«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Իրանի«Արաքս» շաբաթաթերթի գլխավոր խմբագիր Մովսես Քեշիշյանը։
–Պարոն Քեշիշյան, Հայաստանը կորոնավիրուսի համաճարակի վտանգի դեմ պայքարի շրջանակում կայացրել է որոշում՝ Իրանի հետ վիզային ռեժիմը ժամանակավորապես վերականգնելու: Չվերթները նույնպես դադարեցված են։ Ինչպե՞ս եք գնահատում այս որոշումը։
-Շատ ճիշտ և տրամաբանական է հայկական կողմի դիրքորոշումը, և ընդհանրապես, իրանական կողմը դրան ըմբռնմամբ է մոտենում՝ նկատի ունենալով երկրում հիվանդության տարածման հարցը։ Իրանի առողջապահության նախարարը հայտարարել է, որ հարսանյաց հանդեսներ և հուղարկավորություններ չկազմակերպեն՝ հաշվի առնելով այն, որ այս հիվանդության տարածման համար հավաքական կյանքը ամենավտանգավորն է։ Այնպես որ, մարդիկ հասկանում են խնդիրը։
– Պարոն Քեշիշյան, Իրանի տնտեսության վրա սահմանների փակ լինելն ինչպիսի՞ ազդեցություն է ունենում։
– Եթե խոսքը միայն Իրան-Հայաստան սահմանների մասին է, պիտի ասեմ, իհարկե, ազդեցություն ունենալու է, բայց ոչ այնքան, որովհետև Իրան-Հայաստան առևտրատնտեսական հարաբերությունների չափսերը շատ փոքր են Իրանի տարեկան արտահանում-ներածումներում՝ ընդամենը 300 միլիոն դոլար ավելի քան 150 միլիարդ դոլարից:
–Կորանավիրուսը խլել է Իրանի պաշտոնյաների կյանքեր, հոգևոր առաջնորդի խորհրդականն է մահացել կորոնավիրուսից։ Կորոնավիրուսի էպիկենտրոնի՞ է վերածվում Իրանը։
-Եթե հիվանդությունը տարածվում է, համաճարակ է, հարուստ թե աղքատ՝ դրանից չեն կարող փրկվել։ Բնական է, որ փրկության միակ եղանակը առողջապահական կանոնները պահպանելն է, իսկ եթե դու հիվանդների հետ շփվելու պայմաններում ես հայտնվել, դրանից հետո բժշկությունը կկարողանա քեզ փրկել թե ոչ՝ երկրորդական հարց է։ Խորհրդարանի պատգամավորներից արդեն 23-ը վարակված են այդ հիվանդությամբ, երկրի առաջնորդի խորհրդականներից մեկը նաև մահացավ։
Կորոնավիրուսը հիմնականում ազդում է թույլ և հիվանդ մարդկանց վրա։ Մահացածների թվում հիմնականում տարեցներ են։ Այս շաբաթ սպասվում է, որ հիվանդների և վարակվածների թիվը կմեծանա։ Դրանից հետո խոսվում է այն մասին, որ եղանակային տաքացումը պատկերը կփոխի, քանի որ, ինչպես գիտեք, տաքությունը կորոնավիրուսի թշնամին է։ Սպասվում է, որ դրանից հետո կթեթևանա վիճակը։ Այսօր արդեն Իրանում ջերմաստիճանը նախորդ օրերի համեմատ բարձրացել է։ Երկրի 31 նահանգներից 28-ն արդեն վարակված է։ 2300-ից ավելի վարակվածներ կան, 77 մահվան դեպքեր։
Հաշվի առնելով, որ պատգամավորներ նույնպես վարակվել են, խորհրդարանի աշխատանքները դադարեցվել են։ Նույնիսկ ուրբաթ օրվա աղոթքը չեղարկվեց, քանի որ վիրուսի տարածման վտանգը հավաքական վայրերում ավելի մեծ է։
–Լուրեր են շրջանառվում, որ Իրանի ընտրություններով պայմանավորված՝ իշխանությունը չէր հայտարարում կորոնավիրուսի՝ Իրանում հայտնաբերված լինելու մասին։ Որքանո՞վ է դա հավանական։
– Այո, նման լուրեր շրջանառվել են: Բայց թե որքանով են համապատասխանում իրականությանը, դա այլ հարց է: Ես ո՛չ կարող եմ հերքել, ո՛չ էլ հաստատել դրանք։ Տարբեր գնահատականներ են հնչում։ Սա վիրուս է, տարածվում է աշխարհով մեկ, ահռելի վնաս է տվել, Չինաստանի տնտեսության վնասն արդեն 300 միլիարդ դոլարի է հասնում, և ասվում է, որ դա ամերիկյան դավադրություն է Չինաստանի տնտեսությունը քայքայելու նպատակով։ Բայց արդյոք սա ԱՄՆ-ի ստեղծա՞ծն է. հաստատել հնարավոր չէ։ Պարզապես կարելի է մտածել այդ մասին և նկատի ունենալ։ Համենայն դեպս վիրուսից քաղաքական շահարկումներ ստանալը ճիշտ չէ, դա դժբախտաբար քիչ թե շատ տեսնում ենք տարբեր տեղեր, ընդ որում՝ նաև Հայաստանում:
– Պարոն Քեշիշյան, Իրանի ժողովուրդը այս հարցում որքանո՞վ է վստահում իշխանություններին:
-Եթե սկզբնական շրջանում հնարավոր էր՝ չվստահելու հարց լիներ պետական կողմին, որոշ թերությունների պատճառով, ապա այն գնալով փոխվեց, այսինքն՝ տեսնելով կատարվող աշխատանքը, պետության հորդորները, որոշ չափով մոտեցել են պետություն-ժողովուրդ հարաբերությունները։
