«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Ազատ քաղաքացի» ՀԿ նախագահ Հովսեփ Խուրշուդյանը
Պարոն Խուրշուդյան, ԱԺ ամբիոնից հայտարարվում է, որ մեր միջազգային գործընկերները մեզնից հրատապ պահանջում են սահմանազատում։ Ովքե՞ր են այդ գործընկերները՝ ՌԴ-ն, թե, օրինակ, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրները։ Վերջիններս, կարծես թե, այդ մասին բաց տեքստով չեն խոսում։
Կարծում եմ՝ ճիշտ կլինի, որ այդ հարցը տաք նման բան հայտարարողներին: Ինձ համար անհայտ է նման պահանջի գոյությունը: Այն էլ հրատապ պահանջի: Միակ նման հրատապ պահանջ դնողը կարծես Ադրբեջանն է: Ու իր հովանավոր Ռուսաստանն էլ դե արագացնում է գործընթացը, քանի որ, ինչպես արդեն արտահայտվել եմ, նա, ի տարբերություն մայիսի 12-ի, այժմ, երբ Հայաստանում իշխանությունն ընտրվել է և ամուր մեծամասնություն ունի, և սահմանային տեղային խժդժություններով հնարավոր չէ իշխանափոխության գործընթացի հասնել, շահագրգռված է, որպեսզի սահմաններում իրավիճակը կայունանա, որպեսզի կողմերը կարողանան անցնել ապաշրջափակման ու գոյություն ունեցող հաղորդակցության ուղիների վերագործարկման գործընթացի:
Որքանո՞վ մենք կարող ենք ընդդիմանալ առաջարկվող սահմանազատմանը, և ինչո՞ւ բաց չեն խոսում առաջարկված տարբերակի մասին։
Բայց արդյո՞ք կա առաջարկված տարբերակ: Որքան ես հասկանում եմ Հայաստանի իշխանությունների հայտարարություններից, նաև դելիմիտացիա իրականացնող հանձնաժողովի հիմնադրման մասին հայտնի փաստաթղթի՝ դեռ ամիսներ առաջ արված գաղտնազերծումից, խոսքը գնում է ընդամենը հանձնաժողով ձևավորելու մասին, որն էլ պետք է քննի, թե ինչ իրավական հիմքով պետք է տեղի ունենան սահմանազատումն ու սահմանագծումը: Ու ողջունելի է, որ ՀՀ վարչապետը հայտարարեց, որ անհրաժեշտ է ճշտել սահմանազատման իրավական հիմքերը: Մյուս կողմից ինձ համար անընդունելին այն է, որ դա տեղի է ունենալու եռակողմ ֆորմատով՝ Ռուսաստանի միջնորդությամբ: Լավ կլինի, որ եթե այս ձևաչափն արդեն անխուսափելի է, ապա գոնե դրանում ներգրավվեն ԵԱՀԿ կամ ԵՄ փորձագետները: Հիշո՞ւմ եք՝ երբ Շառլ Միշելը Հայաստանում էր, նա Եվրամիության անունից պատրաստականություն հայտնեց, որ կտրամադրեն փորձագետների: Իրենց մասնակցությունը գոնե ինչ-որ չափով կմոտեցնի գործընթացը ԵԱՀԿ և ԵՄ լավագույն չափանիշներին, իսկ ներկայությունը կթուլացնի Ռուսաստանի հնարավորությունները ամեն անգամ մանիպուլացնելու գործընթացը՝ այն որպես հավելյալ գործիք օգտագործելով մեկ Հայաստանի և մեկ էլ Ադրբեջանի վրա ճնշումներ գործադրելու և այս կամ այն հարցում զիջումներ կորզելու համար:
Հայաստանի ու Ադրբեջանի առաջնորդները համաձայնել են հանդիպել դեկտեմբերին Բրյուսելում` ԵՄ Արևելյան գործընկերության համաժողովում։ Ի՞նչ կարելի է ակնկալել այս հանդիպումից, լարվածության թուլացում, թե ՞։
Դե կարծես թե հաստատվում է տեղեկությունը, որ մինչ այդ էլ՝ նոյեմբերի 26-ին Սոչիում հակամարտող կողմերի ղեկավարները հանդիպելու են նաև Ռուսաստանի նախագահի միջնորդությամբ: Կարծում եմ՝ Պուտինը արագացրեց այս հանդիպման կայացումը, որպեսզի Բրյուսելում Նիկոլ Փաշինյանն ու Իլհամ Ալիևը իր հետ չհամաձայնեցված որևէ տարբերակի շուրջ չպայմանավորվեն: Իհարկե, նման հանդիպումները նաև էապես թուլացնում են լարվածությունը: Թեև փորձը ցույց է տալիս, որ եթե Ալիևին այդ հանդիպումների արդյունքները չեն գոհացնում, ապա նա իր դժգոհությունը արտահայտում է Հայաստանի, Արցախի դեմ հերթական մանր սադրանքն իրականացնելով:
Պարոն Խուրշուդյան, Հայաստանում կա՞ արդյոք հակառուսական հիստերիա, ինչի մասին խոսում են ԱԺ ամբիոնից, եթե կա, ովքեր են դրանց տարածողները։
Գիտեք, Հայաստանի ու Ռուսաստանի քաղաքական և մեդիադաշտում, ինչպես միշտ, կա հասկացությունները նենգափոխելու և իրար խառնելու միտում: Սկսենք նրանից, որ Ռուսաստանի կողմից Հայաստանի՝ որպես իր ռազմավարական դաշնակցի, դավաճանությունն այնքան ակնհայտ է, ու գնալով այնքան ավելի շատ ապացույցներ է ստանում, որ, թերևս, միայն ճորտերով լցված գուբեռնիայում ըմբոստացում և քննադատություն չէր առաջացնի: Այնպես որ այդ քաղաքակիրթ և տեղին քննադատությունը գնալով ավելանալու է, և դա շատ լավ է: Թող փոխեն իրենց դավաճանական վարքագիծը և կստանան համապատասխան փոփոխություն նաև հայերի տրամադրություններում, ընդ որում՝ ոչ միայն Հայաստանում, այլև Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում: Իսկ հակառուսական հիստերիան հենց իրենք՝ ռուսական տարբեր օղակներ են ստեղծում Հայաստանում, որպեսզի հետո կարողանան մեղադրել ՀՀ իշխանություններին նման ակնառու հակառուսականությունը չկանխելու համար, ինչն էլ կարող է թուլացնել վերջինների բանակցային դիրքերը, ստիպել նրանց արդարանալ և այլն: Ինչ արժեր, օրինակ, Սուրեն Պապիկյանի եսիմ որ թվի ֆեյսբուքյան գրառումների սքրինշոթների պեղելը այստեղի որոշ ռուսահպատակ ՙՙլրագրողների՚՚ կողմից և գլխակտոր տարածելը, այդ թվում՝ ռուսերեն թարգմանելով: Այդպես էլ չհասկացանք, թե դրանք իրական էին, թե մոնտաժված: Բայց եթե անգամ իրական էին. ո՞ւմ էր դա այս պահին շտապ հարկավոր, ո՞ւմ պատվերով իրականացվեց: Այդ հարցերի պատասխանները, կարծում եմ, առավել քան ակնհայտ են: