Հունվարի 23-ին Փարիզում Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի և Սերժ Սարգսյանի առաջին հանդիպումը առանձնահատուկ երանգ ստացավ և ուշադրություն գրավեց գերազանցապես Հայաստանի 2018 թվականի ապրիլյան սպասումների ֆոնին, թեև, ըստ էության, պետք է նկատել, որ այդ հանգամանքը ինչ-որ իմաստով կարող է անգամ անհամարժեք դիտվել հայ-ֆրանսիական հարաբերության ընդգրկուն նշանակության ֆոնին:
Բանն այն է, որ այդ հարաբերությունը պատմականորեն ունեցել է ահռելի նշանակություն Հայաստանի համար, և իրապես անհամարժեք է ներկայումս այն հանգեցնել ընդամենը վարչապետի խնդրի կամ առավել մանրամասն՝ Սերժ Սարգսյանի հետնախագահական ճակատագրի: Միևնույն ժամանակ, այս խնդիրն իր հերթին լոկ մեկ անձի քաղաքական ճակատագրի հարց չէ, քանի որ դրանում պարփակված է նաև պետական զարգացման որոշակի հեռանկարների մի ամբողջ համախումբ: Ըստ այդմ՝ առաջին հայացքից մասնավոր խնդիրը իրականում ունի առնչություն հարաբերությունների լայն համատեքստին, հետևաբար սպասումը կամ դիտանկյունը, որով չափվել կամ չափվում է Մակրոն-Սարգսյան առաջին հանդիպումը, ունի որոշաի հիմնավորում և պատճառաբանվածություն:
Իսկ այդ տեսանկյունից, հանդիպումից հետո թե՛ Սերժ Սարգսյանի, թե՛ Մակրոնի հայտարարություններում, որ նրանք արել են ԶԼՄ-ների համար, կարմիր թելի նման անցնում է Հայաստանում Ֆրանկոֆոնիայի վեհաժողովն ու դրա շրջանակում Ֆրանսիայի նախագահի Հայաստան կատարելիք պետական այցի հանգամանքը, այդ կապակցությամբ Սերժ Սարգսյանի հրավերը: Մակրոնը հայտարարել է, որ սիրով ընդունում է այն և աշնանը կլինի Հայաստանում՝ միաժամանակ խոսելով Ֆրանկոֆոնիայի վեհաժողովի կարևորության մասին և ասելով. «Մենք խոսեցինք գագաթնաժողովի անցկացման մասին և այսօրվանից ձեռք ձեռքի տված աշխատելու ենք դրա կազմակերպման և հաջողության ծրագրի շուրջ»:
Ֆրանսիայի նախագահի այդ խոսքն իսկապես բազմիմաստ է և առաջացնում է առնվազն հարց, թե արդյո՞ք ձեռք ձեռքի աշխատելու են մինչև վեհաժողով: Այսինքն՝ արդյո՞ք դա նշանակում է, որ Սերժ Սարգսյանը Մակրոնի հետ աշխատելու է նույն՝ դե յուրե իշխանության առաջնորդի, ասել է թե՝ վարչապետի մակարդակով և այդ մակարդակով աշնանը դիմավորելու է Ֆրանսիայի նախագահին Հայաստանում: Թե՞ Մակրոնի հայտարարությունն ավելին չէ, քան ընդամենը կարևոր իրադարձության վերաբերյալ արարողակարգային պատշաճության շրջանակում ասված խոսք, որտեղ Նախագահը ոչ թե մասնավոր հասցեագրում է, այլ հիշատակվում է ընդամենը որպես Հայաստանի ներկայիս կառավարման մոդելի պայմաններում բարձրագույն իշխանության ինստիտուտ:
Այն, որ Սարգսյանի Ֆրանսիա կատարած այցի ոչ պաշտոնական, սակայն առանցքային նպատակներից և սպասարկվող խնդիրներից մեկը լինելու էր Սերժ Սարգսյանի հետնախագահական ճակատագրին և պլաններին առնչվող հարցը, կասկածից վեր էր: Սարգսյանի համար այդ պլանների մասով խիստ կարևոր է Ֆրանսիայի դիրքորոշումն ու տրամադրվածությունը՝ թե՛ այն պատճառով, որ Փարիզը Հայաստանի առանցքային գործընկեր է Եվրամիության հետ հարաբերություններում, թե՛ այն պատճառով, որ Փարիզը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երեք պետություններից մեկն է, և այստեղ, անշուշտ, Հայաստանի իշխանության քաղաքական ծրագրերի հանդեպ լոյալությունը Երևանի համար ունի առանցքային նշանակություն թե՛ ղարաբաղյան խնդրում դիվանագիտական արդյունավետության, թե՛ ընդհանրապես՝ Հայաստանի ու Արցախի անվտանգության հարցում:
Խնդիրն, անշուշտ, միայն Փարիզը չէ, այլ բոլոր երեք մայրաքաղաքները, սակայն տվյալ դեպքում, իհարկե, խոսքը Ֆրանսիա կատարած այցի մասին է և դրա ընթացքում հնչած բարձր մակարդակի հայտարարությունների, որոնք առնվազն առաջացնում են հարցեր: Այդ մասով, Սերժ Սարգսյանն իր ելույթում ընդգծում էր Ֆրանսիայի հետ քաղաքակրթական ընդհանրության և Հայաստանի համար այդ հանգամանքի ուղենշային նշանակության հարցը: Մինչդեռ այստեղ, իհարկե, քաղաքակրթական տեսանկյունից առանցքային գործոններից մեկը իշխանության, այսպես ասած, փոխանցելիությունը, փոփոխականությունն է՝ ի տարբերություն Ադրբեջանի խանականության, և սա Հայաստանի համար կարևոր կռվան է:
Մյուս կողմից՝ այդ իմաստով ստացվում են իսկապես հակասական տպավորություններ, ի վերջո՝ 2018-ի հոկտեմբերին Ֆրանկոֆոնիայի վեհաժողովը Երևանում Սերժ Սարգսյանի համար կլինի վարչապետի՞, թե՞ «նահապետի աշունը», ի՞նչ է ստացվել այդ կապակցությամբ Ֆրանսիայի հետ առաջին հանդիպումից, և կլինի՞ այն վերջինն այդ կազմով հայ-ֆրանսիական բարձր մակարդակում:
