ՀՀ Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը ներկայացրել է նախագծերի՝ «Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին», «Տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» փաթեթը։ Ըստ ներկայացվող փոփոխությունների՝ կխոշորացվեն թվով 13 համայնք, 141 բնակավայր, որոնց միավորման արդյունքում ձևավորվելու է 5 համայնք: Սա ըստ էության, համայնքների խոշորացման հերթական փուլն է:
Այս առնչությամբ, ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակի ժողովրդավարական ինստիտուտների մոնիթորինգի և զեկուցման համակարգող Վարդինե Գրիգորյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց. «Սա նոր բան չէ, նախորդի շարունակությունն է, այս ամենի արդյունքում ստացվելու է 76 խոշորացված համայնք: Սակայն կան դեպքեր, երբ խոշորացված որոշ համայնքներ կրկին խոշորացվում են, միանում են իրար՝ չգիտեմ ինչի համար»։
Նրա խոսքով, այս պահին խոշորացման արդյունքում խնդիրներից մեկը վերաբերում է ներհամայնքային տրանսպորտին. «Մեկ էլ ընդհանուր խնդիր է այն, թե նախկին համայնքների գույքն ինչպես է փոխանցվում նոր համայնքին, որքանն է փոխանցվում: Սա ամենամեծ խնդիրն է, որից պետք է գլուխ հանել»:
Նույն խնդրի առնչությամբ «Ուղղակի ժողովրդավարություն» ՀԿ նախագահ Գևորգ Քոթանջյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, որ նախորդ խոշորացման ժամանակ էլ հանրային քննարկումներ, որպես այդպիսին, բնակչության հետ չի իրականացվել. «Մարդիկ ունեին բազմաթիվ խնդիրներ և հարցեր, որոնց մասին բարձրաձայնում էին, բայց դրանց պատասխանները չեն ստացել: Նույնը հիմա է, որովհետև գյուղական բնակավայրեր չեն գնում, չեն իրազեկում, կարծիքներ չեն լսում:
Մենք այս ընթացքում հարցումներ իրականացրեցինք գյուղերում և, օրինակ, պարզվեց, որ Սպիտակ խոշորացված համայնքում 17 բնակավայր չունի տրանսպորտ: Մինչև խոշորացումն ունեին, հիմա չունեն: Կամ, օրինակ, փոստային բաժանմունքներում նախկինում մարդիկ կարողանում էին վարկեր վճարել, հիմա միայն կենտրոնում է դա հնարավոր իրականացնել; Արդեն խոշորացված համայնքների բնակիչները նշում են, որ ավելի շատ խնդիրներ են առաջացել խոշորացման արդյունքում և դա չի հոգացնում: 2019-ին, երբ խոշորացման նախագիծը կար, նախարարության ու մարզպետարանի ներկայացուցիչները այցելում էին համայնքներ, լսում էին կարծիքներ, բայց այդ ժամանակ խոշորացում չեղավ: Իսկ հիմա, քանի որ խոշորացված համայնքներում կան խնդիրներ, նոր խոշորացվող համայնքներում մարդիկ արդեն տարակուսանքի մեջ են»,-ասաց նա:
Գևորգ Քոթանջյանը հիշեցրեց, որ խոշորացման գործընթացի ավարտին համայնքները պետք է ստանան ավելի մեծ լիազորություններ և մարզպետարանների որոշ լիազորություններ պետք է դադարեն. «Այստեղ վրդովվեցնող է այն, որ ամենայն հավանականությամբ, աշնանը կլինի խոշորացումը, բայց համայնքներում տեղյակ չեն, թե որ համայնքը որի հետ է խոշորացվելու, ինչը շատ վատ է»:
Նրա խոսքով, շատ լուրջ իրավիճակ ՝ կապված խոշորացված համայնքներում գույքի հանձնում-ընդունում իրականացնելու հետ. «Գրեթե բոլոր համայնքներում մենք հարցումներ ենք իրականացրել և բոլոր համայնքներից պատասխանել են, որ իրենք ինֆորմացիա չունեն: Համակարգիչներն իրենց մոտ դատարկ են: Օրինակ, զարգացման ծրագրերի 5 տարվա մոնիտորինգի տվյալներ ենք ուզել, բոլորի մոտ կա միայն 2020 թվականինը, մնացած տեղեկատվությանը չեն տիրապետում: Այսինքն նախկին համայնքային իշխանությունը նորին տեղեկատվություն չի փոխանցել: Այդ ինֆորմացիայի կորուստը մեծ դժվարություն է առաջացնում:
Հատկանշական կարող եմ համարել այն փաստը, որ խոշորացման արդյունքում նախկին վարչական միավորը լուծարվում է, այստեղ պետք է լինի լուծարային հանձնաժողով, որը պետք է այդ ընթացքում ստուգի, տիրապետի համայնքային գույքը և կփոխանցի արդեն խոշորացված համայնքին, բայց այդ գործընթացն էլ չի իրականացվել և կարծում եմ՝ չի իրականացվելու: Արդյունքում ամեն մի խոշորացումից հետո ունենում ենք համայնքային գույքի կորուստ, ինֆորմացիայի կորուստ և դա լինում է անվերադարձ: Այս ձևով խոշորացում իրականացնելը շատ սխալ է, որովհետև եթե հիմա մենք սկսենք ուսումնասիրել, կպարզվի, որ բավականին մեծ քանակությամբ գույք բաժին չի հասել խոշորացված համայնքին: Հին համայնքի ղեկավարը կամ ղեկավարի տեղակալը իր հետ տարել է գույքը:
Եթե լիներ լուծարային հանձնաժողով, այն կգար, կստուգեր, կփոխանցեր նոր համայնքին: Բայց փաստացի չկա լուծարային հանձնաժողով, և մի քանի ամի անց, երբ տեսնում են՝ այդպիսի խնդիր կա, փորձելու են ուշադրություն դարձնել, բայց այդ ժամանակ արդեն փաստաթղթեր էլ չի լինում: Սա լուրջ խնդիր է, որին այս վերջին խոշորացմանն ընդառաջ պետք է ուշադրություն դարձվի»,-ընդգծեց Գևորգ Քոթանջյանը: