Thursday, 28 03 2024
Սուրեն Պապիկյանը ծանոթացել է նաև ՀՀ ռազմարդյունաբերության նորագույն նմուշներին
Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը. Անդրեասյան
ՔՊ նիստում քննարկվել են եվրոպական կուսակցական միությունների գաղափարախոսությունները
«Դժվարին որոշում եմ կայացրել` չհավակնել Բարձրագույն դատական խորհրդի դատավոր անդամի թափուր տեղին». Վազգեն Ռշտունի
«Ռուսաստանը հաջողության է հասնում այնտեղ, որտեղ դրա կարիքն ունի»․ Պուտին
Հրազդանում մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
Վլադիմիր Վարդանյանը կմասնակցի Մարդու իրավունքերի եվրոպական դատարանի դատավորների ընտրության հանձնաժողովի նիստին
Ծեծի է ենթարկել իր անչափահաս դստերը և փորձել սեռական հարաբերություն ունենալ նրա հետ
Այն, ինչ կներվի Բաքվին, չի ներվի Երևանին. Կրեմլը բաց է խաղում
ԵՄ ներկայությունը Բաքվին հանգիստ չի տալիս
Ադրբեջանը «կլրջացնի՞» ՀԱՊԿ-ի հետ ընկերությունը
Ազատագրվել ռուսական կախվածությունից. եվրաինտեգրման առաջնահերթությունները
Դիմակներն այլևս հանված են. Մոսկվան հանձնում է իր ամենաարժեքավոր ագենտին
Տղամարդը դանակահարել է նախկին կնոջն ու նրա քրոջը
Հայաստանը «դիվերսիֆիկացնում է» քաղաքականությունը, Ռոսատոմը մոդեռնիզացնում է Մեծամորի ԱԷԿ-ը
Գործակալ հիշեցնող Շահրամանյանը
Բաքվի խոշոր «խաղադրույքը»
Կլիմայի փոփոխության բացասական ազդեցությունը նկատելի է գյուղատնտեսության և տնտեսության մի շարք այլ ճյուղերում. փոխնախարար
Ռուսաստանում տեղի ունեցած ահաբեկչության գործով նոր կասկածյալ է հայտնվել
Արմեն Գևորգյանը ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում կհետևի Հյուսիսային Մակեդոնիայի նախագահական ընտրություններին
Մի համագործակցության խրոնիկա
Հայաստանը չունի ավելի ուժեղ զենք, քան միջազգային իրավունքը. չկրակելը խելամիտ չէ
Սասունցի Դավթի դարաշրջանը չէ. ԱՄՆ-ից ակնկալիքներին զուգահեռ պետք է ամրապնդել պետությունը
Երևանում ծառի ճյուղը թեքվել և ընկել է էլեկտրական լարերի վրա. փրկարարները մասնատել են ծառի ճյուղը
21:40
Ղազախստանի դեսպանատունը խորհուրդ է տվել լքել Օդեսայի և Խարկովի մարզերը
Վիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ անչափահասների մասնակցությամբ․ կա վիրավոր
Քանի՞ մարդ է թունավորվել Հայաստանում
«Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում»․ Լավրով
Բաքվի անհիմն մեղադրանքն ու խորամանկ խաղը Բրյուսելից առաջ
«Կրոկուսի ահաբեկչության հեղինակներն Ուկրաինայից զգալի գումարներ և կրիպտոարժույթներ են ստացել»․ ՌԴ ՔԿ

Հայ ֆիզիկոսի կարծիքը` Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության վերաբերյալ

Ղարաբաղի հարցի շահարկումերը

Նախօրոք ուզում եմ շեշտել, որ ես երբևէ որևէ կուսակցության անդամ չեմ եղել և հիմա էլ չեմ պատրաստվում մտնել որևէ կուսակցության մեջ, քանի որ միանշանակ հավատացած եմ որ Հայաստանում չեն եղել և հիմա էլ չկան, իրոք, լայն ժողովրդական մասսաների իրական հոգսերը և ցավերը դարման անելու պատրաստ կուսակցություններ:

Հիմա անցնենք Ղարաբաղի հարցին:

Ուզում եմ շեշտել, որ ցանկացած ճշգրիտ եզրակացություն կարելի է անել միայն տրամաբանական հիմքերի վրա: Ինչպես բնագիտական գիտություններում է հայտնի աքսիոմա հասկացությունը, այնպես էլ մարդկության և ազգերի զարգացման պատմության ընթացքում առաջանում են աքսիոմաներ: Կարծում եմ, որ հայ ժողովրդի առաջ քաշած աքսիոմաներից մեկը դա` «Թուրքը միշտ թուրք է մնում» եզրույթն է: Այսինքն` էլի ժողովրդական ասացվածքին համապատասխան թուրքի հետ միշտ պետք է «Աչքդ վրան պահես»: Դեռ ղարաբաղյան պատերազմի սկզբից և մինչև օրս էլ ես ընկերներիս և ծանոթներիս շրջապատում միշտ ասել եմ, որ այս պրոցեսը տևելու է բազմաթիվ տասնամյակներ և նույնիսկ ավելի, քանի որ մոտ ապագայում ոչ մի նախադրյալ չկա որ կողմերի իրարամերժ կարծիքները գոնե մի փոքր համընկնեն: Վստահ եմ որ այսօրվա ստատուս քվոն էլ շարունակվելու է տասնամյակներ և դրա համար կան շատ հասարակ տրամաբանական նախադրյալներ: Սկզբից ուզում եմ շեշտել, որ վերը նշված աքսիոմաների հիման վրա, ադրբեջանցիները միշտ էլ սահմանի ամբողջ երկարությամբ, այսպես ասած, բոռի կծոցներ են անելու բազմաթիվ պատճառներով և դրանցից ամենակարևորը պարտվածի սինդրոմը չէ, այլ, իր ժողովրդին և արտասահմանյան հասարակությանը այդ հարցի վրա «տաք» պահելու իմաստն է:

Միանշանակ ուզում եմ շեշտել նաև, որ մեր բանակը պարտավոր է միշտ պատրաստ լինել ամեն մի ոտնձգության, քանի որ խաղաղ ապրելը դա ուժեղ լինելն է: Սակայն հենց այստեղ նշեմ, որ և Հայաստանի բոլոր փորձագետները /դիմադիր, թե ընդդիմադիր/, իշխանություներն ու կուսակցական գործիչները, արտասահմանյան տարբեր կազմակերպությունների ներկայացուցիչները տրամաբանության հետ բացարձակ կապ չունեցող եզրակացություններ են հրապարակում, թե շուտով պատերազմ է սկսվելու և եթե Ադրբեջանն իմանա, որ ինքը մի քիչ ուժեղ է, ապա անմիջապես կհարձակվի: Ես առավել քան հավատացած եմ, որ այդ բոլոր հրապարակումերն ունեն տարբեր և հաճախ շատ վատ հետին մտքեր, որոնք հասու չեն հասարակ ժողովրդին: Դրանց մեծ մասը նպատակ ունեն հասարակ ժողովրդին անհրաժեշտ այլ հարցերի սլաքն ուղղել ուրիշ ուղղությամբ:

Ես վստահ եմ, որ նույնիսկ տասնամյակների կտրվածքով հնարավոր չէ լայնածավալ պատերազմական գործողությունների վերսկսում և դրանում «մեղավոր» են բազմաթիվ տրամաբանական հասկացություններ:

Ա/ Պատերազմն իր ուզած վախճանին հասցնելու համար Ադրբեջանը պետք է գնա բլից կրիգի, և այն ավարտի ամենաշատը 2-3 օրում, որպեսզի համաշխարհային հասարակությունը չհասցնի ուշքի գալ, բայց սա, առնվազն միամտություն է, նույնիսկ, եթե նրա բանակը 10-20 անգամ ավելի հզոր լինի:

Բ/ Պատերազմ սկսելու համար Ադրբեջանի կամ Հայաստանի ղեկավարությունից, կարելի է ասել, համարյա ոչ մի բան կախված չէ: Պատերազմ հնարավոր է միայն ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի, այն էլ շատ մեծ, ցանկության դեպքում, որը տեսանելի ապագայում գոյություն չունի: Դա, իհարկե, կախված չէ մեր կամ ադրբեջանցիների «սիրուն աչքեր»-ի սիրուց, քանի որ և ԱՄՆ-ը և Ռուսաստանը, մեղմ ասած, թքած ունեն մեր երկու ժողովուրդների վրա: Ողղակի նրանց շահերից չի բխում այդ պատերազմը: Նույնիսկ այն, որ վերջին տարում Ադրբեջանը զգալի զին. տեխնիկա է գնում Ռուսաստանից, ևս մի անգամ ապացուցում է, որ Ռուսաստանին պետք չէ այդ պատերազմը, քանի որ նա չի կարող օգնել ոչ Հայաստանին և ոչ էլ Ադրբեջանին: Հակառակ դեպքում դա կլինի Ռուսաստանի Կովկասյան քաղաքականության վերջնական կրախը, և դա Մոսկվայում չեն կարող չհասկանալ: Քանի դեռ Ադրբեջանում նավթ ու գազ կա և քանի դեռ Ավղանստանում հարցերը չեն կարգավորվել, ապա և ԱՄՆ-ին և Եվրամիությանը և Ռուսաստանին այդ պատերազմը պետք չէ:

Գ/ Հենց այդ նավթա-գազային խողովակաշարերը, որոնք անցնում են Ղարաբաղի սահմաններին մոտ, հանդիսանում են Հայաստանի համար, խաղաթղթերի լեզվով ասած «կոզրի տուզերը»: Ես, ուղղակի, զարմանում եմ, թե ինչու՞ այդ խողովակաշարերի շահագործումից հետո, Հայաստանում ոչ մեկը չկարողացավ շեշտել դա: Նույնիսկ անհավանական պատերազմի սկսման դեպքում հայկական զորքերի միակ և գլխավոր թիրախը պետք է անընդհատ հանդիսանա այդ խողովակաշարերի պայթեցումը հեռահար զենքերով` հենց Ղարաբաղի տարածքից և Ադրբեջանը մանկիկի նման ծնկի կգա: Իհարկե, նա շատ լավ էլ հասկանում է դա և այդ պատճառով էլ չի կարող լայնամասշտաբ պատերազմ սկսել:

Վերոհիշյալ 3 կարևորագույն կետերն էլ հենց հանդիսանում են պատերազմ չսկսելու հիմնասյուներից կարևորագույնները:

Բայց ուզում եմ շեշտել նաև ոչ պակաս կարևոր մի կետ ևս: Դա
Դ/ կետն է, որով վստահ եմ, որ պատերազմի դեպքում պարտվող երկրի իշխանություններն իրենց փլուզման վտանգի տակ կհայտնվեն և դա էլ հասկանալով պատերազմ չեն սկսի:

Այս Դ/ կետի արդյունքներից մեկն էլ այն է, որ Ղարաբաղի հարցի շուրջ ընթացող բանակցությունները լրիվ «պրոֆանացիա» են և բանակցության բոլոր կողմերն էլ, ներառյալ Մինսկի խումբը, ուղղակի, միայն «քրտնաջան» աշխատանքի տպավորություն են թողնում, բայց որից ոչ մի միլիմետր առաջընթաց չկա և չի էլ կարող լինել, քանի դեռ հիմնական կողմերի տեսակետները գոնե մի փոքր չեն մոտեցել:

Անպայման ուզում եմ նորից մի անգամ ևս շեշտել, որ սա չի նշանակում թե հայկական բանակը պետք է թուլանա և հանգստանա: Պիոներական ողջույնի խոսքի նման, նա պետք է «միշտ պատրաստ» լինի և կարողանա արժանի հակահարված տա վերոհիշյալ «բոռի կծոցներին»: Դրա համար շատ կարևոր է նաև բարոյահոգեբանական լավ մթնոլորտը մեր բանակում, որը, մեղմ ասած, ցավոք այդպես չէ:

Հուսով եմ, որ մտքերս հասկանալի դարձան, չնայած նրան, որ գիտական հոդվածներից բացի սա առաջին հոդվածս է գիտությանը չվերաբերվող: Բայց կարծում եմ, որ այստեղ էլ աշխատում են տրամաբանության կանոնները և դա հնարավորություն է տալիս ճիշտ վերլուծություն անելու:

Հ.Գ. 1. Գոնե ինձ համար /կարծում եմ նաև շատերի/, առնվազն Հայաստանում կա մի աքսիոմա ևս: Դա հետևյալն է. ոչ թե լսիր թե նա ի՞նչ է ասում, այլ նայիր թե ո՞վ է ասում: Կամ ինչպես կասեր Կոզմա Պրուտկովը` խորացիր արմատի մեջ /зри в корень/:

Հ.Գ. 2. Դիմադիր և ընդդիմադիր կողմերից լսվող այն պնդումը, թե առանց Ղարաբաղի հարցի լուծման Հայաստանում ժողովրդավարության հաստատում չի կարող լինել, միանգամայն մտացածին է և լրիվ սին: Դրանք բացարձակապես տարբեր խնդիրներ են և ոչ մի կապ չունեն իրար հետ: Առավել ևս` հանգիստ կարելի է ապացուցել, որ ժողովրդականության հաստատման դեպքում մենք Ղարաբաղի հարցում շատ ավելի լավ արդյունքների կհասնենք:

Ֆիզ. մաթ. գիտ. թեկնածու` Գագիկ Ղարագյոզյան

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում