Հայաստանում է Կովկասի հարցերի ԱՄՆ գլխավոր բանակցող Լուիս Լ Բոնոն, որը Երեւանում հանդիպել է Հայաստանի փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի, ԱԽ քարտուղար Գրիգորյանի հետ, քննարկելով Հայաստան-Ադրբեջան գործընթացը: Ամերիկացի դիվանագետի այցն ուշագրավ է առաջին հերթին նրանով, որ տեղի է ունենում ԱՄն կենտրոնական հետախուզական վարչության պետի տեղակալ Քոհենի այցից անմիջապես հետո: Քոհենը Երեւանում էր մայիսի 21-ին եւ կառավարության տարածած հաղորդագրության համաձայն, նա հանդիպել է Նիկոլ Փաշինյանին: Ի՞նչ են խոսել, հաղորդագրությունը լռում է: Քոհենի այցի մասին ընդհանրապես լռում է ամերիկյան կողմը: ԱՄՆ պաշտոնական աղբյուրները չեն իրազեկել նրա այցելության եւ հանդիպումների մասին:
Պարզ չէ նաեւ, թե արդյո՞ք այդ այցը եղել է ռեգիոնալ, թե՞ միայն Հայաստան: 2022 թվականի հուլիսին Հայաստան էր եկել Քոհենի ղեկավարը՝ ԿՀՎ պետ Ուիլյան Բերնսը, որի այցը ռեգիոնալ էր, սակայն Թբիլիսի եւ Բաքու այցելությունների վերաբերյալ չի եղել որեւէ հանրայնացում, իսկ Երեւանի առումով Հայաստանի կառավարությունը պնդել է առնվազն չոր իրազեկման տարբերակի վրա: Նու՞յնն է եղել այս պարագայում, թե՞ այցը եղել է միայն Հայաստան: Սա ամենեւին երկրորդական դետալ չէ, որովհետեւ զգալիորեն կնախանշի, թե ինչպիսին կարող էին լինել շեշտադրումները: Բոլոր դեպքերում, ամերիկացի բարձրաստիճան հետախույզի այցից հետո այցելում է Կովկասի հարցերով զբաղվող գլխավոր դիվանագետը, անմիջապես հարց առաջացնելով՝ արդյո՞ք հետախույզ Քոհենը այսպես ասած նախապատրաստել է նրա այցը, որոշակի մտքեր փոխանակելով Երեւանի հետ:
Եվ արդյո՞ք Լ Բոնոյի այցը լինելու է ռեգիոնալ, թե՞ ինչպես նախորդ երկու այցերը՝ նա կլինի միայն Երեւանում: Այստեղ ի դեպ հարկ է նկատել, որ մի քանի օր առաջ Վաշինգտոնում էր Ալիեւի աշխատակազմի արտաքին հարաբերությունների բաժնի պատասխանատու Հիքմեթ Հաջիեւը: Չի բացառվում, որ Լ Բոնոյի հայաստանյան այցը «կառուցված» է այն բանակցությունների բովանդակության վրա, որ Վաշինգտոնում եղել են Հաջիեւի այցի ընթացքում: Հավանական է, որ Նահանգները պարզապես ձգտում է հակակշռել մայիսի 10-ին եւ 11-ին Ալմաթիում տեղի ունեցած գործընթացը, երբ Ղազախստանի միջնորդությամբ հանդիպեցին արտաքին գործերի նախարարներ Միրզոյանն ու Բայրամովը: Այդ հանդիպումը ողջունել են Մոսկվան, հետո՝ Փարիզը:
Վաշինգտոնը վերաբերել է շատ զուսպ: ՌԴ ԱԳՆ խոսնակ Զախարովան հայտարարեց, թե Ալմաթիում քննարկումները եղել են Մոսկվա, Երեւան, Բաքու եռակողմ բարձր մակարդակի պայմանավորվածությունների հունով: Բոնոն եկել է հունը փոխելու՞ գործով, վերադարձնելու համար այն դեպի վաշինգտոնյան քննարկումներ, որ տեղի ունեցան արտգործնախարարների միջեւ 2023 թվականի մայիսին եւ հունիսին: Թե՞ ԱՄՆ համար դրանք մարտավարական հարցեր են եւ գլխավոր խնդիրը ռազմավարականն է՝ հաղորդուղիների ապաշրջափակում եւ Միջին միջանցքի ստեղծում, որի տրամաբանության եւ սցենարների մասին հարցադրումները ըստ էության բոլորի մոտ են արդիրականացել՝ Իրանի նախագահ Ռեյիսիի ողբերգական մահից հետո:
Այդ առնչությամբ, նախօրեին հիշատակի արարողությանը մասնակցելու նպատակով Թեհրան մեկնած Նիկոլ Փաշինյանի հետ զրույցում Իրանի հոգեւոր առաջնորդ Ալի Խամենեին հայտարարել էր, որ Ռեյիսիի համար Հայաստանի սահմաններին առնչվող հարցերը շատ զգայուն էին եւ Իրանը պետք է պահի իր շահերը այդ առումով: Միաժամանակ նա խոսել էր, որ հայ-իրանական հարաբերությունն ունի հակառակորդներ: Փաստացի ստացվում է, որ Թեհրան մեկնելուց նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանը Երեւանում հանդիպել է ԱՄՆ բարձրաստիճան հետախույզին, իսկ Թեհրանից վերադառնալու հաջորդ օրը Երեւանում է ԱՄՆ Կովկասի հարցերի գլխավոր դիվանագետը:
