Friday, 29 03 2024
19:10
Տեղի է ունեցել Ղրղզստանի և Տաջիկստանի սահմանազատման հանձնաժողովների հերթական հանդիպումը
Արևմտյան աջակցությունը իշխանությունները կկարողանա՞ն շոշափելի արդյունք դարձնել, թե՞ կփոշիացնեն
ՊԵԿ-ը բացահայտել է կառուցապատման ոլորտում առանձնապես խոշոր չափերով հարկեր չվճարելու դեպք
Լրատվական-վերլուծական երեկոյան թողարկում
102-րդ ռազմաբազան ՀՀ սուվերենության միակ իրական երաշխավորն է. ՌԴ ԱԳՆ
Գազա օգնություն ուղարկելով՝ Հայաստանն ուղերձ է հղում աշխարհին
Մահացել է «Կրոկուս»-ում ահաբեկչության տուժածներին օգնություն ցուցաբերած հայ երիտասարդը՝ 35-ամյա Կարենը
Ուղիղ. հարցազրույց Անդրանիկ Քոչարյանի հետ
Անկախության հռչակագիրը անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ» ակումբ
Տաջիկստանը ձերբակալել է 9 հոգու՝ «Կրոկուս սիթի հոլ»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետ առնչության համար. Reuters
Ֆանտաստիկ թիվ է․ տարեկան 1մլրդ․ դոլար տրամադրելով՝ ԱՄՆ-ն Հայաստանից ակնկալիքներ պետք է ունենա
ՄԱԿ-ի դատարանն Իսրայելին կարգադրել է թույլ տալ հումանիտար օգնության մուտքը Գազայի հատված
Լրատվական-վերլուծական երեկոյան թողարկում
Վասիլիս Մարագոսը վերահաստատել է ԵՄ-ի աջակցությունը Հայաստանում արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին
Ու՞մ է զգուշացնում Իրանը
Սիրիայի զորքերը պատասխան հարվածներ են հասցրել ավազակային կազմավորումներին
Գազայում հայտնել են, որ իսրայելական հարվածներից զոհերի թիվը գերազանցել է 32 600-ը
Իսրայելական հրետանին հարվածներ է հասցրել Լիբանանի հարավի երկու ավանների. ԶԼՄ-ներ
17:20
Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում 45 մարդ է զոհվել կամրջից ավտոբուսի ընկնելու հետևանքով
17:10
Կիևը և Վարշավան մտադիր են անվտանգության երաշխիքների մասին համաձայնագիր կնքել
17:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
16:50
Ֆրանսիան կարող է չեղարկել Փարիզում Օլիմպիադայի բացման արարողությունը
16:40
Բրիտանիան չեղարկել է 100-ամյա արգելքը և թույլ կտա զինվորականներին մորուք պահել
ՌԴ ԱԳ փոխնախարարը հանդիպել է Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի ներկայացուցիչներին
16:20
«Արաբական երկրները պատրաստ են ճանաչել Իսրայելը». Բայդեն
16:10
Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան
Ադրբեջանցիները մշտապես ատել են հայերին. մեր խնդիրն է ցույց տալ սա
Դեղձենու մասսայական ծաղկում Արարատյան դաշտում՝ ժամկետից շուտ
Ո՞նց են որոշել, որ դա Հայաստանի տարածքը չ,է, եթե սահմանը հստակեցված չէ ․ Արա Պապյան
Փորձ է արվում 3 անձերի կատարածը ԱԺԲ ամբողջ կառուլցի հետ կապել. Պապյան

Ինչո՞ւ Վրաստանի խորհրդարանը հիմա ճանաչեց չերքեզների ցեղասպանությունը. Stratfor

Ամերիկյան Stratfor հետախուզա-վերլուծական կենտրոնը հրապարակել է Վրաստանի կողմից չերքեզների ցեղասպանության ճանաչմանը նվիրված մի վերլուծական հոդված.

«Մայիսի 20-ին Վրաստանի խորհրդարանը Ցարական Ռուսաստանի կողմից չերքեզների նկատմամբ իրականացրած զանգվածային սպանություններն ու բռնագաղթը միաձայն ճանաչեց որպես ցեղասպանություն: Դրանով Վրաստանը համարձակ քայլ կատարեց` դառնալով աշխարհի առաջին երկիրը, ով նման քայլի է գնում մոտ 150 տարի առաջ տեղի ունեցած դեպքերի առումով:
Վրաստանին այդպիսի քայլի գնալու համար դրդել են բազմաթիվ խնդիրներ` սկսած տարածաշրջանում Ռուսաստանի ազդեցության ընդլայնման հետ կապված մտահոգությունից, վերջացրած Մոսկվայի կողմից Աբխազիայի անջատողական ռեժիմի նկատմամբ շարունակ աջակցությամբ:

Չերքեզները, որոնք իրենց լեզվով կոչվում են ադըղներ, հանդիսանում են ռուսական հյուսիսկովկասյան անհանգիստ տարածաշրջանում բնակվող էթնիկ փոքրամասնություններից մեկը: Չերքեզական ենթադրյալ ցեղասպանությունն իրականացվել է 1860-ական թվականներին, երբ պատերազմում սպանվեցին հարյուր հազարավոր մարդիկ: Չերքեզների մեծ մասը ստիպված հայտնվեց Օսմանյան կայսրությունում (ժամանակակից Թուրքիա), ուր ներկայումս բնակվում է մոտ 2 միլիոն չերքեզ: Միևնույն ժամանակ ներկայումս Հյուսիսային Կովկասում բնակվում է մոտ 800,000 չերքեզ:

Վրաստանը վաղուց էր սպառնում ճանաչել չերքեզների ցեղասպանությունը` այն դիտարկելով որպես Ռուսաստանի վրա ճնշում գործադրելու քաղաքական լծակ: Դա առավել ընդգծվեց 2008 թվականի ռուս-վրացական պատերազմից և 2010 թվականին Սոչիին 2014 թվականի Ձմեռային օլիմպիական խաղերի անցկացման իրավունքի շնորհումից հետո:

Նախկինում Վրաստանի կողմից չերքեզների ցեղասպանության պաշտոնապես ճանաչման խոչընդոտներից մեկն այն էր, որ այդ դեպքում Վրաստանից նմանատիպ ակնկալիքներ կունենան կովկասյան մյուս էթնիկ փոքրամասնությունները: Այդ մտավախությունն անհիմն չէր. չերքեզների ցեղասպանության ճանաչումից հետո Չեչնիան ու Դաղստանն արդեն սկսել են հասնել նրան, որ Վրաստանը համանման դիրքորոշում զբաղեցնի նաև իրենց նկատմամբ:

Սակայն տարածաշրջանում համեմատաբար խաղաղասեր չերքեզներին աջակցելը մեկ բան է, իսկ վերջին 20 տարիների ընթացքում Ռուսաստանի դեմ կոշտ պատերազմ մղած չեչեններին ու դաղստանցիներին աջակցելը մեկ այլ բան: Բացի այդ, Վրաստանի հետ հարաբերությունների պատմական անցյալը նույնպես չի խոսում նրանց օգտին:

Այնուամենայնիվ, Վրաստանի կողմից չերքեզների ցեղասպանության ընդունումը ռիսկային նախադեպ է ստեղծում կովկասյան պետությունների (օրինակ` Հայաստանի) ցեղասպանությունների մասին քննարկում ծավալելու համար:

Գնալով Կրեմլին սկսել է առավել շատ անհանգստացնել չերքեզական գործոնը: 2014 թվականին Սոչիում կայանալիք Ձմեռային օլիմպիական խաղերի աջակցության համար նախատեսված զբոսաշրջային ենթակառույցների շինարարության մեծ մասն իրականացվում է չերքեզական տարածքում:

Այդ ենթակառույցների շինարարության հանդեպ խափանարար գործողությունների իրականացումը (ինչպիսին որ ոչ վաղ անցյալում դահուկորդների համար նախատեսված ճոպանուղու ճոպանների կտրումն էր), այդ աշխատանքներին ներգրավելուց խուսափելը, շինանյութերի գողությունը և ռուս աշխատավորների նկատմամբ սպառնալիքները կարող են չափազանց բարդացնել մինչև խաղերի սկսումը շինարարաական աշխատանքներն ավարտին հասցնելու ռուսական առաջադրանքը:

Վրաստանի կողմից չերքեզների ցեղասպանությունը վստահություն կներշնչի այդ ենթադրյալ նենգադուլավորներին, հատկապես եթե վրացական կողմը սկսի ֆինանսապես աջակցել նրանց:

Շատ կարևոր է Վրաստանի կողմից չերքեզների ցեղասպանության ճանաչման ժամանակային գործոնը: Վրաստանի այդ քայլը Ռուսաստանին կհիշեցնի վաղուց թաղված խնդրի մասին: Բացի այդ, Վրաստանն այդ քայլին գնաց Օլիմպիական խաղերի նախաշեմին: Վրաստանը գնալով առավել շատ է մտահոգվում Աբխազիայի հզորացումից, որը վերածվում է այն սուբյեկտներից մեկի, որն առավել շատ օգուտներ է քաղում օլիմպիական ջանքերից:

Չերքեզական տարածքի նման, Աբխազիան հանդիսանում է ենթակառույցների sստեղծման ևս մեկ հիմնական ուղղություն: Այստեղ պլանավորված է հյուրանոցների, երկաթուղագծերի ու առևտրային կենտրոնների կառուցումը: Օլիմպիական խաղերի նախապատրաստման ակտիվ փուլից սկսած` Աբխազիայի տնտեսությունը գործնականում աճել է կրկնակի անգամ:

Աբխազներն ու չերքեզները վաղուց սերտ հարաբերությունների մեջ են գտնվում միմյանց հետ: 1992-1993 և 2008 թվականներին նրանք կողք-կողքի մարտնչել են վրացիների դեմ: Վրաստանի կողմից չերքեզների ցեղասպանության ճանաչումը կարող է սեպ խրել նրանց մեջ: Աբխազիան հայտնվում է անհարմար վիճակում, քանի որ նա մի կողմից պետք է փորձի պահպանել Ռուսաստանի հետ սերտ հարաբերությունները, իսկ մյուս կողմից` չերքեզների հետ համերաշխությունը:

Վրաստանի տրամադրության տակ շատ միջոցներ չկան Ռուսաստանին կամ Մոսկվայի կողմից Աբխազիային ցուցաբերվող աջակցությանը պատասխան հարվածներ հասցնելու համար: Վրաստանի համար չափազանց կարևոր են համարվում ռուսական փոքրամասնությունների շրջանում լարվածություն սադրելու մարտավարությունը և տվյալ կոնկրետ հարվածը հասցնելու ժամանակային գործոնը: Դա կարող է ոտքի հանել կովկասյան մյուս փոքրամասնություններին, որոնք նույնպես կուտակված հարցեր ունեն իրենց ենթադրյալ ցեղասպանության հետ կապված»:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում