Friday, 29 03 2024
Մեքենան գլորվել է ձորը, վարորդը մահացել է
Լավրովի անփառունակ տապալումը
Փորձել են առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ ներկրել
11:45
Որքա՞ն տարածք են ռուսները գրավել այս տարի Ուկրաինայում
Հալեպի վրա Իսրայելի հարձակման հետևանքով զոհվել է 36 մարդ. Al Hadath
11:15
Ռուսական խոշոր հարձակումը կլինի մայիսի վերջին
Բեգլարյանը սպառնացել է նորակառույցի սեփականատերերին իր առանձնատուն բացվող տեսարանի համար
«Միրզոյանի հետ վերջին անգամ շփվել եմ Սկոպյեում․ մենք էինք նախաձեռնել այն». Լավրով
Հայաստանի և Ադրբեջանի խորհրդարանների ղեկավարներն առաջիկայում կրկին կհանդիպեն
«Հայկական ղեկավարությունը սկսում է արտահայտել այնպիսի գաղափարներ, որոնցով Փաշինյանը ձևավորել էր իր «Ելք» շարժումը». Լավրով
«Փաշինյանը միշտ մեզնից խնդրել է չմոռանալ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը». Լավրով
10:45
«Բրյուսելի հանդիպումը կկենտրոնանա Հայաստանի տնտեսական կայունության վրա». Միլլեր
«Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները Հայաստանում արգելափակվել են
Թումանյան փողոցում ծառի ճյուղն ընկել է էլեկտրական լարերի վրա
Սուրեն Պապիկյանը հետևել է «Բաղրամյան» զորավարժարանում անցկացված զորախաղերին
10:15
Նավթի գներն աճել են. 28-03-24
Լուրերի առավոտյան թողարկում 10:00
Քարաթափում Լանջազատ գյուղի մոտակայքում
Սյունիքի միջանցքի հարցը չլուծվեց՝ անցան Տավուշ. ռուս-ադրբեջանական նոր խաղեր
Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է
Եվլախը իր ճակատին դաջած անձը գուցե հրահանգ ունի ազգամիջյան բախումներ հրահրելու
Տեղումներ չեն սպասվում
Կա ահաբեկչության վտանգ․ ՌԴ հատուկ ծառայությունները հիբրիդային պատերազմ են մղում Հայաստանի դեմ
Ոսկեպարցիներն անհամբեր սպասում են. «Հրապարակ»
Գյումրիում Նիկոլ Փաշինյանին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել. «Ժողովուրդ»
Իշխան Սաղաթելյանի հոր նկատմամբ դատախազությունը հարուցել է քրեական հետապնդում. «Հրապարակ»
Դիանա Գալոյանը նոր պաշտոն կստանա՞. «Հրապարակ»
08:30
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Նոր դիվանագիտական սկանդալ է հասունանում արտգործնախարարությունում. «Ժողովուրդ»
Նիկոլ Փաշինյանը ոչինչ չի խնայում իր անձնական պաշտպանությունն անխոցելի դարձնելու համար. «Հրապարակ»

Հռչակողն է թոյլ, ո՛չ՝ Հռչակագիրը. Նոր Յառաջ

Փետրո­ւար 11ին «Չոր­րորդ Իշ­խա­նու­թիւն» թեր­թին մէջ Լե­ւոն Տէր-Պետ­րո­սեանի՝ “Խո­հեր «Հա­յոց Ցե­ղաս­պա­նու­թեան 100րդ տա­րելի­ցի հա­մահայ­կա­կան հռչա­կագ­րի» հրա­պարակ­ման առի­թով” գրու­թիւնը ու­նե­ցաւ բազ­մա­թիւ թեր ու դէմ ար­ձա­գանգներ։ Անոր հար­ցադրումնե­րը տե­ղին էին, սա­կայն, ահա մի քա­նի օր ետք ինք եւս հան­դէս եկաւ նոր յանձնա­խումբ կազ­մե­լու եւ նոր հռչա­կագիր մը շա­րադ­րե­լու առա­ջար­կով (տե՛ս. էջ 4), ուր կը նշէ նաեւ այդ յանձնա­խումբին մաս կազ­մե­լիք շարք մը անձնա­ւորու­թիւննե­րու անուննե­րը, որոնք ինք անձնա­պէս կը ճանչնայ եւ նա­խագահ Սերժ Սարգսեանին կ՚առա­ջար­կէ որ ան ալ իր կար­գին իր մաս­նա­կից­նե­րը որո­շէ…

Լ. Տէր-Պետրոսեանի այս առա­ջար­կը մէկ բան կը փաս­տէ, որ Հռչա­կագ­րի հրա­պարա­կու­մը շատ յատ­կանշա­կան քայլ մըն է, որուն մշա­կու­մին ինք պի­տի ու­զէր մաս­նակցած ըլ­լալ։ Սա­կայն ափ­սո՜ս որ այս առա­ջար­կը կը կա­տարէ շատ ուշ, երբ ար­դէն, ինչպէս կ՚ըսեն՝ «գոր­ծը գոր­ծէն ան­ցած է» եւ Հռչա­կագի­րը ծնունդ առած է, զա­նազան լե­զու­նե­րու թարգմա­նուած ու սփռո­ւած աշ­խարհով մէկ։ Ծի­ծաղե­լի պի­տի ըլ­լար 100ամեակին եր­կու ամիս մնա­ցած նա­խաձեռ­նել երկրորդ տար­բե­րակի մը, որուն կազ­մա­կեր­պութիւնն ու ար­դիւնքը կը մնան բո­լորո­վին անո­րոշ եւ ինքնին առա­ջար­կը կը հա­կասէ նախկին նախագահին առա­ջին գրու­թեան հիմ­նա­կան այն դրոյ­թին, թէ՝ ներ­կա­յացուցչա­կան ի՞նչ հան­գա­մանք պի­տի ու­նե­նայ նոր կազ­մո­ւելիք այս յանձնա­խումբը…

Ընդդի­մադիր ճա­կատի ամ­բողջա­կան բա­ցակա­յու­թիւնը 100ամեակի յանձնա­խումբի աշ­խա­տանքնե­րէն՝ ազ­գա­յին ախ­տա­ւոր այլ երե­ւոյ­թի մը ցու­ցա­նիշն է, որուն մեղ­քի բա­ժինն ու­նին նախ ընդդի­մու­թիւնը, ապա իշ­խա­նու­թիւնն ու Սփիւռքի կազ­մա­կեր­պութիւննե­րը։ Այո, քա­ղաքա­կան մշա­կոյ­թի մեծ պա­կաս է, նո­ւազա­գոյ­նը պի­տի ըլ­լար կա­րենալ գոր­ծակցիլ հա­մազ­գա­յին կա­րեւո­րու­թիւն ու­նե­ցող հար­ցի մը շուրջ։ Եւ ա՛յս է որ Լ. Տէր-Պետրոսեան կ՚ու­զէ լրաց­նել, բայց ափ­սո՜ս շատ ուշ։

Պարզ է, որ հրա­պարա­կուած Հռչա­կագ­րին մղիչ ու­ժը եղած են Մե­ծի Տանն Կի­լիկիոյ Կա­թողի­կոսին Սիսի կա­թողի­կոսու­թեան կա­լուած­նե­րը պա­հան­ջե­լու նա­խաձեռ­նութիւ­նը եւ վեր­ջին տաս­նա­մեակին Հայ Դա­տի զա­նազան յայնձնա­խումբե­րու հար­ցադրումնե­րուն հի­ման վրայ տա­րուած աշ­խա­տանքնե­րը՝ մաս­նա­ւորա­պէս Սփիւռքի մէջ։ Այո՛, այս քայ­լե­րը էապէս կը հա­կասեն Ար­ձա­նագ­րութիւննե­րու ոգիին։

Հար­ցը այն է, որ Հռչա­կագի­րը թոյլ է ու պա­կասա­ւոր, ո՛չ թէ անոր հա­մար որ հա­մազ­գա­յին միաս­նա­կան կամ­քի ար­տա­յայ­տութիւ­նը չէ, այլ՝ որով­հե­տեւ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թիւնը քա­ղաքա­կանա­պէս, տնտե­սապէս եւ հո­գեպէս թոյլ է, ան­կա­րող՝ ոե­ւէ մէ­կէն բան պա­հան­ջե­լու, զուրկ՝ մի­ջազ­գա­յին աս­պա­րէզին մէջ ինքզին­քը պար­տադրե­լու կա­րողու­թե­նէ։ Եւ այս երե­ւոյ­թին փաս­տը այն էր, որ Հռչա­կագ­րի հրա­պարա­կու­մէն երեք շա­բաթ ետք դեռ Ար­ձա­նագ­րութիւննե­րը ետ չէին քա­շուած Խորհրդա­րանէն։ Եթէ չպա­տահէին Ծա­ռու­կեանի առըն­չո­ւած դէպ­քե­րը, կրնա­յին բնաւ ետ չքաշո­ւիլ ալ։ Մնաց որ, նա­խագա­հին ստո­րագ­րութիւ­նը պահ­պա­նուած կը մնայ անոնց տակ։

Հռչա­կագի­րը ան­կա­րեւոր դար­ձաւ յա­տկա­պէս նա­խագա­հին վեր­ջին յայ­տա­րարու­թիւննե­րէն ետք։ Հռչա­կագ­րի­ն խոր­հուրդին հա­ւատա­ցած ղե­կավար մը չէր կրնար ներ­քին քա­ղաքա­կան այդքա՛ն մեծ տագ­նապ ստեղ­ծել։

Պարզ է, որ ներ­կայ հանգրո­ւանին Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պետու­թիւնը ոչ մէկ պա­հու հա­տու­ցումի կամ պա­հան­ջա­տիրա­կան առա­ջարկ պի­տի ներ­կա­յաց­նէ Թուրքիոյ։ Հա­յաս­տա­ն ան­կա­րող է որե­ւէ բան պա­հան­ջե­լու Թուրքիայէն, որով­հե­տեւ դեռ ան­կա­րող է իր ժո­ղովուրդը բնա­կան պայ­մաննե­րու մէջ կա­ռավա­րելու։ Իսկ ինչ կը վերաբերի Հռչա­կագ­րին վեր­ջին երեք կէ­տերուն, որոնք կը ներ­կա­յաց­նեն «Հա­յաս­տան տունն է հա­մայն հա­յու­թեան…» գլի­շէ դարձած խօս­քե­րը, հարցական է, թէ այս պա­հուս ո՞վ կը հա­ւատայ անոնց, երբ իշ­խա­նու­թիւնը ան­կա­րող է ժո­ղովուրդը երկրին մէջ պա­հելու։

Հռչա­կագի­րը ու­նի նաեւ բաց­թո­ղումներ. օրի­նակ՝ Ցե­ղասպա­նութեան զոհ՝ թաք­նո­ւած Հա­յերու պա­րագան, որոնք իրա­ւազրկո­ւած են, ազա­տօրէն խօ­սելու, կրօ­նական, ըն­տա­նեկան եւ ազ­գա­յին ինքնու­թիւն ար­տա­յայ­տե­լու կա­րելիու­թե­նէ զուրկ։ Երկրորդը, Թուրքիոյ տա­րած­քին հայ­կա­կան մշա­կու­թա­յին ար­ժէքնե­րու պահ­պա­նու­մի հարցն է… Կայ նաեւ պատ­մա­կան այլ երե­ւոյթ մը, որ կը վե­րաբե­րի խորհրդա­յին կար­գե­րուն, որոնց պատ­ճա­ռով Հայ­կա­կան Հան­րա­պետու­թիւնը 70 տա­րի իրա­ւունք չու­նե­ցաւ մի­ջազ­գա­յին ատեան­նե­րու մէջ Հայ­կա­կան Հար­ցը բարձրաց­նելու ու նե­ցուկ հան­դի­սանալու Սփիւռքի Հա­յու­թեան պայ­քա­րին։

Ինչ, որ կը պակ­սի Հռչա­կագ­րին, Մեծ Եղեռ­նէն մեկ­նած հա­մամարդկա­յին ար­ժէքնե­րու առա­ջադրման պա­կասն է, ինչպէս Լ. Տէր-Պետրոսեան ալ կը նշէ, սա­կայն թուղթի վրայ գրա­ւոր փայ­լուն շա­րադ­րանքը չէ, որ Հռչա­կագ­րի մը ուժ կու տայ, այլ՝ այն հա­ւատ­քը եւ կա­րողու­թիւնը, զորս պե­տու­թիւնը եւ հա­ւա­քակա­նու­թիւնը ու­նին գոր­ծադրե­լու, խօս­քը գոր­ծի վե­րածե­լու։ Յատ­կու­թիւն մը, որ ան­կախ Հա­յաս­տա­նի երեք նա­խագահ­նե­րուն ալ պակ­սած է ցարդ։

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում