Այսօր ԱԺ արտահերթ նիստը քննարկում է կառավարության կառուցվածքում փոփոխություններ կատարելու հարցը:
Իհարկե, փոփոխություն ասվածը տվյալ դեպքում չափազանցություն է, որովհետև ընդամենը կառավարության աշխատակազմի ղեկավարը զրկվում է նախարարի կարգավիճակից, այսպես ասած՝ ապաքաղաքականացվում է:
Սա մի կողմից՝ նոր Սահմանադրության պահանջն է, որ նախարարների թիվը չպետք է գերազանցի 18-ը, մյուս կողմից՝ հարմարեցված է համակարգային զարգացումների տրամաբանությանը, երբ «արդյունավետ» է համարվել, որ Դավիթ Հարությունյանը Կարեն Կարապետյանին պետք է «վերահսկի» արդարադատության նախարարի պաշտոնում: Այ, իսկական կառուցվածքային «հեղափոխություն» սպասվում է հաջորդ տարի, երբ գործադիրի կառուցվածքն ամբողջովին կհամապատասխանեցվի սահմանադրական փոփոխություններին:
Իրավիճակին լրացուցիչ դրամատիզմ է հաղորդում այն հանգամանքը, որ այդ ամենը տեղի է ունենալու իշխանության փոխանցման կամ վերարտադրության գործընթացում և դրա տրամաբանությամբ: Համաձայն 2015 թվականի դեկտեմբերին ընդունված սահմանադրական բարեփոխումների՝ երբ երկիրը վերջնականապես անցում կատարի կառավարման խորհրդարանական համակարգին, գործադիր իշխանությունը պետք է հաշվետու լինի Ազգային ժողովին։ Ուստի կառավարությանն առընթեր մարմինները կամ պետք է նախարարություններ դառնան, կամ ներառվեն որևէ նախարարության կազմում։
Ավելորդ է ասել, թե ինչ առանցքային նշանակություն է ունենում, օրինակ, այն հարցը, թե ինչպիսի կարգավիճակ են ունենալու ոստիկանությունն ու ՊԵԿ-ը: Դրանք ոչ միայն մեծ կարևորություն ունեցող պետական կառույցներ են, այլև կարևոր գործիքներ, որոնցով իշխանության առանցքային խաղացողները կանոններ են հաստատում համակարգի ներսում, ապահովում են ուժերի բալանսը, իշխանության և օլիգարխիայի, իշխանության և կրիմինալի հարաբերությունները:
Այս համակարգերը կարևոր են նաև այն նշային ֆիգուրներով, որոնք դրանց ղեկավարման ղեկին են: Սերժ Սարգսյանի ամենավստահելի կադրերից մեկը՝ Վլադիմիր Գասպարյանը, ղեկավարում է ոստիկանությունը, Կարեն Կարապետյանի «աջ ձեռքը»՝ Վարդան Հարությունյանը, ՊԵԿ-ի ղեկավարն է: Այս երկու գերատեսչությունները հիմա էլ ապրում են համակարգային տեղատվությունների տրամաբանությամբ. երբեմն հաշտ են, այլ դեպքերում հակադրվում են. օրինակ՝ հիմա ոստիկանությունը բառիս բուն իմաստով «օկուպացրել» է Մաքսայինը: Հաջորդ տարի Վարդան Հարությունյանի քաղաքական ճակատագիրը կարող է լուծվել ակամայից: Նա դեռ չի մերվել համակարգին և ըստ էության կարող է մոռացվել, եթե Կարեն Կարապետյանը 2018-ին հեռանա, իսկ եթե վերջինս պահպանի վարչապետի պաշտոնը, փորձելու է Հարությունյանի դեմքով նոր սուպերնախարար կերտել՝ նրա գերատեսչությունը խցկելով ֆիննախ, իսկ իր հովանավորյալին «նվիրելով» նախարարի պաշտոնը:
Ավելի բարդ ու բազմաշերտ է Վլադիմիր Գասպարյանի պարագան, ով կարող է մնալ, անկախ այն հանգամանքից՝ Սերժ Սարգսյանը ֆորմալ առումով գնում, թե մնում է: Նա կարող է հեռացող Սարգսյանի «աչքն ու ականջը» լինել նոր համակարգում՝ զրոյացնելով դրա ֆորմալ ղեկավարի կշիռը ու նախապատրաստելով գործող նախագահի վերադարձը, կարող է մնացող Սերժ Սարգսյանի շարժիչ ուժը լինել նոր համակարգի կայացման գործընթացում:
Պարզ չէ՝ ինչպիսի կարգավիճակ կունենա ոստիկանությունը մեկ տարի անց, բայց Գասպարյանը հաստատ ինչ-որ նախարարի ենթակա չի լինի և, եթե շարունակի մնալ իշխանության մեջ, լինելու է սուպերնախարար՝ ենթադրյալ ՆԳՆ-ում, թե ՊՆ-ում, իսկ գուցե փոխվարչապետի կարգավիճակում:
Առջևում համակարգային հեղափոխությունն է, իսկ խորհրդարանական այսօրվա քննարկումները դրանց ցուցադրական փորձերն են, որոնց խորքերում խնամքով թաքցվում է 2018-ի ինտրիգը:
Լուսանկարը՝ Panorama.am-ի
