«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է ՀՊՏՀ Ամբերդ հետազոտական կենտրոնի փորձագետ Էդգար Աղաբեկյանը:
Դոլարի արժեզրկումից ոչ միայն IT ոլորտը, այլ արտահանվող այլ շատ ոլորտներ ևս տուժել են: Ինչպե՞ս եք գնահատում ստեղծված իրավիճակը և դեռ ինչքան կշարունակվի այս վիճակը:
Այո, արտահանող բոլոր ոլորտները դոլարի արժեզրկումից տուժում են, որովհետև շարունակական է դառնում դոլարի արժեզրկումը: ՏՏ ոլորտը այդ ոլորտից մեկն է, որը միշտ արժանացել է յուրահատուկ վերաբերմունքի, այդ թվում ապագայում զարգացման տեսանկյունից: Այս պահին արտահանող բոլոր ոլորտները, որոշ առումով նաև գյուղատնտեսությունը, որովհետև նրա արտադրանքի մի մեծ մասը ևս արտահանվում է, տուժելու են: Թե որքան կտևի այս վիճակը, կապված է ռուս-ուկրաինական պատերազմի հետ, ինչպես նաև դրա հետևանքով առաջացած դրամի զսպման քաղաքականության, ԿԲ գործիքակազմերի կիրառման հետ: Այս ոլորտում քաղաքական անորոշությունն այնքան մեծ է, քաղաքական գործոններն այնքան շատ են, որոնք ազդում են տնտեսականի վրա, որ այս պահին ինձ թվում է՝ անհնար է կանխատեսումներ անելը:
Որքա՞ն են տուժել նույն ՏՏ ոլորտի ներկայացուցիչները և ի՞նչ գործիքակազմով կարելի է լուծել նրանց առջև ծառացած խնդիրները: Նշվում է, որ կառավարությունն այս ոլորտի վերաբերյալ որոշում կարող է կայացնել, սակայն արդյոք դա չի լինի խտրական մոտեցում՝ անտեսելով մյուս տուժած ոլորտները:
Ցանկացած իրավիճակ ենթադրում է ռիսկերի կառավարում. Եթե մինչ այս արտաքին հոսքերի, արտաքին շուկաների հետ արագ զարգացումը թույլ էր տալիս մեծ եկամուտներ ստանալ, արագ աճ գրանցել, պետք է հիմա հասկանանք, որ ժամանակակից ֆինանսական շուկաները պահանջում են ռիսկերի կառավարման նոր մոտեցումներ, եղած գործիքակազմերի կիրառում: Այս պարագայում չեմ կարծում, որ երբևէ հնարավոր է լինելու արտահանողների մոտ խուսափել այդ ռիսկերից: Կառավարության կողմից աջակցության գործիքակազմը կարող է որոշակի ժամանակով լինել: Անվերջ հարկատուների հաշվին բիզնեսին աջակցություն ցուցաբերելը չեմ կարծում՝ արդարացված է լինելու: Բիզնեսն ինքն էլ պետք է հասկանա, որ ունի որոշակի ռիսկեր և այդ ռիսկերի զսպման համար պետք է որոշակի ծախսերի գնա: Դա անում են բանկերը, այլ ոլորտներում: Եթե կան ռիսկեր, պետք է դրանք բացահայտել, գնահատել և որոշակի գործիքներով զսպել:
Էկոնոմիկայի նախարարությունը կառավարության որոշման նախագծով առաջարկում է ՏՏ ոլորտի ընկերությունների համար եկամտային հարկի վերադարձ 4 ամսվա կտրվածքով: Կարո՞ղ ենք ասել, որ սա բյուջեի համար շատ մեծ բեռ կլինի:
Ցանկացած նման աջակցություն բյուջեի վրա բեռ է: Մյուս կողմից պետք է հասկանանք, որ այդ պահին կարիք կա նման աջակցություն ցուցաբերելու, նման մոտեցումներ առաջ քաշելու, բայց ես չեմ կարծում, որ անվերջ նման մոտեցումն արդարացված է, որովհետև մնացած արտահանող ոլորտների համար մրցակցության տարբեր մակարդակներ են ստեղծվում: Դա կարող է դժվարացնել մյուս ոլորտների վիճակը թե կապիտալի արտահոսքի, աշխատուժի արտահոսքի առումներով:
