Օրերս վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել Ներդրումային կոմիտեի առաջին նիստը, որին մասնակցել են ՀՀ փոխվարչապետերը, Վարչապետի աշխատակազմի ղեկավարը, Էկոնոմիկայի և Ֆինանսների նախարարները, Արդարադատության, Էկոնոմիկայի և Արտակարգ իրավիճակների նախարարների տեղակալները, պաշտոնատար այլ անձինք:
Բացելով քննարկումը՝ վարչապետը նշել է. «Այս մարմինն ստեղծվել է, որպեսզի գնահատենք հանրային ներդրումների, կապիտալ ներդրումների առաջնահերթությունները և որոշումներ կայացնելիս կարողանանք առաջնորդվել ըստ օգտակար գործողության առավելագույն գործակցի, ինչպես նաև բյուջեի պլանավորման համատեքստում տեղավորենք այս աշխատանքը»:
Որքանով արդյունավետ կարող է լինել նման կոմիտեի գործունեությունը, որքանով դրա գործունեության արդյունքում կարող ենք ներդրումների հոսքի ականատես լինել: Ռուս-ուկրաինական պատերազմի ֆոնին շատերը փորձում են իրենց բիզնեսները տեղափոխել այդ թվում նաև Հայաստան: Սա կարո՞ղ է նպաստել այդ հոսքին:
Այս խնդրի շուրջ «Առաջին լրատվական»-ը զրուցել է տնտեսագետ Արմեն Քթոյանի հետ, ով նշեց. «Մեր նման երկրները դիտարկվում են ինստիտուցիոնալ ոչ լրիվ զարգացած, թերզարգացած երկրներ այն առումով, որ օրինակ, տնտեսական հարաբերությունների արդյունավետության կազմակերպման համար անհրաժեշտ են լիարժեք գործող ինստիտուտներ, իսկ դրանց ձևավորումը տասնամյակներ է պահանջում: Այն երկրներում, որտեղ այդ ինստիտուտները գործում են, նմանօրինակ կոմիտեի անհրաժեշտություն չկա: Մեր նման երկրներում, որտեղ ինստիտուցիոնալ բացեր կան, կարիք կա ինչ-որ մի կենտրոնացված կառույց ստեղծել: Այսինքն այդ կոմիտեի անհրաժեշտությունը կա: Իսկ թե որքանով դա կարող է նպաստել ներդրումներին, դա կախված է նրանից, թե այնտեղ ինչ հարցեր կքննարկվեն ու ինչ որոշումներ կկայացվեն: Առանց այդ էլ Հայաստանը տարբեր սուբյեկտիվ ու օբյեկտիվ պատճառներով ներդրումների ակտիվության մասով բավականին խնդրահարույց վիճակում է:
Հայաստանի տնտեսությունը ներդրումների համար շատ գրավիչ չէ թե աշխարհաքաղաքական ռիսկերի, թե փոքր շուկա լինելու պատճառով: Այդ օբյեկտիվ իրողությունները սահմանափակում են ներդրումները»,-ասաց նա՝ նկատելով, որ ներդրումների համար գրավիչ լինելը 1-2 օրում լուծելիք հարց չէ:
«Պետք է քո մոտ ունենաս կամ շուկա, կամ ռեսուրսներ, որոնք օգտագործելով կարող է գործունեություն ծավալել տնտեսվարողն ու շահույթ ստանալ: Փոքր շուկայի պայմաններում դա բավականին դժվար է: Այստեղ շատ արագ լուծումներ ակնկալելը պատրանքների ոլորտից է, բայց դա չի նշանակում, որ օպերատիվ խնդիրներ չկան, որոնք կոնկրետ մի քանի ոլորտներ, որոնք գրավիչ են ներդրումների համար, այդ ոլորտներում պետք է ավելի ինտենսիվ աշխատել ներդրողների հետ»:
Ինչ վերաբերում է նրան, որ ներդրողները չեն շտապում գալ Հայաստան, նույնիսկ ռուս-ուկրաինական պատերազմի ֆոնին, Արմեն Քթոյանն ասաց. «Այո, ռուսական բիզնեսը բախվել է նոր մարտահրավերների և տարբեր գործարարներ տարբեր որոշումներ են կայացնում: Մի մասը որոշում է բիզնեսը տեղափոխել Ղազախստան, Բելառուս, մի մասը կարող է որոշել բիզնեսը փակել, մի մասը՝ տեղափոխել բոլորովին այլ երկիր և մի մասն էլ կարող է ընտրել Հայաստանը: Վերջին շրջանի որոշակի ակտիվացումը, որ նկատում ենք, վկայում է այն մասին, որ կան գործարարներ, որոնք համար Հայաստանը կարող է հետաքրքրություն ներկայացնել և իրենց հետ պետք է շարունակել աշխատանք տանել: Ըստ պետռեգիստրի տվյալների, վերջին շաբաթվա ընթացքում ռուս ձեռնարկատերերի կողմից ՀՀ-ում գրանցվել են 250-ից ավելի տնտեսվարող սուբյեկտներ, 100-ից ավելի իրավաբանական անձինք, այդ պրոցեսը գնում է: Պետք է որոշակի ժամանակ անցնի, որ հնարավոր լինի հասկանալ, թե որքանով է դա շոշափելի արդյունքներ տալիս մեր տնտեսությանը»:
Տնտեսագետը նկատեց, որ թեև հիմա Հայաստանում գործելու պարարտ հող կա, բայց մյուս կողմից պետք է հաշվի առնել, որ ՀՀ տնտեսությունը փոքր է, արտահանման առումով Հայաստանը պարզունակ կառուցվածք ունի, տարածաշրջանային ու գլոբալ արժեշղթաների մաս գրեթե չի կազմում, ապրանքային քիչ շուկաներ կան, որտեղ կարող ենք ապրանք արտահանել. «Աշխատուժի հետ կապված ևս խնդիրներ կան: Այսինքն մեր տնտեսության ներսում մենք ունենք մրցունակության և այլ բնույթի հետ կապված խնդիրներ, որոնք սահմանափակում են այսօրինակ հնարավորություններից օգտվելու տիրույթը»,-ընդգծեց Արմեն Քթոյանը:
Լուսանկարը՝ panorama.am-ի
