«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է «Russia-armenia.info» լրատվական կայքի խմբագիր, Հայ-ռուսական կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի համանախագահ, հասարակական գործիչ Արամ Խաչատրյանը։
– Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանում ստեղծված իրավիճակը: Ռուբեն Վարդանյանը հայտարարել է, որ Հայաստանը կարծեք թե գնում է Աբխազիայի ճանապարհով, որ Հայաստանում կմնա 1,5-2 մլն բնակչություն, որը տարեկան Սփյուռքից կստանա 2 մլրդ դոլար, և որ շատերն են մտածում Հայաստանը լքելու մասին: Կիսո՞ւմ եք այդ տեսակետը:
– Ես կարդացել եմ Ռուբեն Վարդանյանի ելույթները, իր միտքն այն էր, որ Հայաստանում պետք է իշխանության գան նոր ուժեր, որոնք կապ չեն ունենա ոչ ներկաների, ոչ նախկինների հետ: Մենք չգիտենք, թե որտեղ են այդ երրորդ ուժերը, այդ հոյակապ մարդիկ: Մենք նայում ենք շուրջբոլորը և ամեն տեղ դատարկություն է, այդպիսի մարդիկ չկան: Ես տեսնում եմ, որ հարցում էին արել, թե ում եք ուզում տեսնել Հայաստանի ղեկավարի պաշտոնում, բոլորը փնտրում են պարկեշտ, ինտելիգենտ, կազմակերպչական ունակություններ ունեցող, պրոֆեսիոնալ հայերի: Գուցե դա միֆ է, բայց ես շատ կցանկանայի, որ այդպիսի մարդիկ հայտնվեն իշխանության ղեկին:
Ինչ վերաբերում է Աբխազիայի հետ համեմատությանը, ապա Հայաստանը կայացած հանրապետություն է, որը ՄԱԿ-ի անդամ է, և Աբխազիայի հետ համեմատությունը ոչ միայն վիրավորական է, այլ տեղին չէ։
Իհարկե, այս վերջին պատերազմից հետո Հայաստանի միջազգային հեղինակությունը կտրուկ ընկել է: Ես այստեղ Ռուսաստանում շատ փորձագետների հետ եմ շփվում, որոնք նույնպես իրենց անհանգստությունն են հայտնում, նաև իրենց գնահատականներն են տալիս, ըստ որի՝ ՀՀ գործող իշխանությունը շատ սխալներ է գործել և դա կարող է ազդել Հայաստանի միջազգային վարկի վրա: Մենք արդեն ունենք գնահատականներ տնտեսության վերաբերյալ, և շատ ցավալի է, որ ՀՀ տնտեսությունը անկում է գրանցում: Վատթարանում է սոցիալ-տնտեսական վիճակը, դոլարի փոխարժեքը կտրուկ աճել է, շատ ապրանքներ թանկացել են: Շատերն ուզում են լքել հայրենիքը, իսկ հիմնականում մեկնում են Ռուսաստան: Դրա հետևանքով դեպի Մոսկվա ավիատոմսի արժեքը աստղաբաշխական թվերի է հասել: Ես չեմ ասում՝ բոլորը կհեռանան, բայց աշխատունակ բնակչության հիմնական մասը կհեռանա: Սա յուրօրինակ բողոքի արտահայտություն է լինելու գործող իշխանությունների նկատմամբ:
– Ինչպե՞ս եք գնահատում փաստը, որ ՀՀ Զինված ուժերի գլխավոր շտաբը խառնվեց քաղաքականությանը:
– Որպես սպա և հասարակական գործիչ, ես գիտեմ, որ բանակն իրավունք չունի միջամտել քաղաքական գործընթացներին: Դա բոլորին հայտնի աքսիոմ է: Բայց իրականում Հայաստանում բանակը չի միջամտել քաղաքականությանը, այսինքն՝ ռազմական հեղաշրջում չի եղել: Ռազմական հեղաշրջումն այն է, որ զորքերը դուրս են բերում փողոցներ, զինվորական կարգուկանոն կամ պարետային ժամ են հայտարարում: ՀՀ-ում ընդամենը ԶՈՒ գլխավոր շտաբը իր տեսակետն է հայտնել: Ռուսաստանի հայերի 90 տոկոսը նույնպես դեմ է Փաշինյանին և ուզում է, որ նա հեռանա: Շատերն ասում են՝ Հայաստանի ժողովուրդը աջակցում է Փաշինյանին: Բայց տեսեք, Հայաստանը Փաշինյանի գլխավորությամբ պարտվել է պատերազմում, երկրորդ, խոսակցություններ են գնում, որ այս պատերազմը պայմանավորված է եղել, թե ինչպես են հանձնել Շուշին: Երրորդ, Թուրքիայի ԱԳՆ-ն իր աջակցությունն է հայտնել Փաշինյանին: 44 օր մեզ ասում էին՝ հաղթելու ենք, հետո պարզվեց՝ այդ ամենը սուտ էր: Բացի դրանից, Գլխավոր շտաբի պետը զեկուցել է, որ Հայաստանն ի վիճակի չէ դիմակայել Ադրբեջանին և Թուրքիային, պետք է դադարեցնել պատերազմը: Դա եղել է հոկտեմբերի սկզբին, վերջին: Քանի զինվորի կյանք կփրկվեր, եթե Փաշինյանը համաձայնվեր այդ առաջարկին: Այս ամենն ի մի բերելով, ես ինչ-որ առումով արդարացնում եմ ԳՇ պետի հայտարարությունը:
– Սփյուռքն ինչպիսի՞ մասնակցություն պետք է ունենա այս իրավիճակում:
– Սփյուռքը երբեք Հայաստանին մենակ չի թողնի և կշարունակի օգնություններ ուղարկել: Այստեղ կապ չունի, որ Սփյուռքում շատերը նույնպես ուզում են, որ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը պատերազմում պարտությունից հետո հեռանա իշխանությունից: Բայց կան շատ հայ խոշոր գործարարներ, որոնք շեշտադրում են Հայաստանում քաղաքական ռեժիմի հարցը: Եթե նրանք առաջ մեծ օգնություն էին տրամադրում Հայաստանին, հիմա չեն ցանկանում նույնը անել: Մասնավորապես, Արա Աբրահամյանը, Սամվել Կարապետյանը, Սերգեյ Համբարձումյանը, Ռուբեն Վարդանյանը հանդես են եկել պահանջով, պայման են դրել, որ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը հրաժարական տա:
Սփյուռքն այսպես, թե այնպես օգնում է Հայաստանին, բայց տարբեր նյութեր են հրապարակվում, որից երևում է, որ օգնության հիմնական մասը գողացվում է: Ռուսաստանի միավորված հայերի ներկայացուցիչը վերջերս հարցազրույց էր տվել՝ նշելով, որ Ռուսաստանի հայերը 25 հազար զրահաբաճկոն է ուղարկել մեր զինվորների համար, սակայն դրանք ինչ-որ տեղ կորել են: Բացի դրանից, հայտնվել են նոր փաստեր, որ Ռուսաստանից ուղարկվող մարդասիրական օգնությունը «Իմ քայլի» որոշ պատգամավորներ յուրացրել են: Մեզ համար վիրավորական է, որ հայ պատգամավորների շարքում կան առնետներ, որոնց պետք է գտնել և դատի տալ: Եթե այդպիսի նյութեր են հրապարակվում և հրապարակողներին դատի չեն տալիս, նշանակում է՝ իսկապես ճիշտ են գրում: Ռուսաստանի հայ համայնքի որոշ ներկայացուցիչներ մտադիր են ՀՀ գլխավոր դատախազին դիմում ներկայացնել, որ քրեական գործ հարուցվի այդ փաստերի հիման վրա:
