ԱՄՆ-ն փոխել է դիրքորոշումը Ղարաբաղյան խնդրում

«Freedom House» միջազգային կազմակերպությունը քիչ առաջ հրապարակել է իր տարեկան զեկույցը, որում տարբեր երկրների, այդ թվում նաեւ` չճանաչված պետություններին, տրվել են գնահատականներ` քաղաքացիական ազատությունների եւ քաղաքական իրավունքների կատեգորիաներով: Կան «ազատ», «մասամբ ազատ» եւ «ոչ ազատ» համարվող երկրներ: Անկախացումից ի վեր Հայաստանը եւ Լեռնային Ղարաբաղը եղել են «մասամբ ազատ» երկրների շարքում, իսկ Ադրբեջանը` «ոչ ազատ» երկրների շարքում: Քաղաքագիտության թեկնածու Համազասպ Դանիելյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, որ այդ հանգամանքը միշտ լուրջ փաստարկ է եղել հայկական կողմի համար, քանի որ Ադրբեջանը համարվել է բռնապետական երկիր. Արևմուտքը չի կարող դեմ գնալ ժողովրդավարության սկզբունքներին և պահանջել, որ մասամբ ժողովրդավարական երկիրը դառնա բռնապետական պետության մաս: «Այս զեկույցում Լեռնային Ղարաբաղը նահանջ է գրանցել մեկ միավորով` հասնելով 6-ի եւ իր ցուցանիշներով հավասարվել է Ադրբեջանին` դառնալով ոչ ազատ երկիր»,- ասում է Համազասպ Դանիելյանը: Մեր զրուցակցի դիտարկմամբ, քաղաքական իրավունքների տեսանկյունից այս նահանջը լուրջ ազդակ է կամ էլ նախազգուշացում: Նա հիշեցրեց, որ Լեռնային Ղարաբաղում անցյալ տարի կայացած խորհրդարանի ընտրությունները թեեւ աչքի չէին ընկնում ժողովրդավարությամբ, սակայն վատ ընտրություններ չէին: Դրանից առաջ, 2007 թ. տեղի էին ունեցել ԼՂ նախագահի ընտրությունները, սակայն ԼՂ-ի ցուցանիշը անկում չէր ապրել: Հասկացնելու համար, թե ինչպիսի ծանրակշիռ հանգամանք պետք է լինի մեկ միավորով նահանջելու համար, պարոն Դանիելյանը հիշեցնում է, որ Հայաստանը մեկ միավոր կորցրեց այդ սանդղակում միայն 2008 թ. նախագահական ընտրություններից հետո, և հենց այդ հիմնավորմամբ էլ զրկվեց «Հազարամյակի մարտահրավերներ» ծրագրով հետագա ֆինանսավորումից:
Ըստ քաղաքագետի` այսպես թե այնպես «Freedom House»-ի զեկույցն ազդելու է Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ պաշտոնական Վաշինգտոնի դիրքորոշման վրա: Կարելի է նշել երեք հիմնավորում, թե ինչու է Ղարաբաղը դարձել «ոչ ազատ» երկիր: Առաջինն այն է, որ իրոք, «Freedom House»-ի դիտումների և ուսումնասիրությունների հիման վրա նահանջ է արձանագրվել, որն իրականում չի երևում, քանի որ ոչ մի արտառոց բան Ղարաբաղում տեղի չի ունեցել, սակայն զեկույցն ազդելու է Սպիտակ տան քաղաքականության վրա: Երկրորդ հիմնավորումն այն է, որ նախ Սպիտակ տան քաղաքականության մեջ է փոփոխություն տեղի ունեցել, որը հետագա հղումների համար «պատվիրվել է» «Freedom House»-ին: Եվ երրորդ հիմնավորումը կարող է լինել այն, որ Ադրբեջանը և ամերիկյան ադրբեջանամետ քաղաքական ուժերը կարողացել են ի վերջո ազդել «Freedom House»-ի դիրքորոշման վրա:
Համազասպ Դանիելյանն ուշադրություն է հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ «Freedom House»-ն Սպիտակ տան որոշումների վրա ազդեցություն ունեցող կազմակերպություն է: Մեր զրուցակիցն ասաց, որ այդ գնահատականով ԱՄՆ-ն ցույց է տալիս, որ իր վերաբերմունքը ԼՂ-ի նկատմամբ որոշակիորեն փոխվել է: