«Մենք դե՛մ ենք օտարալեզու դպրոցների վերաբացմանը» քաղաքացիական նախաձեռնությունը ներկայացրել է Հայաստանում օտարալեզու դպրոցներ բացելու վտանգները և մարտահրավերները:
Օտարալեզու դպրոցների օրինագիծը.
-հակաօրինական է, քանի որ մասնավոր դպրոցների թվի սահմանափակումը ստեղծում է մենաշնորհ, ինչը հակասում է ՀՀ Սահմանդրության 33.1 հոդվածին:
-հակաօրինական է, քանի որ հակասում է ՄԱԿ-ի կրթության բնագավառում խտրականության դեմ կոնվենցիային: Կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի բ. մասը նշում է, որ «էական նշանակություն ունի, առաջին հերթին, ծնողների` իրենց երեխաների համար հանրային իշխանությունների կողմից պահվող ուuումնական հաuտատություններից բացի, այլ ուuումնական հաuտատություններ ընտրելու ազատության հարգումը»: Ի տարբերության բուհական կրթության, երբ Կոնվենցիայի 4-րդ հոդվածը պահանջում է միայն «բարձրագույն կրթությունը դարձնել բոլորի համար հավասարապես մատչելի` ըստ յուրաքանչյուրի ընդունակությունների», այսինքն՝ թույլ է տալիս ընտրություն ըստ ընդունակությունների, դպրոցների դեպքում իրավիճակը այլ է: Կոնվենցիան այս դեպքում պահանջում է «միջնակարգ կրթությունը` իր տարբեր ձևերով, դարձնել բոլորի համար հնարավոր և մատչելի»: Քանի որ տվյալ դպրոցը կարող է ունենալ միայն սահմանափակ քանակությամբ աշակերտներ, ապա օտարալեզու դպրոցների քանակը որևէ թվով սահմանափակելու դեպքում, խախտվում է օտարալեզու դպրոցների՝ որպես միջնակարգ կրթության ձևերից մեկի՝ բոլորի համար հասանելի լինելու սկզբունքը:
-հիմնված է այն սխալ տեսակետի վրա, թե իբր միջազգային ծրագիրը կարող է իրականացվել միայն օտար լեզվով, այն դեպքում, երբ միջազգային կրթական ծրագրերի ամենից արդյունավետ ու անվտանգ ձևը թարգմանությունն է մայրենի լեզվով, ինչը թույլլ է տալիս այդ առաջատար փորձի անկաշկանդ տարածումը ամբողջ կրթական համակարգով:
-հակասում է կրթական ոլորտի զարգացման ընդունված միջազգային մոտեցումներին, որոնց բնորոշ է որակյալ կրթության ապահովումը բոլորի համար՝ մայրենի լեզվի հիման վրա: Օտարալեզու դպրոցների դեպքում որակյալ կրթությունը, ներառյալ օտար լեզուների լավ իմացությունը, կդառնա նրանց բնորոշ հատկանիշ:
-վտանգավոր է հայերենի ապագայի համար, քանի որ ստեղծում է օտարալեզու վերնախավ ու համընդհանուր «վազք» դեպի օտարալեզու դպրոցներ՝ դրանով խիստ նվազեցնելով հայերենի վարկանիշն ու դարձնելով այն ստորին խավի լեզու: Նման իրավիճակ արդեն իսկ ստեղծվել է արևմտահայերենի դեպքում, որին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն տվել է վտանգված լեզվի կարգավիճակ, հիմնականում այն պատճառով, որ ծնողները սփյուռքում գերադասում են երեխաներին օտարալեզու կրթություն տալ:
-չի լուծում սույն օրինագծի առջև դրա հեղինակի՝ վարչապետի դրած հիմնական ռազմավարական խնդիրը, այն է՝ Հայաստանին բոլոր անհրաժեշտ լեզուներին (այդ թվում՝ թուրքերենին, պարսկերենին, վրացերենին, արաբերենին, չինարենին և այլն) տիրապետողներ ունենալու հարցը, որը կարող է լուծվել պարզապես տվյալ լեզվի առավել խորությամբ դասավանդման միջոցով։ Ըստ պրն Աշոտյանի` հենց այդ միջոցը օգտագործվելու է թուրքերենի դասավանդման դեպքում: Նույն եղանակը պետք է օգտագործվի նաև մնացած բոլոր լեզուների դասավանդումը բարելավելու համար:
-վտանգավոր է ազգային անվտանգության համար, քանի որ խաթարում է հայերենի՝ որպես բանակի միասնական լեզվի դիրքերը:
-կնպաստի արտագաղթի աճին, քանի որ իր ապագայի մասին որոշումների կայացման տարիքում աշակերտը կհայտնվի օտարալեզու մշակույթի ուժգին ազդեցության տակ, ինչը, մեծ հավանականությամբ, նրան կմղի դեպի արտասահման:
-կթուլացնի երկիրը՝ բաժանելով հասարակությունը մի քանի լեզվական և մշակութային հատվածների:
-կքայքայի ընդհանուր ինքնությունը՝ դժվարացնելով քաղաքացիական արժեքների զարգացումն ու դիրքորոշման արտահայտումը:
-կխաթարի հասարակական շարժունությունը բոլոր խավերի համար, կհանգեցնի հնարավորությունների անհավասարությանը և կավելացնի մեկուսացումը:
-կբարդացնի ժողովրդավարական կշռադատումը և կդժվարացնի քաղաքացիական քննարկումները:
-կառաջացնի կրկնակի ծախսեր, այսպիսով կնվազեցնի արդյունավետությունը և չի տա հնարավորություն՝ ժամանակն ու ռեսուրսները ուղղելու դեպի առաջնահերթ խնդիրների լուծումը:
