![](https://www.1in.am/assets/uploads/2024/05/70-635.jpg)
Բիշքեկում ԱՊՀ պետությունների անվտանգության մարմինների եւ հատուկ ծառայությունների նիստին ելույթում Ռուսաստանի Դաշնության ԱԴԾ տնօրեն Բորտնիկովն ասել է, որ ԱՄՆ-ը եւ Մեծ Բրիտանիան հետխորհրդային երկրների համար «վտարանդի կառավարություններ են ձեւավորում, որպեսզի նրանց ներքին անկայունության դեպքում բերեն իշխանության»: Բորտնիկովի տեղեկացվածությամբ՝ Վաշինգտոնը եւ Լոնդոնը նաեւ այդ երկրներում ,,ձգտում են տոտալ հսկողություն հաստատել՝ օգտագործելով «ենթակա ընդդիմդարի կուսակցություններին, ոչ առեւտրային կազմակերպությունները եւ պսեւդո-անկախ լրատվամիջոցները»:
Սա, ինչպես ասում են՝ որպես «օպերայի նախերգանք»: Ռուսաստանի ԱԴԾ տնօրենի բուն ասելիքն այն է, որ Մեծ Բրիտանիայն «ձգտում է հաստատվել Կենտրոնական Ասիայում, որպեսզի ազդեցությունը տարածի նաեւ Աֆղանստանում»: Աշխարհագրական առումով Մեծ Բրիտանիան Կենտրոնական Ասիա կարող է մտնել կամ Հարավային Կովկասից, կամ՝ Իրանից: Եթե համարենք, որ Իրանի տարածքով Կենտրոնական Ասիա անգլիական մուտքի տարբերակը երեւակայության ժանրից է, մանավանդ որ լոգիստիկ առումով էլ անհարմար է, ապա Լոնդոն-Աստանա-Տաշքենդ կոմունիկացիայի մի լոգիստիկա կա՝ Արեւելյան Եվրոպա-Վրաստան-Ադրբեջան-Ղազախստան-Ուզբեկստան:
Ուշագրավ է, որ Բորտնիկովի զգուշացումը հնչում է մի փուլում, երբ Ադրբեջանը նախապատրաստվում է արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների: Անցած նոյեմբերից ի վեր առնվազն երկու տասնյակ լրագրող, ոչ կառավարական կազմակերպության ղեկավար եւ հանրային գործիչ է կալանավորվել: Ի հեճուկս քաղաքական որոշ ուժերի լավատեսության, Ալիեւի չի փոխում սահմանադրությունը, նոր խորհրդարանը նույնպես կձեւավորվի մեծամասնական ընտրակարգով: Ամեն ինչ ռուսաստանյան թրենդի մեջ է:
Բայց կա «միջին միջանցքի» թողունակության մեծացման, Բաքվի նավահանգստի արդիականացման, Ալյաթում նորի կառուցման խոստում, ծրագիր, որի ֆինանսական հովանավորը Եվրամիությունն է: Իլհամ Ալիեւը, պատկերավոր ասած՝ Վլադիմիր Պուտինի եւ Ռեջեբ Թայիփ Էրդողանի թիկունքից Բրյուսելի կամ Փարիզի հետ խոսելիս կարող է «խարակտեր ցույց տալ»: Այլ է Լոնդոնի պարագան: Նախ BP-ն Ադրբեջանում տասնյակ միլիարդավոր ֆունտ ստեռլինգի ներդրումներ ունի, Բաքու-Ջեյհան նավթամուղի, այսինքն՝ ալիեւյան իշխանության աորտայի, գլխավոր օպերատորն է: Բայց այդ Լոնդոնը, Մոսկվային հավասար՝ իշխող ընտանիքի գաղտնիքների դեպոզիտարիան է:
Ռուսաստանի ԱԴԾ տնօրենն, ըստ այդմ, ի՞նչ է ակնարկում: Զգուշացնու՞մ է Ալիեւին: Ինչի՞ց: Բաքվում Լոնդոնի «իշխանափոխության ծրագրի՞ց»: Սեպտեմբերին սպառվում է «դարի պայմանագրի»՝ Բաքու-Ջեյհան նավթամուղի շահագործման պայմանագրի ժամկետը: 1994թ. Ռուսաստանը «ծնկած էր» եւ բաց զիջեց Կասպիցի էներգետիկ ռեսուրսների տարանցման ուղիների վերահսկողության «անկապտելի իրավունքը»: Մի մասով դա պայմանավորված էր ԼՂ հարցում Մոսկվայից Բաքվի «խռովածությամբ»: Այսօր բոլորովին այլ իրավիճակ է: Ռուսաստանը եւ Մեծ Բրիտանիան կբախվե՞ն, թե՞ կպայմանավորվեն: Նման փորձ Մոսկվան եւ Լոնդոնն ունեն. 1919-ի տարեվերջին բրիտանացիները Բաքվից հեռացել են, որպեսզի Ռուսաստանը վերադառնա Անդկովկաս: