Ծխելը հանդիսանում է աշխարհում կանխատեսելի մահերի գլխավոր պատճառը։ Երկար ժամանակ գերիշխում էր այն կարծիքը, որ ծխելիս մարդկային առողջությանը հիմնական վնասը հասցնում է նիկոտինը։ Այնուամենայնիվ, վեջին տարիներին իրականացված մեծաթիվ հետազոտությունները վկայում են այն մասին, որ առողջությանը լրջագույն վնաս է հասցնում սիգարետի ծուխը, որն արտազատվում է այրման արդյունքում։
Սիգարետի ծուխը պարունակում է բազմաթիվ վնասակար նյութեր, որոնք վտանգավոր են և՛ ծխողների, և՛ չծխողների համար։ Նույնիսկ մի փոքր ծուխ շնչելը կարող է վնասակար լինել։ Սիգարետի ծխում առկա ավելի քան 7000 քիմիական նյութերից առնվազն 250-ը, ներառյալ՝ ջրածնի ցիանիդը, ածխաթթու գազը և ամոնյակը, հայտնի են որպես վնասակար, իսկ առնվազն 69-ը՝ քաղցկեղածին։
Մինչ այժմ, մարդկանց համար առաջնային էր այն, թե ինչ վնաս է հասցնում ծուխը հենց ծխողներին, իսկ շրջապատի վրա ծխի ազդեցության հետևանքները երկար ժամանակ հաշվի չէին առնվում։ Այնուամենայնիվ, շատ կարևոր է հասկանալ, թե ի՞նչ է երկրորդային ծուխն ու ինչ ռիսկեր է այն պարունակում մարդկանց առողջության համար։
Ի՞նչ է երկրորդային ծուխը
Երկրորդային ծուխը հանդիսանում է հիմնական ծխի (ծխող մարդու արտաշնչած ծուխը) և կողմնակի ծխի (այրվող սիգարետի, ծխամորճի կամ սիգարի այրման արդյունքում արտազատվող ծուխը) խառնուրդ։ Երբ մարդիկ չեն ծխում, բայց ենթարկվում են երկրորդային ծխի ազդեցությանը, նրանք շնչում են վնասակար նյութերը, որոնք սիգարետի ծխի բաղկացուցիչ մաս են կազմում։
Երկրորդային ծխի ռիսկերը
Երկրորդային ծուխը պարունակում է միևնույն վնասակար նյութերը, որոնք շնչում են ծխող մարդիկ։ Այն հանդիսանում է մոտ 4000 գրգռիչ նյութերից, տոքսիններից և քաղցկեղածին նյութերից կազմված համակցություն։ Այն մեծացնում է սրտի և ուղեղային կաթվածի ռիսկը, վնաս է հասցնում թոքերին՝ առաջացնելով թոքերի քաղցկեղ, որը քաղցկեղի ամենատարածված տեսակն է։ Երկրորդային ծուխը ազդեցություն է ունենում նաև երեխաների վրա։ Նրանք այս ազդեցությանն են ենթարկվում հիմնականում իրենց ծնողների և շրջապատող մեծահասակների ծխելու պատճառով։ Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ծխնողներ ունեցող ընտանիքներում երեխաներն ավելի շատ են հիվանդանում, ավելի խոցելի են թոքային վարակների նկատմամբ, ավելի շատ են հազում ու ավելի հաճախ են ձեռք բերում ականջի վարակներ։
Ինչպե՞ս կարելի է խուսափել երկրորդային ծխի ազդեցությունից
Մարդիկ երկրորդային ծխի ազդեցությանն են ենթարկվում հիմնականում աշխատավայրերում, հանրային վայրերում, տանը, մեքենայում։ Այս ամենից խուսափելու համար օրեցօր ավելի ու ավելի մեծ թվով հանրային վայրեր հաճախորդներին առաջարկում են, օրինակ, ծխողների ու չծխողների համար առաջարկվող սրահներ։ Երկրորդային ծուխը հնարավոր է բացառել նաև օգտագործելով ծխախոտի այլընտարնքային արտադրատեսակներ՝ ծխախոտի տաքացման համակարգեր, նիկոտինային սպեղանին և այլն։ Այս արտադրատեսակնեը չեն առաջացնում այրում, և հետևաբար՝ չեն արտադրում ծուխ, ինչն էլ բացառում է ծխի ազդեցությունն ու երկրորդային ծխի ռիսկերը։
