Երբ Սմբատ Գոգյանը թավշյա հեղափոխությունից հետո նշանակվեց Բարձրագույն որակավորման կոմիտեի նախագահ, անակնկալի էր եկել գիտական աստիճաններ ստացած տարբեր անձանց ատենախոսություններում հայտնաբերված գրագողության փաստերի առատությունից։ Սակայն տասնամյակներ շարունակ գրագողությամբ ձեռք բերված գիտության թեկնածուի և դոկտորի բոլոր աստիճանները չեղարկել հնարավոր չէր, դրանց դեմ պայքարելը՝ գրեթե սիզիփոսյան աշխատանք, ուստի ԲՈԿ-ում սկսեցին մտածել ապագայում նման երևույթները կանխելու, բացառելու համար հնարավոր տարբերակներ գտնելու մասին։
Օրերս Սմբատ Գոգյանը տեղեկացրեց, որ ԲՈԿ-ը նոր կայք է ստեղծելու, որը հասանելի կդառնա հաջորդ շաբաթվանից։
Այդ կայքում ներառված կլինեն ինչպես արդեն գիտական աստիճան ստացած մարդկանց տվյալները, այնպես էլ այժմյան ասպիրանտների, պաշտպանողների մասին տեղեկատվություն։ Կայքում կստեղծվեն նաև համապատասխան հարթակ և անհրաժեշտ միջոցներ՝ նրանց մասնագիտական քննություններն առցանց տարբերակով իրականացնելու համար։ Ինչ վերաբերում է պաշտպանություններին, ապա դրանց փաստաշրջանառությունը ևս հասանելի կլինի առցանց տարբերակով։ Արտակարգ դրության պայմաններում այն հեռավար, օնլայն քվեարկությամբ անցկացնելու տարբերակ կլինի։ Ընդդիմախոսների կարծիքները ևս կերևան առցանց։
Սմբատ Գոգյանից հետաքրքրվեցինք, թե ինչ քայլեր է ձեռնարկել ԲՈԿ-ը, որպեսզի ատենախոսության պաշտպանության գործընթացը լինի թափանցիկ, բացառվի գրագողությամբ թեզեր պաշտպանելու երևույթը։ Եվ ԲՈԿ-ին էլ չվերապահվի պաշտպանված ատենախոսությունը դակողի տխրահռչակ դերը։
«Մենք, ի սկզբանե, մտածում էինք գիտական աստիճանաշնորհման կարգը փոփոխելու մասին, բայց, ցավոք, չկարողացանք փոխել։ Այդ օրենքի նախագիծը մշակում է ԿԳՄՍ նախարարությունը, մեզ չեն ներգրավել այդ օրենքի մշակման աշխատանքներում, մենք չենք մասնակցում։ Ընդհանրապես գոյություն ունի աստիճանաշնորհման կանոնակարգ, որով առաջնորդվում է ԲՈԿ-ը։ Այդ կանոնակարգը հաստատում է կառավարությունը, իսկ հաստատելու համար պետք է շրջանառի ԿԳՄՍ նախարարությունը։ Մենք չկարողացանք այնպես անել, որ շրջանառվի, չկարողացանք փոխել կանոնակարգը, որպեսզի ավելի արդյունավետ գործենք վերջին մեկ տարվա ընթացքում։ Հիմա մենք այլ տակտիկա ենք որդեգրել՝ հնարավորություն ենք ստեղծել, որ ոչ թե օրենքի ուժով, այլ որոշումներով առաջնորդվեն։ Որ բուհը կցանկանա՝ կմիանա, որը չի ցանկանա՝ չի միանա»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց Սմբատ Գոգյանը։
Սմբատ Գոգյանը հիշեցնում է, որ իր դիրքորոշումն եղել է հետևյալը՝ երբ ցանկացած մարդ ստանում է բարձր պաշտոն, ապա պետք է ուսումնասիրվի նրա անցյալը, տրվի գնահատական՝ էթիկայի առումով։
«Բոլոր դեպքերում իմաստ չունի 10 հազար հոգու հետևից ընկնել (նկատի ունի գիտական աստիճան ստացածներին), որովհետև այդ դեպքում լինելու է ընտրովի արդարադատություն։ Ինչպես ժամանակը ցույց տվեց՝ նույնիսկ առաջին մոտեցման հետ կապված կան լուրջ խնդիրներ, ոչ միշտ է դա հնարավոր իրականացնել։ Գոնե նոր նշանակված կադրերին չի հաջողվում գնահատական տալ, այդտեղ էլ ենք կաղում։ Բուհի ռեկտոր, պրոռեկտոր, ամբիոնի վարիչ, փոխնախարար, կոմիտեի նախագահ՝ այդ մակարդակով պետք է պարզել, թե ատենախոսությունները որքանով են հեռու գրագողությունից»,- կարծում է Սմբատ Գոգյանը։
Սմբատ Գոգյանը նշեց, որ շատերն են զանգում, ասում, որ չեն կարողանում հանձնել ասպիրանտական մինիմումները, որպեսզի պաշտպանեն։
«Այդ մինիմում հանձնելը մեզ հետ կապ չունի, բայց քանի որ բուհերն այդ պրոցեսը կանոնակարգելու ոչ մի բան չեն նախաձեռնում, ապա մենք մեխանիզմ ենք առաջարկում, որ իրականացնեն»,- ասաց ԲՈԿ նախագահը։
Լուսանկարը՝ Photolure-ի