Մենք բանակցում էինք ոչ թե Ադրբեջանի, այլ Մինսկի խմբի համանախագահ միջնորդների հետ, նախօրեին հայտարարել է երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, արցախյան կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ իր նախագահական ելույթների, հարցազրույցների, հայտարարությունների ժողովածուի շնորհանդեսին: Սերժ Սարգսյանը գործնականում ասել է հայաստանյան քաղաքականության «բանալին»՝ աշխատանք համանախագահների հետ, ոչ թե Ադրբեջանի, որովհետև Ադրբեջանի հետ աշխատանքը գործնականում չի ունենալու որևէ հեռանկար: Նախ, որովհետև Ադրրբեջանն ինքն էլ հենց սկզբից աշխատել է միջնորդների, ոչ թե Հայաստանի հետ, և Հայաստանի հետ հարաբերվել հենց միջնորդների հետ երկկողմ աշխատանքի տրամաբանությամբ:
Գործնականում, նույն կերպ է վարվել նաև Հայաստանը: Սա օբյեկտիվ իրողություն է, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ միջնորդ համանախագահները հենց սկզբից վերցրել են իրավիճակն իրենց կառավարման ներքո, միևնույն ժամանակ սակայն աշշխառելով այդ հարցում միասին, այդուհանդերձ յուրաքանրյուրն ունեցել է իր ռազմավարական տեսալականը և արցախյան, հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը դիտարկել է դրա համատեքստում: Եվ, քանի որ տարիների ընթացքում միջնորդների միջև խորացել է ոչ թե գործակցության, այլ մրցակցության և դիմակայության գիծը, առավել կարևոր դարձել երկկողմ աշխատանքը, աշխատանքը հենց նրանց, այսինքն իրավիճակի կառավարման հիմնական և գերակա լծակները տնօրինող ուժային կենտրոնների հետ: Ադրբեջանի հետ աշխատանքը ուղիղ կապված է լինելու հենց նրանց հետ երկկողմ աշխատանքի արդյունավետությունից:
Այդպես է առ այսօր և այստեղ է իրավիճակի կառավարելիության՝ իհարկե մեր հնարավորությունների և ուժի չափով կառավարելիության բանալին: Սա ամենևին Ադրբեջանի հետ չաշխատելու մասին չէ, այլ արձանագրելու, որ այդ աշխատանքի բանալին՝ միջնորդ կամ հավակնորդ երկրների հետ աշխատանքն է: Իսկ այսօր առավել քան կարևոր է դարձել նրանց հետ երկկողմ աշխատանքը, քանի որ նրանք զգալիորեն տարանջատվել են միմյանցից և գտնվում են դիմակայության կոշտ ռեժիմում: Մոդելն ինքնին իհարկե չի կարող բացել որևէ դուռ, որովհետև չափազանց կարևոր է իհարկե դրա բովանդակությունը, այն բովանդակությունը, որ պետք է սպասարկվի այդ մոդելով: Այստեղ է Հայաստանի ներկայիս գերակա անելիքներից, առանցքայիններից մեկը՝ ձևավորել բովանդակություն, որն առավելագույնս համարժեք կլինի ներկայիս համաշխարհային դիմակայության պայմաններում դրա բոլոր հիմնական դերակատարների հետ երկկողմ աշխատանքի բնական անհրաժեշտությանը: Ընդ որում, այդ խնդիրը Հայաստանի համար չունի միանվագ լուծում, այսինքն՝ ձևավորեցինք, և վերջ, անցնում ենք իրացնելու: Հայաստանի համար դա պետք է լինի «արտադրական ցիկլ», ամենօրյա ու ամենժամյա ռեժիմով, որովհետև իրավիճակը աշխարհում փոխվում է շատ արագ և հնարավոր չէ այդ փոփոխության պայմաններում ապավինել թեկուզ մեկօրյա որևէ բովանդակության համարժեքությանը, այն պետք է գտնվի անհրաժեշտության դեպքում անընդհատ նորոգման և թարմացման միջավայրում: Իսկ դրա համար չափազանց կարևոր է դառնում Հայաստանի ներքին միջավայրը:
Լուսանկարը՝ panorama.am-ի
