Արցախի նախագահի մամուլի քարտուղար Դավիթ Բաբայանն արձագանքել է ռուսաստանցի քաղաքագետ Մոդեստ Կոլերովի վերջին հարցազրույցին, որը վերաբերում էր բանակցային գործընթացին ԼՂՀ մասնակցության խնդրին: Սակայն, տվյալ դեպքում, հարցը ոչ Կոլերովն է, ոչ էլ` այն խնդիրը, որ նա բարձրացել է: Բաբայանն ակնհայտ կեղծել է, երբ անդրադարձել է 1998-ին բանակցային գործընթացից Ստեփանակերտի դուրսմղման պատճառին: «Ադրբեջանի քմահաճույքով սա խախտվեց, բայց որևէ որոշում, առավել ևս՝ կոնսենսուսի միջոցով, չի ընդունվել այն մասին, որ ձևաչափը փոխվում է: Այսինքն՝ որևէ իրավական հիմք, որոշում չկա, որ այս ձևաչափը փոխվել է, չնայած գործընթացը այլ ձևաչափով է ընթանում»,-ասել է նա:
Այն, որ Բաքուն մշտապես փորձել է նենգափոխել արցախյան խնդրի էությունն ու բանակցային ձևաչափը հարմարեցնել իր օրակարգին` նորություն չէ: Այդպես եղել է նաև Լևոն Տեր-Պետրոսյանի իշխանության տարիներին, սակայն Հայաստանի առաջին նախագահին հաջողվել է ոչ միայն իրավա-քաղաքական ամրագրում տալ Արցախի բանակցային կարգավիճակին, այլ խրախուսել, որ Ստեփանակերտը կարգավորման գործընթացում ունենա սեփական տեսակետը, դիրքորոշումը: Դրանից շահել են հայկական դիվանագիտությունը, Հայաստանն ու Արցախը:
Իրավիճակն արմատապես փոխվեց, երբ 1997-ին Ստեփանակերտից Երևան տեղափոխվեց Ռոբերտ Քոչարյանը, ով միջնորդներին համոզեց, որ բանակցություններում կարող է ներկայացնել թե Հայաստանը, և թե Արցախը` ձևախեղելով հակամարտության բովանդակությունն ու ձևաչափը:
Իրականում` Քոչարյանը ԼՂ հարցը օգտագործել է իր ավտորիտար իշխանությունն ամրապնդելու նպատակով` բանակցային սուբյեկտայնությունից զրկելով ոչ միայն Արցախին, այլ նաև` Հայաստանին:
Պատահական չէ, որ Հայաստանի երկրորդ նախագահը ոչ միայն հաղթական լուծում չապահովեց Արցախի հարցում, այլ նրա պաշտոնավարման տարիներին շրջանառության մեջ դրվեց, այսպես կոչված, Մեղրիի փոխանակման նվաստացուցիչ տարբերակը:
Եթե Արցախի այսօրվա իշխանությունները հրաժարվում են ընդունել այս ակնհայտ ճշմարտությունը, ապա իրենք են անուղղակիորեն հարվածում սեփական երկրի սուբյեկտայնության գաղափարին:
Ստեփանակերտում պարտավոր են հասկանալ, որ ԼՂՀ սուբյեկտայնության հիմքը հանդիսանում են, առաջին հերթին, Հայաստան-Արցախ հարաբերությունները: Եթե այդ հարաբերություններում Արցախը չունի սեփական օրակարգը և, ըստ էության, չկա որևէ սկզբունքային հարց, որտեղ Ստեփանակերտը գոնե անհամաձայնություն հայտնի Երևանի վարած քաղաքականությանը, ապա անիմաստ է միջնորդներից պահանջել, որ նրանք վերականգնեն ԼՂՀ բանակցային կարգավիճակը:
Եթե Ստեփանակերտում չկա Արցախի սուբյեկտայնության գիտակցում, նման մոտեցում անիմաստ է պահանջել օտար երկրներից, եթե անգամ ԼՂՀ իշխանությունները վկայակոչում են քսանամյա վաղեմության փաստաթղթեր:
