Երեկ Հանրապետական կուսակցության խորհուրդը ՀՀԿ ԳՄ նիստում Սահմանադրական բարեփոխումների նախագահական հանձնաժողովի անդամների մասնակցությամբ քննարկել է հանձնաժողովի կողմից նախորդ օրը հրապարակված սահմանադրական փոփոխությունների նախագիծը: Հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանը և հանձնաժողովի անդամները ընդգծել են, որ սա ընդամենը աշխատանքային տարբերակ է, և իրենք նպատակ ունեն քննարկումների արդյունքում ստացած առաջարկների միջոցով վերջնական տեսքի բերել նախագիծը:
ԱԺ փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովը քննարկման ավարտից հետո հայտարարեց, որ քննարկման փուլը կտևի մեկուկես ամիս: Ստացվում է, որ նոր Սահմանադրության նախագիծը պատրաստ կլինի սեպտեմբերի սկզբին և այդ ժամանակ էլ կմտնի խորհրդարան: Չնայած սահմանադրական հանրաքվեի ժամկետ երեկվա քննարկման ժամանակ չի նշվել, սակայն ամեն ինչ տանում է նրան, որ հանրաքվեն կլինի հենց նոյեմբերի վերջին կիրակի օրը:
Արդյոք նախագահ Սերժ Սարգսյանը շարունակո՞ւմ է պնդել, որ ինքը կառավարման նախագահական տարբերակի կողմնակից է՝ մեր այս հարցին ԱԺ փոխխոսնակը ուղղակի չպատասխանեց՝ ասելով միայն, որ նախագիծը նախնական է, այնտեղ դեռ բազմաթիվ փոփոխություններ կարող են լինել, և ի վերջո՝ որևէ մեկը նպատակ չունի պարտադրելու Սահմանադրության այս տարբերակը, և կընդունվի այն, թե կմերժվի՝ որոշելու է հասարակությունը: Շարմազանովը մի քանի անգամ կրկնեց այդ թեզը, որ հասարակությունն է, ի վերջո, որոշելու Սահմանադրության նոր նախագծի ճակատագիրը, և որևէ անգամ չշեշտեց ՀՀԿ-ի վճռական կամքը անցկացնելու այս տարբերակը: Արդյոք դա նշանակո՞ւմ է, որ ՀՀԿ-ում ևս հստակ մոտեցում չկա՝ փոխե՞լ Սահմանադրությունը, թե՞ այնուամենայնիվ իշխանությունը պահել հին տարբերակով. այդ մասին մենք կիմանանք միայն հանրաքվեին հաջորդող օրը:
Մեր այն հարցին, թե արդյոք ՀՀԿ-ական պատգամավորների մոտ դժգոհություն չի՞ առաջացնում նախագծի այն դրույթը, որ պատգամավորական տեղերի քանակը կրճատվում է 30-ով, ինչն ավելի է դժվարացնում պատգամավոր ընտրվելու կամ դառնալու հնարավորությունը, Շարմազանովը պատասխանեց, որ 101 տեղը ֆիքսված է միայն առաջին փուլի համար, իսկ երկրորդ փուլում պատգամավորական մանդատների քանակը որոշ քանակով կարող է ավելանալ:
Հիշեցնենք, որ ըստ նախագծի, եթե խորհրդարանական ընտրությունների առաջին փուլում չի որոշվել ընտրությունների հաղթողը, ապա առաջին և երկրորդ տեղը գրաված կուսակցությունների մասնակցությամբ տեղի է ունենում ընտրությունների երկրորդ փուլը: Ըստ Շարմազանովի՝ երկրորդ փուլում հաղթող կուսակցությունը կստանա լրացուցիչ այնքան քվե, որը կբավարարի նրան խորհրդարանում որակյալ մեծամասնություն ձևավորելու համար: Այս համակարգը ենթադրում է մեկ կուսակցության բացարձակ իշխանության հաստատում: Այսինքն՝ առաջին տեղը գրաված կուսակցությունը քաղաքական մեծամասնություն ձևավորելու համար ստիպված չի լինելու դաշինք ստեղծել ավելի փոքր խմբակցությունների հետ: Սա մի կողմից հակասում է քաղաքական տրամաբանությանը՝ այն իմաստով, որ խախտվում է առաջին փուլում ձևավորված ուժերի հարաբերակցությունը հօգուտ մեկ կուսակցության, բայց մյուս կողմից՝ բացառում է պերմանենտ քաղաքական անկայունության առաջացման հնարավորությունը, երբ քաղաքական մեծամասնություն ձևավորած մանր կուսակցությունները իրենց չբավարարված ամբիցիաների կամ պոպուլիստական նկատառումներից ելնելով ստեղծում են անկայունություն՝ դուրս գալով կոալիցիայից և հարվածի տակ դնելով ներքաղաքական կայունությունը:
Թե ինչ փոփոխություններ տեղի կունենան նախագծում, ինչը կփոխվի կամ ինչը կմնա, մի բան պարզ է՝ այս նախագիծը գրվել է ՀՀԿ հագով, գրվել է այն մտքով, որ ՀՀԿ-ն կամ այսպես ասենք՝ իշխանություն ունեցող քաղաքական ուժը կարողանա ապահովել իր վերարտադրությունը: Միայն վարչական ռեսուրսի կիրառումն արդեն բավարար է, որ ՀՀԿ-ն հայտնվի երկրորդ փուլում, իսկ դրանից հետո կարողանա հաղթել երկրորդ փուլ դուրս եկած իր քաղաքական մրցակցին: Այս նախագծի ընդունման դեպքում քաղաքական մենաշնորհի պահպանումը երաշխավորվում է Սահմանադրությամբ՝ մի բան, որի դեմ այդքան կատաղի պայքարում էին կառավարման խորհրդարանական համակարգի կողմնակիցները՝ հույս ունենալով, որ այդ համակարգը վերջ կտա Հանրապետական կուսակցության մենաշնորհին: