Հայաստանի հանրապետությունը 30 տարեկան է: Պատմության համար խոսքը գրեթե ոչնչի մասին է, մեզ՝ Հայաստանի 30-ամյա պատմության վկաների համար խոսքն ամեն ինչի մասին է, մեծագույն հաղթանակից մինչև ցավագին, աղետալի պարտություն, հիացմունքից և հուսավառությունից մինչև հուսահատություն: Շարքը կարելի է շարունակել, սակայն թերևս արժե ամփոփել ու արձանագրել, որ մեր աչքի առաջ անցել է հայկական վերականգնված պետականության երեք տասնամյակը՝ մի ծայրահեղությունից մյուս ծայրահեղություն: Եվ տխուր խորհրդանշականություն կա այն բանի մեջ, որ անկախության 30-ամյակը նշելու հարցի շուրջ ևս իրավիճակը հասավ ծայրահեղությունների, թեև անկասկած միանգամայն հստակ թիրախով՝ անել առավելագույնը, որպեսզի հնարավորինս քիչ արժեվորվի Անկախության հոբելյանն ու առավելագույնս շատ լինի ոչինչ չասող, իրականում Անկախության արժեվորումից ու գաղափարից շեղող աղմուկը: Եվ սա էլ, տխուր խորհրդանշականությամբ բնորոշում է թերևս մեր Անկախության երեք տասնամյակի ընթացքը: Այդ ընթացքում էլ Հայաստանի հանրապետությունն ու քաղաքացին ենթարկվում էին տարատեսակ ու տարաբնույթ աղմուկի, կեղծ, պաթետիկ, իրական խնդիրներից և մարտահրավերներից շեղող ռազմահայրենասիրականությունից մինչև արժեհամակարգային աղավաղման ամենատարբեր տեխնոլոգիաներ, որ լցվում էին հեռուստաեթեր, փողոց, բոլոր միջավայրերը, թերևս հազվադեպ բացառություններով: Այդ ամենի հետևանքը եղավ այն, որ մեծ հաղթանակով ծնված հայկական նորանկախ պետականությունը, հայկական վերականգնված, վերգտնված պետականությունը բաց թողեց իր ամենագլխավոր մարտահրավերը, Անկախության երրորդ տասնամյակի շեմին բախվելով ավերիչ պատերազմի: Ահա այդ իմաստով, այսօր թերևս միանգամայն ավելորդ է խոսել մեր անցած երեսնամյա ճանապարհի մասին, թվարկել այն, ինչ ձեռք ենք բերել և այն, ինչ բաց ենք թողել, այն, ինչ արել ենք և այն, ինչ պետք է անեինք, բայց չենք արել, ու այն՝ ինչ պետք է չանեինք, բայց արել ենք:
Դժբախտաբար, այսօր մեր Անկախության երեսնամյակը դիմավորում ենք մի իրավիճակում, երբ ստիպված ենք ըստ էության սկսել գրեթե զրոյից: Իհարկե այդպես խոսելիս պետք է լինել չափազանց զգույշ, որովհետև իր բոլոր բացթողումներով, համակարգային, արժեհամակարգային արատներով հանդերձ, Հայաստանի հանրապետությունն այդուհանդերձ կա, և կա Արցախի հետ, ինչպես էլ որ շատերը չգնահատեն արցախյան հարցի և Հայաստանի ու Արցախի անվտանգության շուրջ ստեղծված վիճակը: Հայաստանի հանրապետությունը կա, և հենց այդ եղածն է, որ հիմք է լինելու, որ թույլ է տալու սկսել զրոյից: Որովհետև, անգամ զրոյից սկսելու համար պետք է լինել: Չեղածը չի կարող սկսվել նոր էջից: Եվ, թեև պայմանականորեն, մենք սկսում ենք ճանապարհը շատ առումներով սկզբից, որովհետև կանք, կանք այն աղետալի պատերազմից հետո, որ պարտադրվեց մեզ աշխարհաքաղաքական իրողությունների հետևանքով:
Մյուս կողմից, նոր էջից սկսելու համար պետք է ոչ միայն չկրկնել անցյալի բացթողումներն ու վրիպումները, այլ նաև արժեվորել և զարգացնել նշանակալի գործոնները, որոնց շնորհիվ է նաև, որ Հայաստանն ու Արցախը դիմացան ահռելի ալիքին: Եվ հանրագումարում իհարկե դա Անկախության սերունդն է: Այդ սերունդը կա, ու թեև ձևավորված չէ որպես ամբողջական օրգանիզմ, թեև ջլատվում է այսպես կոչված ներքաղաքական շահերի հորձանուտում, բայց այն կա և հաջորդ տասնամյակի և տասնամյակների համար Հայաստանի հանրապետության գերխնդիրը, ելակետային խնդիրը Անկախության այդ սերնդի գոյության վերքաղաքական-վերկուսակցական կապիտալիզացիան է:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի
