1950թ. այս օրը Թբիլիսիում մահացավ ականավոր կոմպոզիտոր Արմեն Տիգրանյանը:
Աշխարհահռչակ հայ կոմպոզիտոր, «Անուշ» և «Դավիթ Բեկ» օպերաների, ազգային հիթեր դարձած երգերի հեղինակ, դիրիժոր, ուսուցիչ, Հայաստանի (1935թ.) և Վրաստանի (1936թ.) արվեստի վաստակավոր գործիչը ծնվել է Ալեքսանդրապոլում (ներկայիս Գյումրի քաղաքում) 1879թ. դեկտեմբերի 14-ին:
1902թ. ավարտել է Թբիլիսիի երաժշտական ուսումնարանի ֆլեյտայի բաժինը և մասնավոր դասեր է վերցրել հայտնի հայ կոմպոզիտոր Մակար Եկմալյանից: Ավարտելով ուսումը` ազգային երաժշտության զարգացման գործում իր ավանդը ներդնելու մեծ ձգտումով Տիգրանյանը վերադառնում է հայրենի Ալեքսանդրապոլ: Այդ տարիներին Ալեքսանդրապոլում ազգային երգի խմբեր էին ձևավորվում, որոնցում էլ ուժերը սկսում է փորձել ապագա մեծությունը: Նրանց հետ միասին համերգներով սկսում է հանդես գալ Հայաստանի շատ ու շատ քաղաքներում:
Ապագա մեծանուն կոմպոզիտորի գեղարվեստական ճաշակի զարգացման հարցում մեծ դեր է խաղացել հենց Գյումրի քաղաքն իր կոլորիտով: Այնտեղ միշտ կարել էր լսել գուսանների երգերն ինչպես տեղաբնակ, այնպես էլ հեռվից եկածների շուրթերից, ամենուր կարելի էր հանդիպել թառի, քանոնի, քյմանչայի, դուդուկի վրա նվագող մարդկանց: Հայրենի քաղաքի դպրոցներում դեռ չէին դասավանդում երաժշտություն, ուստի նա դառնաում է դպրոցներում երաժշտություն դասավանդող առաջին ուսուցիչը:
Այդ տարիներին ազգային կրթական ծրագրին են միանում հայկական արվեստի ու մշակույթի լավագույն ներկայացուցիչները: Հայտնի գրողներ և պոետներ սկսում են դասավանդել դպրոցներում և ազգային թեմաներվ դասախոսություններ կարդում: Ա. Տիգրանյանն էլ դառնում է ազգային կրթամակարդակի զարգացման ուղղությամբ իրականացվող ծրագրի ակտիվիստներից և երգչախմբեր ձևավորում Հայասատանի տարբեր քաղաքներում և գյուղերում, որոնք համերգներով հանդես էին գալիս ինչպես հայրենիքում, այնպես էլ երկրի սահմաններից դուրս և շռնդալի հաջողություններ էին գրանցում:
Այդ տարիներին հայկական օպերա ստեղծելու գաղափարը հանգիստ չէր տալիս կայացած կոմպոզիտորին: Ավելի ուշ իր հուշերում գրել է. «Բոլոր այն սյուժեները, որ ծնվում էին, բավականաչափ չէին ոգեշնչում ինձ: Իսկ երբ իմ համար բացահայտեցի Թումանյանի «Անուշ« պոեմը, այն ամբողջությամբ գրավեց ինձ և հասկացա, որ այդ հրաշալի պոեմին պետք է երաժշտական ոգի տամ»: 1908թ նրա այդ գաղափարն այլևս իրականություն էր:
1913թ. Տիգրանյանը մշտական բանկության է տեղափոխվում Թբիլիսի: Շուտով Թբիլիսիում սկսում է հրատարակվել «Գեղարվեստ» պարբերականը, ինչպես նաև «Թատրոն և երաժշտություն»-ը, որոնցում շատ հաճախ էին տպվում Տիգրանյանի ստեղծագործոթյունները: Հետագա տարիներին Տիգրանյանը գրել է բազում երգեր, ռոմանսներ, ստեղծագործություններ թատերական ներկայացումների համար:
Երկար ժամանակ նրան հանգիստ չէր տալիս հայ զորահրամանատար Դավիթ Բեկի մասին օպերա ստեղծելու գաղափարը: Երկրորդ աշխարհամարտի պատճառով օպերան կիսատ է մնում և հեղինակն այն ավարտում է 1949թ.:
Մեկ տարի անց նա կնքում է իր մահկանացուն:
