Այսօր ռուսական մամուլը տեղեկություն է տարածել, որ Սերժ Սարգսյանի՝ Մոսկվա կատարելիք այցը կկայանա մարտի 14-ին, որի ընթացքում Սարգսյանը կհանդիպի Պուտինի հետ:
Մինչ այդ Սերժ Սարգսյանն ավարտել է Բրյուսել կատարած իր այցը, որի ընթացքում բավականին ներկայացուցչական հանդիպումներ է ունեցել ԵՄ ղեկավարության և ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի հետ: Բրյուսելում Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է, որ Հայաստանն ու ԵՄ-ն ավարտել են բանակցությունը շրջանակային նոր համաձայնագրի շուրջ:
Այդ համաձայնագիրը նախատեսվում է ստորագրել մայիսին, եթե, իհարկե, մինչ այդ տեղի չունենա որևէ էքսցես, ինչպես եղավ 2013 թվականին՝ Ասոցացման համաձայնագրի շուրջ: Այդ փաստաթղթի մասով էլ Հայաստանն ու ԵՄ-ն հայտարարեցին բանակցության հաջող ավարտի մասին, բայց մինչ կգար նախաստորագրման պահը, Սերժ Սարգսյանը գնաց Մոսկվա, և պարզվեց, որ Հայաստանն իր ապագան տեսնում է Եվրասիական միության կազմում, ոչ թե ԵՄ հետ Ասոցացման գործընթացում:
Իհարկե, նոր փաստաթուղթը, որի շուրջ բանակցությունն ավարտվել է, աղերս չունի Ասոցացման համաձայնագրի հետ և ներառում է դրա շատ փոքր մասը, իսկ Հայաստանն էլ արդեն ԵՏՄ անդամ է և կապված է այդ կազմակերպության կանոններով, սակայն, այնուհանդերձ, Սերժ Սարգսյանի՝ Մոսկվա կատարելիք այցը երևի թե կարևոր նշանակություն կունենա Հայաստան-ԵՄ շրջանակային նոր համաձայնագրի ճակատագրի համար:
Մարտի 14-ին Սերժ Սարգսյանը Մոսկվայում Պուտինին, ըստ երևույթին, հաշվետվություն կներկայացնի Բրյուսել այցի և, մասնավորապես, նոր համաձայնագրի հետ կապված, որից հետո էլ թերևս պարզ կլինի Մոսկվայի վերաբերմունքը շրջանակային նոր համաձայնագրին: Իհարկե, պարզ կլինի ոչ միանգամից, քանի որ Ռուսաստանն ըստ ամենայնի պետք է գնահատի փաստաթղթի բովանդակությունն ու մանրամասն ուսումնասիրի դրա հետ կապված ռիսկերն իր համար: Այսինքն՝ Ռուսաստանի պատասխանը կամ վերջնական եզրակացությունը երևի թե պարզ կլինի որոշ ժամանակ անց: Առավել ևս, որ այստեղ, իհարկե, կարող է առկա լինել մի բավականին ուշագրավ նրբերանգ, որն ունի, այսպես ասած, երկու երես կամ կողմ:
Բանն այն է, որ թե՛ Մոսկվան կարող է իր ազդեցությունն օգտագործել Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրի հանդեպ իր վերաբերմունքը Եվրամիության հետ անուղղակի, հեռակա քննարկման և «առևտրի» առարկա դարձնելու համար, և թե՛ նույն բանը կարող է անել Երևանը՝ Ռուսաստանի գործոնը դարձնել Եվրամիության հետ քննարկումների և համաձայնագրի ստորագրման հարցում սեփական «գինը» հնարավորինս թանկացնելու համար: Այդ համատեքստում, իհարկե, շատ կարևոր է այն հանգամանքը, թե արդյոք Հայաստանի հետ շրջանակային նոր համաձայնագրի հարցում ինչպիսի՞ իրավիճակ է Եվրամիություն-ՌԴ տիրույթում, կա՞ արդյոք հստակ փոխըմբռնում այդ տիրույթում: Տվյալ պարագայում, զուտ տեսական առումով, դա չպետք է ունենար առանցքային նշանակություն, քանի որ Հայաստանն ինքնիշխան պետություն է, որը ինքը պետք է սահմաներ այս կամ այն սուբյեկտի և աշխարհաքաղաքական կենտրոնի հետ իր հարաբերության չափն ու խորությունը:
Բայց գործնականում, որքան էլ տխուր է արձանագրել այդ հանգամանքը, իրավիճակն այլ է, և Հայաստան-Եվրոպա հետագա հարաբերության կայուն ընթացքը և դինամիկան անկասկած պայմանավորված են նրանից, թե այդ հարցում ինչպիսի՞ն է ԵՄ-ՌԴ փոխադարձ ընկալումը, արդյոք կա՞ն չհասկացված հարցեր այդ երկու սուբյեկտների միջև, և ինչքանո՞վ է Հայաստան-ԵՄ բանակցության ավարտի և համաձայնության կայացման ֆորմալ ընթացակարգը արտացոլում ԵՄ-ՌԴ ոչ ֆորմալ համաձայնություն:
Լուսանկարը՝ Getty Images-ի
