Այս շաբաթ՝ ապրիլի 3-ին, Անկարայում տեղի ունեցավ Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահներ Պուտինի և Էրդողանի հանդիպումը, որին հաջորդեց եռակողմ հանդիպումը՝ Էրդողան-Պուտին-Ռոհանի ձևաչափով: Օրակարգի գլխավոր հարցը մնում է սիրիական ճգնաժամը: Ըստ ստացված պաշտոնական տեղեկատվության՝ կողմերը պայմանավորվել են, որ Սիրիայի վերականգնումը և հակամարտության քաղաքական կարգավորման որոնումը հետայսու լինելու է այսպես կոչված «աստանյան եռյակի» ուշադրության կիզակետում: Միևնույն ժամանակ երեք երկրների նախագահները համատեղ հայտարարությամբ իրենց անսասան հավատարմությունը հայտնեցին Սիրիայի տարածքային ամբողջականությանն ու ինքնիշխանությանը։ Եթե Ռուսաստանի և Իրանի դեպքում այս պարտավորության ստանձնումն օրինաչափ և բնական է ընկալվում, ապա նույնը չենք կարող ասել Թուրքիայի պարագայում, որը Սիրիայի սահմաններից ներս ամիսներ ի վեր տարբեր անվանումների ներքո ռազմական գործողություն է իրականացնում իր բնորոշմամբ ահաբեկիչների, սակայն իրականում քրդերի դեմ՝միաժամանակ չհրաժարվելով Բաշար Ալ-Ասադին իշխանազրկելու պահանջից :
Ուշագրավ էր հատկապես Թուրքիային ուղղված Իրանի նախագահ Ռոհանիի պահանջը՝ սիրիական Աֆրինը հանձնել Սիրիայի օրինական իշխանություններին:
Պետք է փաստել, որ տարածաշրջանային տերությունների երկկողմ, եռակողմ և այլ ձևաչափերով հանդիպումները ոչ միայն չեն հարթում Սիրիայի հարցում առկա սուր անկյունները, հակասությունները, այլև ավելի են սրում դրանք։ Տարածաշրջանային շարունակվող գլոբալ վերափոխումների շուրջ մեր շարքը այսօր թուրքագետ, Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ասոցացված փորձագետ Հայկ Գաբրիելյանի հետ է։
Մեր զրուցակիցը, անդրադադառնալով ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի Թուրքիա կատարած այցին նշեց. «Այս այցը շատ կարևոր էր, և ինչպես Պուտինը որակեց՝ շատ հաջողված: Բացի Սիրիայից, բնականաբար քննարկվել են նաև երկկողմ տնտեսական հարաբերությունների լայն շրջանակ»: Այն հարցին՝ արդյոք հայկական օրակարգը տեղ գտել է Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահների հանդիպմանը, Գաբրիելյանն ասաց, որ անձամբ չի հանդիպել այդպիսի տեղեկատվության: «Թեև, իհարկե, չեմ բացառում, որ հայկական օրակարգը ևս քննարկված կլինի՝ հատկապես հաշվի առնելով անցյալի փորձը, երբ Էրդողանը հայտարարում էր, որ նման հարց քննարկվել է, իսկ ռուսական կողմը հերքում էր»,-հավելեց նա:
Խոսելով Սիրիայում պաշտոնական Անկարայի իրական մտադրությունների մասին՝ մեր զրուցակիցը նշեց, որ չնայած Թուրքիան Ռուսաստանի և Իրանի հետ հայտարարում է, որ կողմ է Սիրիայի տարածքային ամբողջականությանը, սակայն այլ հեռահար նպատակ ունի. Թուրքիան, բնականաբար առաջին հերթին Ռուսաստանի օգնությամբ, թույլտվությամբ, համաձայնությամբ, իր ռազմական ներկայությունը հաստատեց Սիրիայի հյուսիսում և չի պատրաստվում սահմանափակվել դրանով. բացի այդ Էրդողանը սկսել է այդ շրջանները վերաբնակեցնել իր երկրում ապաստան գտած սիրիացի փախստականներով, որոնք լոյալ և բարյացակամ տրամադրվածություն ունեն իր հանդեպ՝ այսպիսով փոխելով տարածաշրջանի ժողովրդագրական քարտեզը: «Չեմ բացառի, եթե մի օր Թուրքիան որոշի այդ անձանց ձեռքերով, այդ նույն փախստականների ձեռքերով այսպես կոչված հանրաքվե անցկացնել, որոնք կարող են կողմ քվեարկել Սիրիայի կազմից անջատվելուն և Թուրքիային միանալուն»,-ընդգծեց Գաբրիելյանը:
Նա նաև նշեց, որ ռուս-թուրքական մերձեցումը անհանգստացնում է նաև Իրանին, բայց միևնույն ժամանակ պաշտոնական Թեհրանին ձեռնտու էր Թուրքիայի գործողությունները Աֆրինում, քանի որ քրդերի հաջողությունները լուրջ անհանգստացնում էին նաև իրանական կողմին: «Մյուս կողմից բարդ է ասել, որն է Իրանի համար չարյաց փոքրագույնը՝ Թուրքիայի ռազմական ներկայությունը Աֆրինում, թե Սիրիայի քրդերի, որոնց թիկունքում կանգնած է Միացյալ Նահանգները»,-հավելեց Գաբրիելյանը:
Գաբրիելյանը նաև ասաց, որ ներկա փուլում Թուրքիան Իրանին անհրաժեշտ է Ադրբեջանի որոշակի նկրտումները զսպելու համար, որը վերջին շրջանում բավականին մերձեցել է Իսրայելի, անգամ Սաուդիան Արաբիայի հետ:
Առավել մանրամասն՝ տեսանյութում
