամեն ինչում է Հայաստանի տնտեսությունն անարդյունավետ, այդպես էլ անարդյունավետ է զբոսաշրջության ոլորտում` լինելով բավական թանկարժեք և համեմատության եզր իսկ չունենալով հեռավոր արտասահմանյան հանգստավայրերի հետ:
Ինչպե՞ս կարող է մրցունակ լինել մի ոլորտ, որը բաժանված է ընդամենը մի քանի անձի միջև, որոնք էլ իրենց միջև են բաժանում և ըստ իրենց գերշահութաբեր ախորժակի էլ` կարգավորում են առաջարկն ու պահանջարկը, որոնք այնպիսի հարաբերակցություն են ձևավորում, որի շնորհիվ հանգստավայրերը թեև բավական թանկ են, սակայն միշտ էլ լիքն են: Որովհետև առաջարկը պահանջարկից քիչ է: Բայց ոլորտն ընդհանուր առմամբ մրցունակ չէ, որովհետև դրա համար պետք է բացվի Հայաստանի զբոսաշրջային պոտենցիալը, այսինքն` պետք է ազատականացվի, պետք է բիզնեսի մեջ հավասար պայմաններ լինեն, պետք է սովորական, այսպես ասած` շարքային ներդրողները հնարավորություն ունենան մտնելու շուկա և իրենց բիզնեսը դնելու:
Սակայն շուկան օլիգարխինն է, որին ամենևին չի հետաքրքրում ոլորտի մրցունակությունը, ու քանի որ օլիգարխինն է, ապա պետական քաղաքականություն էլ չկա, որը կնպաստի ոլորտի մրցունակության էական բարձրացմանն ու ոլորտի, այսպես ասած, հանրայնացմանը, երբ Հայաստանում հանգստանալը և տոները, արձակուրդները, ժամանցը Հայաստանում անցկացնելը ոչ միայն մի քանի հազար ռոմանտիկ արտասահմանցու կամ սփյուռքահայերին ու «էլիտար» հայաստանցիներին կլինեն հասանելի, այլ նաև երկրի շարքային քաղաքացիներին, որոնք գոնե իրենց երկրում կկարողանան մի փոքր հանգստանալ: Բայց այդպես լինում է միայն այն պետություններում, որտեղ իշխանությունը քաղաքացին է ձևավորում: Երբ իշխանությունը ձևավորում է օլիգարխը, օլիգարխն էլ հանգստանում է: