Friday, 29 03 2024
102-րդ ռազմաբազան ՀՀ սուվերենության միակ իրական երաշխավորն է. ՌԴ ԱԳՆ
Գազա օգնություն ուղարկելով՝ Հայաստանն ուղերձ է հղում աշխարհին
Մահացել է «Կրոկուս»-ում ահաբեկչության տուժածներին օգնություն ցուցաբերած հայ երիտասարդը՝ 35-ամյա Կարենը
Անկախության հռչակագիրը անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ» ակումբ
Տաջիկստանը ձերբակալել է 9 հոգու՝ «Կրոկուս սիթի հոլ»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետ առնչության համար. Reuters
Ֆանտաստիկ թիվ է․ տարեկան 1մլրդ․ դոլար տրամադրելով՝ ԱՄՆ-ն Հայաստանից ակնկալիքներ պետք է ունենա
ՄԱԿ-ի դատարանն Իսրայելին կարգադրել է թույլ տալ հումանիտար օգնության մուտքը Գազայի հատված
Լրատվական-վերլուծական երեկոյան թողարկում
Վասիլիս Մարագոսը վերահաստատել է ԵՄ-ի աջակցությունը Հայաստանում արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին
Ու՞մ է զգուշացնում Իրանը
Սիրիայի զորքերը պատասխան հարվածներ են հասցրել ավազակային կազմավորումներին
Գազայում հայտնել են, որ իսրայելական հարվածներից զոհերի թիվը գերազանցել է 32 600-ը
Իսրայելական հրետանին հարվածներ է հասցրել Լիբանանի հարավի երկու ավանների. ԶԼՄ-ներ
17:20
Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում 45 մարդ է զոհվել կամրջից ավտոբուսի ընկնելու հետևանքով
17:10
Կիևը և Վարշավան մտադիր են անվտանգության երաշխիքների մասին համաձայնագիր կնքել
17:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
16:50
Ֆրանսիան կարող է չեղարկել Փարիզում Օլիմպիադայի բացման արարողությունը
16:40
Բրիտանիան չեղարկել է 100-ամյա արգելքը և թույլ կտա զինվորականներին մորուք պահել
ՌԴ ԱԳ փոխնախարարը հանդիպել է Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի ներկայացուցիչներին
16:20
«Արաբական երկրները պատրաստ են ճանաչել Իսրայելը». Բայդեն
16:10
Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան
Ադրբեջանցիները մշտապես ատել են հայերին. մեր խնդիրն է ցույց տալ սա
Դեղձենու մասսայական ծաղկում Արարատյան դաշտում՝ ժամկետից շուտ
Ո՞նց են որոշել, որ դա Հայաստանի տարածքը չ,է, եթե սահմանը հստակեցված չէ ․ Արա Պապյան
Փորձ է արվում 3 անձերի կատարածը ԱԺԲ ամբողջ կառուլցի հետ կապել. Պապյան
15:45
«ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ը Հայաստանի հետ անվտանգային հարցեր չեն քննարկելու». Ստանո
ՊՆ կոլեգիայի նիստում քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման հարցեր
«Ցուցադրությունն անպայման տեղի կունենա». Բաքվում պարզաբանում են տարածել Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի վերաբերյալ
Եթե դելիմիտացիա, ապա հավասարության սկզբունքով, ոչ թե՝ «ատրճանակի սպառնալիքի տակ»
15:30
Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

ԱՄՀ ներկայացուցիչը դիպչում է Հայաստանի ամենախորքային խնդրին

Հայաստանում Արժույթի միջազգային հիմնադրամի ներկայացուցիչ Թերեզա Դաբան Սանչեսը, «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում խոսելով Հայաստանի տնտեսական հեռանկարների մասին, նշել է Հայաստանի համար տարիների համակարգային խնդիրները՝ մրցակցության բացակայություն, անկախ դատական համակարգի բացակայություն: Սանչեսը այդ և դրանից բխող մյուս համակարգային խնդիրները հաղթահարելու համար անհրաժեշտ է համարում քայլեր, որոնք չեն ենթադրում միայն օրենսդրական փոփոխություն:

Այսինքն՝ խոսքը քաղաքական որոշումների մասին է, որովհետև միայն քաղաքական որոշումներով օրենքի գերակայության հասնելուց հետո է հնարավոր հասկանալ և լիարժեք գնահատել, թե որքանով է օրենքն ինքնին անարդյունավետ: Եթե օրենսդրությունը չի աշխատում, շատ դժվար է ասել դրա արդյունավետ կամ անարդյունավետ լինելու մասին: Երբ երկրում չկա օրենք և անկախ արդարադատություն, օրենսդրական տեքստի թե՛ լավը, թե՛ վատը, մեծ հաշվով, դառնում է հարաբերական: Իսպանուհի Սանչեսն ասել է, որ Իսպանիայում տնտեսության մեջ համակարգային փոփոխությունները տեղի ունեցան միայն երկրի ժողովրդավարացումից հետո: Այստեղ հանգում ենք Հայաստանի համար առանցքային խնդրի:

Գրեթե անվիճելի է, որ ժողովրդավարությունը պետական կենսագործունեության ամենաարդյունավետ և հեռանկարային մեխանիզմն է: Ինչպես Չերչիլի խոսքում է՝ ժողովրդավարությունը կառավարման լավագույն ձևը չէ, բայց դրանից ավելի լավը մարդկությունը չի ստեղծել: Սակայն մի բան է որպես մեխանիզմ ժողովրդավարությունը մատնանշելը, մեկ այլ բան է հասկանալը, թե ինչպես պետք է հասնել դրան Հայաստանում: Բանն այն է, որ մինչև պետական այս կամ այն մոդելին հասնելը, նախ պետք է հասնել պետության: Իսկ պետությունը ենթադրում է ինքնիշխանություն: Այսինքն՝ պետությունը ձև է, եթե չկա ինքնիշխանություն: Եթե պետության բովանդակությունն ինքնիշխանությունը չէ, ապա ձևով պետությունն իրականում գաղութ է:

Հայաստանի ինքնիշխանության հարցում հիմնավոր կասկածները, մեղմ ասած, բազում են: Կա նաև ուղղակի հստակ իրավական ակտ, որը սահմանափակում է ինքնիշխանությունը՝ Հայաստանի անդամակցումը վերպետական կառույց ԵՏՄ-ին: Մի կառույց, որտեղ ժողովրդավարությունը ոչ միայն ընդունված խաղի կանոն չէ, այլ նույնիսկ մերժված է և անգամ հռչակված է որպես սպառնալիք՝ իհարկե, այլ ձևակերպումներով. օրինակ՝ «գունավոր հեղափոխության», որի տակ, սակայն, իրականում հենց հասարակությունների ժողովրդավարացման հեռանկարն է: ԵՏՄ անդամ պետությունների իշխող համակարգերի համար ժողովրդավարացումը ուղղակի նշանակում է իշխանության փոփոխության սպառնալիք, մրցակցությունն ուղղակի նշանակում է անձնական տնտեսական կապիտալի սպառնալիք:

ԵՏՄ-ն, որին անդամակցել է Հայաստանը, հանդիսանում է ոչ ժողովրդավարական համակարգերի միություն: Այդ միության մեջ քաղաքական, տնտեսական, հասարակական հարաբերությունները կարգավորվում են ոչ ժողովրդավարական մեթոդներով: Այդ միությունն ինքը կազմավորվել է հենց այդ ոչ ժողովրդավարական մեթոդների պաշտպանության համար: Հետևաբար՝ մինչև ժողովրդավարացումը, Հայաստանը պետք է լինի անկախ, ինքնիշխան պետություն: Դա հռչակագրային պնդում չէ, դա պատճառահետևանքային տրամաբանություն է:

Օրինակ՝ կարո՞ղ էր Խորհրդային Հայաստանը լինել ժողովրդավարական պետություն, եթե ԽՍՀՄ-ը ամբողջատիրություն էր: Ձևաչափային, կարգավիճակային տարբերություններով հանդերձ, բովանդակային առումով իրավիճակը ներկայումս նույնն է, հետևաբար՝ Հայաստանը չի կարող լինել Ռուսաստանի կայսերական ծրագրերի մաս, չի կարող լինել ռուսական քաղաքականության անվերապահ թելադրանքի ենթակա, բայց դառնալ ժողովրդավար: Ոչ ժողովրդավար Ռուսաստանի պարագայում Հայաստանի ժողովրդավարացումը նշանակում է Հայաստանի անջատում ռուսական համակարգից:

Հետևաբար՝ Հայաստանի ժողովրդավարացման համակարգային դիմադրությունը ոչ միայն Հայաստանի ներսում է, այլ նաև դրսում:

Ավելին՝ Հայաստանի ներսում առկա դիմադրությունը սնվում, սնուցվում, աջակցվում է դրսից, տվյալ դեպքում ռուսական ոչ ժողովրդավարական կայսրությունից: Այլապես Հայաստանի համակարգն իրենով չէր ունենա ժողովրդավարացման միջազգային հրամայականին դիմակայելու ռեսուրս: Հայաստանում ժողովրդավարացման քիչ թե շատ կայուն, խորքային և հեռանկարային որևէ գործընթաց բախվելու է ռուսական կայսրության դիմադրությանը, եթե անգամ ի զորու լինի հաղթահարել Հայաստանի ներքին համակարգի դիմադրությունը:

Մինչդեռ Հայաստանի հասարակական-քաղաքական դիսկուրսում խնդիրը դիտարկվում է առավելապես հակառակ տեսանկյունից՝ ժողովրդավար Հայաստանը կկարողանա դիմակայել Ռուսաստանի ճնշումներին և պահանջներին: Մինչդեռ կա պարզ հարցը՝ իսկ ի՞նչ անել, եթե Ռուսաստանը ճնշում է Հայաստանի ժողովրդավարացման գործընթացը: Ընդ որում՝ ուկրաինական զարգացումները ցույց տվեցին, որ Ռուսաստանը պատրաստ է ճնշել նաև ուժով: Հայաստանի դեպքում չի հասել դրան, քանի որ թե՛ իշխանությունը, թե՛ ընդդիմությունը, թե՛ հանրային շրջանակների զգալի մասը պատրաստ են և ընդառաջել են Ռուսաստանի պահանջներին՝ անձնական շահերից կամ հասարակական-ազգային կարծրատիպերից ու միֆերից ելնելով:

Հայաստանի հասարակական-քաղաքական դիսկուրսը կարծես թե չունի այդ հարցի պատասխանը՝ ո՛չ մեթոդոլոգիական և ո՛չ էլ կոնկրետ «ճանապարհային քարտեզի» առումով: Իսկ դա նշանակում է, որ պատասխան չունի Հայաստանի ժողովրդավարացման հեռանկարը, իսկ այն, ինչ ընկալվում է որպես պատասխան, իրականում տեսություն էլ չէ, այլ հռչակագիր:

Լուսանկարում՝ ԱՄՀ հայաստանյան առաքելության ղեկավար Մարկ Հորթոնին և նրան ուղեկցող Հայաստանում ԱՄՀ ներկայացուցչության ղեկավար Թերեզա Դաբան Սանչեսը անցյալ տարեվերջին նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպման ժամանակ:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում