Օրերս «Սոցիալ-էկոլոգիական ասոցիացիա» ՀԿ-ն տարածել էր հայտարարություն, որում նշել է, որ Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտների արդյունահանման վերաբերյալ որոշումները կայացվել են՝ հակասելով ոչ միայն ՀՀ օրենսդրությանը, այլև անվտանգության ապահովման տրամաբանությանը: Անհավատալի է, որ ՀՀ նոր կառավարությունը համաձայնի այդ խիստ վտանգավոր, թշնամական և անօրինական նախաձեռնության իրագործմանը: Նախաձեռնողի հանքային իրավունքի հիմքը՝ ԲՓ-35 դրական եզրակացությունն ապօրինի է մի շարք իրավախախտումների պատճառով։
Հայտարարությունում մասնավորապես նշված է, որ Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտների արդյունահանման համալիրի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատումը կատարվել է ոչ լիարժեք, և ՇՄԱԳ նախագիծը կազմվել է՝ հակասելով ՀՀ վավերացրած Էսպո-կոնվենցիայի պահանջներին՝ թաքցնելով չկարգավորվող անդարձելի ռիսկերը, առանց երաշխավորելու բարձր ռիսկերի կարգավորումները և առանց անվտանգության ապահովման (էկո մոնիթորինգի պլան գոյություն չունի)։
«Սոցիալ-էկոլոգիական ասոցիացիա» ՀԿ նախագահ, Էկո-փորձաքննության խորհրդատու Սրբուհի Հարությունյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, որ պահանջում են պետական պաշտոնյաներից ուժը կորցրած ճանաչել ԲՓ-35 եզրակացությունը, հարգել ջերմուկցիների և գնդեվազցիների որակյալ միջավայրում ապրելու իրավունքները։
Հետաքրքրվեցինք, թե հատկապես որ պաշտոնյաներից են դժգոհ ջերմուկցիներն ու գնդեվազցիները։
«Առաջին համարը շրջակա միջավայրի նախարար Էրիկ Գրիգորյանն է, որը դեռևս չի հասկացել, թե ինչու է կրկնակի աշխատավարձ ստանում։ Նա ունի իրավագիտակցության շատ ցածր մակարդակ։ Լավ կլինի, որ վարչապետը, փոխվարչապետը բնապահպանների հասցեին ինչ-ինչ հայտարարություններ անելուց զգույշ խոսեն։ Հաջորդը՝ ոստիկանությունն ինչի՞ համար է։ Տասը տարուց ավելի է, ինչ նրանք Ամուլսարի աղբահանության վերաբերյալ կարգ ու կանոն չեն պահպանել, թեև մեր պետությունը բազմաթիվ միջազգային կոնվենցիաներ է ստորագրել՝ բնության պահպանության, բնական ռեսուրսների, էկոհամակարգերի պահպանության, շրջակա միջավայրերի և այլն։ Հատկապես մեր երկիրը պարտավորություններ է ստանձնել նախաձեռնությունների բարձր ազդեցությունը նվազեցնելու համար։ Բայց տասը տարուց ավելի է, ինչ պետական պաշտոնյաները, այդ թվում նաև ոստիկանությունն այդ ուղղությամբ ոչ մի քայլ չեն արել։ Հիմա եկել են, ուզում են բնություն պահպանողների համոզեն, որ այդ գործից հետ կանգնենք, և այդ փչած օֆշորիկի ճամփան բացեն»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Սրբուհի Հարությունյանը։
Նա հիշեցնում է, որ մեր կառավարության վրա ազդելու համար կան ստորագրված միջազգային բազմաթիվ պարտավորություններ և գործունակ միջոցներ։
«Մենք չենք ուզում, որ հեղափոխությունից հետո մեր երկրին վերաբերող խայտառակ գրություն լինի, բայց եթե հանկարծ որևէ մեկը մի թեթև ուժ գործադրի կամ փորձի սարսափեցնել Ամուլսարը պաշտպանողներին, ապա մենք կդիմենք Էսպո-կոնվենցիայի քարտուղարություն և երկիրը խայտառակ կանենք։ Արդյունավետ գործիք է նաև Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը։ Կան նաև այլ գործիքներ»,- նշեց մեր զրուցակիցը։
Սրբուհի Հարությունյանը հիշեցնում է, որ նախորդ կառավարությունը թույլ է տվել իրավունքի խախտումներ, և Ամուլսարին վերաբերող պայմանագիրը կայացվել է կոռուպցիոն գործարքով։
«Այդ փչած օֆշորիկի ՇՄԱԳ-ը լիքն է անկառավարելի ռիսկերով, որոնք իրենք թաքցրել են։ Այսինքն՝ հնարավոր է, որ ՇՄԱԳ-ը կատարողը դա ցույց է տվել, բայց կամպանիան թաքցրել է այն։ Իսկ բնապահպանության ոչ մի նախարար հավ չէ։ Իրենք հասկացել են, թե ինչ ռիսկեր կան․ առանց ՇՄԱԳ-ի թերությունները շտկելու, բնապահպանության նախկին նախարար Արամայիս Գրիգորյանը տվել է դրական եզրակացություն։ Դա մի խոշոր կոռուպցիոն գործարք է։ Հաջորդն այն է, որ ջերմուկցիների իրավունքները խախտել են և՛ նախարարը, և՛ ընկերությունը՝ իրենց ազդակիր համայնք չհամարելով։ Մյուսն այն է, որ ժամկետն անցել է արդեն, օրենքը պահանջում է եզրակացությունը ճանաչել ուժը կորցրած, իսկ Էրիկ Գրիգորյանը դա չի անում։ Ի հայտ են եկել նոր հանգամանքներ, օրինակ՝ «Էլարդ»-ի մասնագիտական եզրակացությունը՝ որպես անկախ եզրակացություն, ուրանի և թորիումի առկայությունն այդ հանքում, որը ՇՄԱԳ-ում չի եղել կամ էլ թաքցրել են։ Օրենքը պահանջում է ԲՓ-35 եզրակացությունը ճանաչել ուժը կորցրած, ինչը չեն անում։ Ակնհայտ է, որ կա հովանավորչություն այդ փչած օֆշորիկի նկատմամբ»,- եզրակացրել է Սրբուհի Հարությունյանը։
