Տևական բացից հետո, ի վերջո նշանակվեց Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար: Այդ պաշտոնը զբաղեցնում է ԱԺ նախկին նախագահ Արարատ Միրզոյանը, որին վարչապետի առաջարկով նախարար է նշանակել Հանրապետության նախագահը: Հանրությունն ակտիվորեն սկսել է քննարկել Միրզոյանի նշանակումը, նկատի ունենալով այն, որ նա կադրային դիվանագետ չէ, չունի դիվանագիտական անցած ճանապարհ և փորձառություն: Այդ մասով, կա թերևս երկու հանգամանք: Նախ, արտաքին գործերի նախարարը քաղաքական պաշտոոն է, ոչ թե դիվանագիտական: Ըստ այդմ, այստեղ նշանակումները «ի բնե» քաղաքական են: Անգամ դեսպանների նշանակման պարագայում կա քաղաքական նշանակման ընդհուպ աշխարհում ընդունված պրակտիկա: Առավել ևս բացարձակապես նորմալ է, որ նախարար է նշանակվում քաղաքական գործիչ, որը կադրային դիվանագետ չէ:
Մյուս կողմից, ԱԺ նախագահի եռամյա աշխատանքը Միրզոյանի համար այդուհանդերձ փորձ է, թեկուզ խորհրդարանական դիվանագիտության, սակայն շոշափելի փորձ: Այդ ամենը սակայն ընդհանուր առմամբ սուբյեկտիվ հանգամանք են, որովհետև կարող է կատարելապես ձախողվել փորձառու դիվանագետ եղած նախարարը, և հաջողել քաղաքական գործիչը, որը մինչ այդ չի զբաղվել անմիջական արտաքին քաղաքականությամբ: Այս հարցերը անշուշտ պետք է լինեն հանրային քննարկումների և հարցադրումների տիրույթում, սակայն կան ավելի կարևոր իրողություններ:
Բանն այն է, որ Հայաստանին արտաքին քաղաքականության առումով անհրաժեշտ է թերևս լայն ու խորքային վերաֆորմատավորում, առաջին հերթին դրանով զբաղվող համակարգի աշխատանքի, տրամաբանության, մտածողության, եթե կուզեք՝ հոգեբանության տեսանկյունից: Այդ խնդիրները ընդհանրապես բնորոշ են գրեթե բոլոր պետական գերաստեսչություններին, բնականաբար այդ թվում և արտգործնախարարությանը: Այստեղ կան հիանալի անհատներ՝ ինչպես ամենուր, սակայն չկա համակարգ՝ ինչպես երևի թե դարձյալ՝ ամենուր: Ըստ այդմ, խնդիրը լոկ նախարարի անձի գնահատականը չէ, այլև այն, թե ինչ համակարգ է հաջողվելու կառուցել կամ գործարկել: Այդ իմաստով, Հայաստանի համար կա թերևս մի էական հանգամանք:
Հաշվի առնելով Հայաստանի շուրջ մարտահրավերների ծավալն ու դրանց դինամիկան, որը խիստ մտահոգիչ է, Հայաստանին անհրաժեշտ է այսպես ասած ոչ ստանդարտ բնույթի արտաքին քաղաքական գերատեսչության համակարգ, յուրօրինակ ցանցային ներառականության տրամաբանությամբ, որը կընդգրկի բացի ֆորմալ գերատեսչական շրջանակից կամ համակարգից, նաև սփյյուռքյան շրջանակներ, կառույցներ: Հայաստանը առկա մարտահրավերներին կարող է քաղաքական-դիվանագիտական ճակատում հակազդել միայն այդ լայն ընդգրկումով: Այստեղ բնականաբար առանցքային է լինելու ընդհանուր օրակարգի բյուրեղացումը, որի առանցքոմ կլինի Հայաստանի ներկա և ապագա պետական ու ազգայյին շահը, այլ ոչ թե պատմական հիշողությունը՝ իհարկե միանգամայն օբյեկտիվ իրողություններից բխող, իբարկե նաև կարևոր քաղաքական գործիքի ներուժ ունեցող, սակայն այդուհանդերձ նոր աշխարհում խորքային վերափոխումների և վերագնահատումների ենթակա հարցը պետական շահի նոր ձևակերպումով փոխելու խնդիրը, որի հիմքում կլինի արցախխյան հարցն իր լայն ընդգրկումով: Սա լրջագույն խորքային խնդիր է, որի լուծումը կամ որի շուրջ հնարավորինս արագ համահայկական մոբիլիզացիան էապես պայմանավորելու են Հայաստանի հանրապետության արտաքին քաղաքական «վերբեռնումը»:
