«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է էներգետիկ հարցով ՄԱԿ միջազգային փորձագետ Արա Մարջանյանը
Ապրիլի 1-ից սովորական սպառողների համար գազի սակագինը կբարձրանա 4,7 դրամով՝ հասնելով 143,7 դրամի: Փաստորեն գազը միջինը 4.1 տոկոսով կթանկանա, մինչդեռ «Գազպրոմ Արմենիան» 6 տոկոս թանկացում էր նախատեսում ու միասնական սակագնի սահմանում։ ՀԾԿՀ-ն որոշել է, որ անապահով խավի համար սակագինը չի բարձրանա, կմնա 100 դրամ: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս թանկացումը:
Ընդունված որոշումն արտացոլում է Հայաստանի կառավարության սոցիալական բնույթի քաղաքականության վարումը: Այլ խոսքով, կառավարությունը փորձում է մեղմել հարվածը անապահով խավի համար՝ վերաբաշխելով հնարավոր բեռը միջին և մեծ սպառողների վրա, արտադրող կազմակերպությունների և խոշոր ձեռնարկությունների վրա: Այսպիսի մոտեցումը հասկանալի է, բխում է Հայաստանի պետականորեն հռչակված քաղաքականությունից, սակայն պարունակում է որոշակի ռիսկեր: Մասնավորապես, քանի որ գործընթացները, վստահ եմ՝ այսքանով չեն ավարտվի և առաջիկա 5-8 տարիների ընթացքում մենք դեռ բազմիցս կհանդիպենք նմանօրինակ իրավիճակների, հետևաբար, այսպես հետևողականորեն մեծացնելով բեռը արտադրող հատվածի համար, մենք վատացնում ենք Հայաստանի ընդհանուր մրցակցային նկարագիրը թե տարածաշրջանում, թե աշխարհում, թե անմիջական հարևանների համեմատ: Այստեղ ես որոշակի ռիսկեր եմ տեսնում, այստեղ պետք է կոմպենսացում այլ մեխանիզմների մշակում և արտադրող հատվածի խրախուսման մեխանիզմների կիրառում: Միայն այդ դեպքում իրադրությունը կդառնա հավասարկշռված և կերաշխավորի Հայաստանի համար նպաստավոր մրցակցային պայմանների գոյացում: Մանավանդ եթե հաշվի առնենք, որ մենք բոլորս ակնկալում ենք Հայաստանում և Հայաստանի շուրջ տրանսպորտային հաղորդակցությունների բացում և բեռնափոխադրումների էներգահոսքերի ակտիվացում:
Ռուս-ուկրաինական պատերազմի ֆոնին կան երկրներ, որոնք հրաժարվում են նավթ ձեռք բերել Ռուսաստանից: Սա ինչպես կազդի էներգակիրների գների վրա և ի՞նչ հետևանք կունենա Հայաստանի համար:
Կարծում եմ՝ այդ գործընթացը չի անդրադառնա և չպետք է անդրադառնա Հայաստանի վրա: Բանն այն է, որ այս խնդրում մենք պետք է սառնասրտորեն ելնենք իրականությունից, իսկ իրականությունը հետևյալն է. նախ, Ռուսաստանը Հայաստանի ռազմավարական դաշնակիցն է, երկրորդ, Ուկրաինայի պետությունը, մեղմ ասած, հանդիսանում է ոչ բարեկամական երկիր Հայաստանի նկատմամբ: Այնպես որ, այստեղ Հայաստանի դիրքորոշումն ակնհայտ է: Առավել ևս, որ կոնֆլիկտի հիմքերից մեկը կապված է ազգերի ինքնորոշման իրավունքի հետ: Այստեղ Հայաստանը պետք է լինի չափազանց ուշադիր, շրջահայաց, սթափ գնահատի իրավիճակը ու կայացնի ճիշտ որոշումներ:
Մենք տեսնում ենք ռուսական բանկերին SWIFT համակարգից անջատումը, ռուսական ռուբլու կտրուկ անկումը: Հայաստանի շատ փորձագետներ ու տնտեսագետներ էլ նշում են, որ վիճակն այնքան էլ սարսափելի չէ մեզ համար:
Հայաստանի վրա անպայման կանդրադառնան բոլոր այդ պատժամիջոցները, որոնք վերաբերում են Ռուսաստանի ֆինանսատնտեսական համակարգին, և սա իրողություն է, որը մենք պետք է տեսնենք բաց աչքերով և անենք համապատասխան հետևություններ:
Ռուսական կողմից հայտարարում են, որ պատրաստ էին այս ճգնաժամին, միջոցներ են ձեռնարկել, և առաջիկայում ՌԴ կառավարությունը պատրաստվում է իր ծրագիրը ներկայացնել: ՌԴ-ի նկատմամբ պատժամիջոցների այս ծավալի պայմաններում Հայաստանը փաստորեն, անմիջականորեն իր վրա է զգալու այդ ամենը՝ հաշվի առնելով, թե ինչքան տրանսֆերտների էին գալիս Ռուսաստանից, որոնք էապես կրճատվելու են:
Այո, ազդեցությունը Հայաստանի վրա կլինի շոշափելի և անմիջական:
