ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Բիշքեկում մասնակցել է Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության Հավաքական անվտանգության խորհրդի նիստին, որին մասնակցել են նաև կազմակերպության անդամ երկրների՝ Բելառուսի, Ղազախստանի, Ղրղըզստանի, Ռուսաստանի և Տաջիկստանի ղեկավարները:
Վարչապետն իր ելույթում անդրադարձել է մեր երկրի և ամբողջ տարածաշրջանի անվտանգության հետ կապված իրավիճակին, խոսել Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացի մասին: Փաշինյանը համոզմունք է հայտնել, որ ռազմատենչ նկրտումները բացարձակապես անհեռանկարային են, և խաղաղ բանակցություններին և խնդրի խաղաղ լուծմանը այլընտրանք չկա: Բացի այդ, Նիկոլ Փաշինյանը նկատել է, որ Ադրբեջանի ղեկավարության դիրքորոշումը վտանգավոր է ոչ միայն Հարավային Կովկասի, այլ նաև ՀԱՊԿ երկրների անվտանգության համար: «Կարծում եմ, որ նոր էսկալացիան աղետալի հետևանքներ կթողնի ոչ միայն Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում, այլ նաև նրանից դուրս: Ադրբեջանը, գտնվելով պատերազմական իրավիճակում, կարող է դառնալ հարմար ցատկահարթակ իսլամական ծայրահեղականների համար, ովքեր, կորցնելով ազդեցությունը Սիրիայում, փնտրում են նոր տարածքներ իրենց գործունեության համար: Ընդ որում՝ Ադրբեջանը աշխարհագրական առումով շատ հարմար հարթակ է, որի միջոցով ծայրահեղականները կարող են ծավալել իրենց գործունեությունը բոլոր ուղղություններով` հարավում, հյուսիսում, արևմուտքում և արևելքում»,- նշել է վարչապետ Փաշինյանը:
Միևնույն ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ ՀԱՊԿ-ն ունի անհրաժեշտ միջոցներ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ նոր էսկալացիան կանխելու համար: Վարչապետի խոսքով՝ հնարավոր էսկալացիան կանխելու համար ՀԱՊԿ երկրները, ելնելով անվտանգության պահպանման շահերից, պետք է թողնեն անպատասխան Ադրբեջանի կողմից նոր զենք ձեռք բերելու դիմումները:
https://www.1in.am/assets/uploads/2016/10/capture.jpg
ՌԱՀՀԿ տնօրեն, քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանի կարծիքով, սակայն, ՀԱՊԿ-ից մեծ ակնկալիքներ ունենալ պետք չէ: «Բոլորս էլ գիտենք՝ մինչև հիմա ՀԱՊԿ-ն ինչպես է գործել՝ պասիվ է եղել և որևէ հավատ չէր ներշնչում Հայաստանի հանրության շրջանակներում, ընդհակառակը՝ բացասական վերաբերմունք կա։ Հիմա թե ինչու է Փաշինյանն այդ հարցը դրել. նա ժամանակին ասել է, որ կան խնդիրներ, և պետք են հստակեցումներ ՀԱՊԿ-ի հետ կապված։ Հիմա, ըստ իս, նոր առիթներ են ստեղծվել, նոր քարտուղար են նշանակել, ու դրա հետ միասին հստակ դրվել է Հայաստանի դիրքորոշումը։ Կընդունվի, թե ոչ՝ դժվար է ասել, որևէ մեկը չի կարող ասել»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Քաղաքագետն արձանագրում է ՝մինչև հիմա լուրջ վերաբերմունք չի եղել. «Հակառակը՝ ՀԱՊԿ անդամ պետությունները մինչև հիմա Հայաստանի դեմ են գործել, ու ես չեմ կարծում, թե կտրուկ ինչ-որ բան փոխվի»։
Միևնույն ժամանակ Մանվել Սարգսյանը նշում է՝ նկատել է Հայաստանի նոր իշխանությունների քաղաքականության փոփոխությունը. «Ո՞վ է մինչև հիմա նման հարցեր բարձրացրել, դրանք կոնցեպտուալ հստակ դիտարկումներ են, որոնց մեջ կան և՛ մեղադրանքներ, և՛ առաջարկություններ։ Նման բան երբեք չի եղել, դրա համար էլ ՀԱՊԿ անդամ պետությունները ինչպես ուզել՝ իրենց պահել են։ Հիմա փորձեր են անում նոր իշխանությունները, հստակեցումներ են մտցրել. դա ինչքանով աշխատող կլինի՝ ժամանակը ցույց կտա»։
Մանվել Սարգսյանը չի կարծում, թե ՀԱՊԿ-ը կարող է կանխել Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հերթական էսկալացիան, ինչպես և դա չարեցին 2016 թվականի ապրիլյան պատերազմի ժամանակ. «Իհարկե, միամտություն կլինի աջակցություն սպասելը, նույնիսկ Հայաստանին որևէ աջակցություն ցույց չեն տա, ուր մնաց՝ Լեռնային Ղարաբաղին։ Աշխարհը կառուցված է շահերի վրա։ ՀԱՊԿ-ը երբեք էլ նման նպատակներ չի ունեցել, ՀԱՊԿ-ի ստեղծումը Ռուսաստանի կողմից ավելի շատ հարևանների հետ հարաբերություններում ազդեցությունը մեծացնելու մեխանիզմ էր։ Դա է հիմնական խնդիրը, ոչ թե ինչ-որ մեկին օգնելը։ Ըստ իս՝ օգնելու խնդիր երբեք էլ դրված չի եղել»։
Ինչ վերաբերում է ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու դիսկուրսին և դրա հնարավոր արդյունավետությանը, Մանվել Սարգսյանը նշեց. «Դուրս գալ-չգալը մեծ քաղաքականության հետ կապված բան է՝ ինչ դիրքորոշումներ կունենան անդամ երկրները, ինչպես կկառուցվեն հետագա հարաբերությունները։ Այնպես չէ, որ վերցնենք ու դուրս գանք, հարաբերությունները կփոխվեն կտրուկ։ Ինչ-որ օգուտներ, բնական է, կան՝ կապված ռազմատեխնիկայի հետ։ Ռուսաստանը դա անմիջապես չի անում, ՀԱՊԿ-ի անունից է անում։ Օրինակ՝ ինչ-որ զինատեսակների, «Իսկանդերների» տրամադրումը, ասում են, ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում ընդունված որոշում է։ Նման բան, այո՛, կա, այնպես չէ, որ ոչինչ չկա։ Բայց պետք է վտանգներն ու վնասները նույնպես հաշվի առնել։ Մեզ մոտ շատ քիչ է այդ մասին խոսվում։ Պետք է նոր վիճակում նորից այդ ամեն ինչը վերլուծենք ու հասկանանք նպատակահարմարությունը։ Երբեք չեն էլ հարցրել՝ վերցրել ու անդամագրվել են։ Իսկ Ադրբեջանը, օրինակ, չի անդամագրվել, բայց անընդհատ բոլորից զենք է ստանում։ Այսինքն՝ խնդիրը մտնել-չմտնելը չէ, խնդիրն այն է, որ մենք կարողանանք լավ վերլուծել հնարավորություններն ու վտանգները, ինչը մինչև հիմա չի արվել»։
