Վերլուծաբան Արծրուն Պեպանյանը Ej էլեկտրոնային ամսագրի (ejournal) իր բլոգում գրում է.
1997 թվականին, երբ Հայաստանում ներիշխանական կրքերը բորբոքվել էին ահագնորեն, իսկ այն ժամանակվա ընդդիմությունն էլ ձեռքերն էր շփում վերահաս իշխանափոխության կանխավայելումով, «Խորհելու ժամանակը» վերնագրով քաղաքական բնույթի մի գիրք հրատարակեցի ու դռնեդուռ ընկնելով` հասցրի քաղաքական հիմնական կուսակցությունների ու խմբավորումների ղեկավարներին: Գրքի գլխավոր միտքը հետևյալն էր` հանրային կյանքում էական փոփոխության հասնելու համար քաղաքական եռանդը բավարար չէ, ավելին, այն կարող է վնասակար լինել, եթե դրան չի նախորդել մտքի աշխատանքը և պատասխան չեն տրվել առանցքային մի շարք հարցերի: Մասնավորապես` 1. ի՞նչ է կատարվում իրականում մեզանում, 2. հասարակական, պատմական, քաղաքական ի՞նչ երևույթներ են որոշում մեր ներկան, 3. ո՞րն է ապագայի` մեր իրական էությունից բխող կառավարման արդյունավետ համակարգը, 5. ի՞նչ եղանակներով կարելի հասնել դրան և այլն:
Անիմաստ ակտիվություն դրսևորելու փոխարեն նշածս հարցերի վրա խորհելու հորդորս հաշվի չառնվեց…
Դեգերումի երկրորդ շրջանը գծեցի արդեն 2007-ի աշնանը` առանցքային քաղաքական ուժերին նույն հարցադրումները ներկայացնելով ու այս անգամ կոնկրետ ելքի մի տարբերակ առաջարկելով:
Արձագանքը կրկին զրոյական էր: Եվ այս ամենի արդյունքը եղավ այն, որ քաղաքական տևական պայքարից հետո խորհրդային համակարգի ավարտին ձևավորված, իր մանկության փուլում ահեղ այդ համակարգին հաջողությամբ դիմակայած քաղաքական էլիտան` իր բոլոր ներկայացուցիչներով հանդերձ, պատմության գիրկն անցնելու փուլում է հայտնվել:
Հեռացող այդ էլիտան քաղաքական պայքարի երկու պիկ է ապահովել. Մեկը Վազգեն Մանուկյանի գլխավորած 1996 թվականի սեպտեմբերն էր, հաջորդ պիկի կնքահայրը եղավ ժամանակին իշխանական դիրքերից Վազգեն Մանուկյանի պիկին դիմակայած Լևոն Տեր-Պետրոսյանը` 2008 թվականի փետրվար-մարտյան իրադարձություններով:
Մեր քաղաքական պատմության այս մեծությունների միևնույն ճանապարհով գնալու և միևնույն ճակատագրին արժանանալու փաստը մտորելու տեղիք է տալիս: Մինչդեռ դա անելու փոխարեն արդեն հնչում են նոր պայքար սկսելու, նոր ընդդիմություն ձևավորելու կոչեր: Իսկ թե ի՞նչ է անելու նոր ընդիմությունը, որ չեն արել նախորդները, չի ասվում: Ավելի քան սպասելի է, որ մի որոշ ժամանակ հետո հանրությունը տրտնջալու է արդեն այդ ընդդիմությունից ու … վերստին նորը ձևավորելու կոչ է լինելու:
Գրեթե անհավանական է, որ առաջիկա ամիսներին մեր հանրության մեջ կհայտնվի մեկ այլ գործիչ, ով իր էներգիայով ու կազմակերչական հատկանիշներով կգերազանցի 1996 թվականի Վազգեն Մանուկյանին կամ հռետորական արվեստով, մարդկանց վրա ազդելու շնորքով ստվերում կթողնի Լևոն Տեր-Պետրոսյանին: Այնպես որ բացառվում է ոչ միայն հանրության բողոքական հատվածին առաջնորդելով բաստիլներ գրավելը, այլև թեկուզ 1996-ը կամ 2008-ը կրկնելը:
Ալբերտ Էյնշտեյնը մի առիթով ասել է. «Բարդ խնդիրները, որոնց մենք բախվում ենք, չեն կարող լուծվել մտածողության այն նույն մակարդակում, որում մենք գտնվել ենք դրանց առաջացման պահին»:
Վաղուց ժամանակն է, որ ասպարեզ գան մտածողության այն մյուս մակարդակի կրողները: