Իշխանության խնդիրը ոչ թե քարոզելն է, այլ մարդկանց մտածելու ունակությունից զրկելը

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցը ԵՊՀ դասախոս, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Նարինե Դիլբարյանն է:

-Տիկին Դիլբարյան, քաղաքական արդի վիճակը ինչպե՞ս եք գնահատում: Կարծեք ստեղծվել է մի խառնաշփոթ, որը հայտնի չէ` նորմալ, օրինաչա՞փ ընթացք է, թե՞ ոչ: Ինչպիսի՞ն են իրավիճակի վերաբերյալ Ձեր ընկալումները:

-Իմ համոզմամբ, խառնաշփոթ չէ, հայկական քաղաքական տրամաբանության ծիրում է ամեն ինչ: Լևոն Տեր-Պետրոսյանի մարտավարությունը միշտ էլ եղել է պայքար, պայքար և բացահայտումներ միայն հանրահավաքային հարթակի իր տեսաբանի ամբիոնից, այս մարտավարությունը ՀԱԿ-ում թեև ստորջրյա դժգոհություններ արթնացնում է, բայց քաջահայտ դեմոկրատական ցենտրալիզմի սկզբունքն այստեղ գործում է աներկբա: Տեր-Պետրոսյանն իբրև առաջնորդ բացարձակ հեղինակություն ունի կառույցում և դեռ երկար է ու անհաս մինչ նա տանող ճամփան մնացյալ ՀԱԿ առաջատարների կամ դեմքերի համար: Տեր-Պետրոսյանը վստահ է իր անձնական ուժերի վրա, համոզված է, որ Սերժ Սարգսյանի համար իր քաղաքականությունը և գործելակերպն առավել ընկալելի է և նվազ վտանգավոր, ուստի հույս ունի գալիք խորհրդարանում գրավել ընդդիմության հավերժական խորշը` ի հաշիվ «Ժառանգության», մասամբ «Օրինաց երկրի» և, իհարկե, ՀՅԴ-ի. որոշակի հաշվարկ կատարվում է նաև ԲՀԿ տեղերի վիճարկման առումով, բայց այստեղ խաղադրույքներն առավել բարձր են, հետևաբար անհրաժեշտ կլինեն ավելի խորքային բանակցություններ և ոչ թե այն թատերախաղը, որ ծավալվեց վերջերս և հանգեց օրինաչափ. այն պետք չէր ո՛չ Տեր-Պետրոսյանին, ո՛չ Սերժ Սարգսյանին:

Երկու նախագահներն ակնհայտ շախմատային իրենց նախասիրություններով մեր քաղաքական կյանքը վերածել են ճերմակ և սև քառակուսիներով գծված տախտակի, ուր խաղում են միայն այդ երկու գույների զինվորները կամ խաղաքարերը:

-Նախընտրական փուլը սկսվել է. ի՞նչ եք կարծում, իշխանությունը բռնությունների մեթոդո՞վ կգնա, թե՞ կնախընտրի քարոզչական դաշտով գրավել հասարակությանը, և այս դեպքում, ըստ Ձեզ, հասարակությունը կուլ կտա՞ խայծը: Որքանո՞վ կարդարանան իշխանության հույսերը:

-Սերժ Սարգսյանին բռնությունների կոպիտ, ուժային գործելակերպը բացարձակ խորթ է, այս առումով նա հստակ տարբերվում է Ռոբերտ Քոչարյանից: Հետևաբար պայքարը մղվելու է քարոզչական տարբեր ամբիոններից տեսական մտավարժանքների մակարդակով, հընթացս կկատարվեն տարբեր կադրային տեղաշարժեր շախմատային սպաների, նավակների մակարդակով: Գործարարներին հստակ կասվի, որ նրանց տեղը օրենսդիր ժողովում չէ, այլ իշխանության ֆինանսավորման հարթակում, նրանցից կպահանջվեն «զոհեր», ցուցադրական պայքար մեկ-երկու մենաշնորհատերերի մակարդակով, ամենահարմար դերակատարը` Ալեքսանյան Սամվելն է. շաքարի գները կտրուկ աճել են, ընտրություններին ավելի մոտ նրանք կիջնեն և կհասնեն նախորդ` ոչ ցածր գնին, մարդիկ էլ թեթևացած շունչ կքաշեն, նույնը տեղի կունենա վառելիքի և հիմնական սպառման այլ առարկաների գների դեպքում: Միով բանիվ, հանապազօրյա հաց և տեսարաններ, որը հասարակությունը կուլ կտա: Դա խայծ չէ. սպասումների մակարդակն այնքան ցածր է ներկա խաղացողներից, որ հասարակության հիմնական մասն առաջնորդվում է իներցիայով:

Մարդիկ հայտնվել են դիտորդի կարգավիճակում, չկա այն ուժը, որ նրանց գործող կդարձնի: Երկու կողմից էլ հնչում են գրեթե հիպնոսացնող դասախոսություններ` վստահի՛ր մեզ, վստահի՛ր, մենք ենք միակը, մնացած բոլորը դավաճաններ են, նոր ուժեր երբեք այլևս չեն լինի, փորձած թանն անփորձ մածնից լավ է, գինու և ընկերության հինն է լավը, և հասարակությունն իրոք հաշտվել է հների հավերժական մրցակցության հետ` «Աստված ավելի վատից փրկի» թշվառ մտայնությամբ: Մեր հանրույթը լավի և վատի հակադրություն չի տեսնում, նա ընտրություն է կատարում վատի և առավել վատի միջև:

-Մեր օրերում, երբ հեռուստատեսությունը որպես հավաստի տեղեկատվություն տարածող միջոց կորցրել է վստահությունը, և դրա փոխարեն կարծես ավելի վստահելի են դառնում առցանց լրատվամիջոցները, այս պայմաններում իշխանությունները կարո՞ղ են նախկին մեթոդներով խնդիր լուծել:

– Քարոզչությունն ամբողջ աշխարհում ամենահզոր զենքն է, իսկ հեզ ու տիրակարոտ մեր հասարակությանն այս առումով ավելի դյուրին է կառավարելի դարձնելը, ուղեղների լվացումը մեզ մոտ ծախսատար գործընթաց չէ: Հեռուստատեսությունների վարկաբեկումը կամ հեղինակազրկումը հարցի մի կողմն է միայն: Վստահություն չեն վայելում լրատավական ծրագրերը, իսկ մեկը մյուսից անհեթեթ զվարճալի կամ գեղարվեստական կոչվող հաղորդումներն ունեն իրենց կայուն լսարանը:

Այսօր իշխանության խնդիրը ոչ թե քարոզելն է, այլ մարդկանց մտածելու ունակությունից զրկելը, ուղեղների լվացման ձևերից ամենաարդյունավետը ուղեղներն անջատելն է: Դա Հայաստանում մեծ հաջողությամբ իրականցվում է: Էլեկտրոնային լրատվամիջոցների հանդեպ վստահությունը բարձր է, բայց դրանց լսարանը, ցավոք սրտի, մնում է փոքր, ուստի online հեղափոխություն մոտակա տասնամյակում մեզ չի սպառնում` Ռուբեն Հախվերդյանի երգի հայտնի բառերով ասած` բանող եզին առաջարկելու են շարունակաբար որոճալ իրեն բաժին նետվող խոտը: