Հայաստանի խորհրդարանի 2017 թվականի ընտրության առանձնահատուկ տրամաբանությունը արտացոլվում է նաև նախընտրական շրջանում հրապարակվող սոցհարցումներում, որոնցում, նախորդ ընտրական շրջանի համեմատ, առկա է առաջին հայացքից նույնիսկ պարադոքսալ մի իրողություն: Մինչ այժմ հրապարակված սոցհարցումների գերակշիռ մեծամասնությունը առաջին տեղում է դիտարկում «Ծառուկյան» դաշինքը, իսկ ՀՀԿ-ն միայն երկրորդն է: Ուշագրավն այստեղ այն է, որ նախորդ ընտրություններում Ծառուկյանը կամ «Բարգավաճ Հայաստանը» չէին մատուցվում առաջատարի կարգավիճակում: Խնդիրն այն չէ, որ ներկայումս նրանց առաջատարությունը վստահություն չի ներշնչում: Անկախ սոցիոլոգիական հարցումների ինստիտուտի վերաբերյալ Հայաստանի հանրության ոչ միարժեք վերաբերմունքին և ընկալումներին, այնուհանդերձ պետք է նայել իրականությանը սթափ հայացքով և արձանագրել, որ սոցիալական, հոգեբանական, ինչ որ առումով նաև ոչ վաղ անցյալի պատմական բազմաթիվ գործոնների բերումով ներկայումս Հայաստանի հանրության մոտ մեծամասնություն է կազմում այն շերտը, որի թե՛ արժեհամակարգի, թե՛ աշխարհընկալման աստիճանը ընտրությունը կանգնեցնում է Ծառուկյանի վրա: Ընդ որում, Ծառուկյանն այս դեպքում անձ չէ, այլ ավելի շուտ երևույթ, որի ներքո կարող էր հանդես գալ ցանկացած մեծահարուստ:
Ինչքանով է այս իրողությունը համապատասխանում Հայաստանի ժողովրդավարական, քաղաքացիական զարգացման հրամայականին, լիովին այլ հարց է: Լիովին այլ հարց է, թե ինչքանով է այս ամենում դեր ունենում նաև Ծառուկյանի համակարգային «ծագումը»: Մենք գործ ունենք փաստի հետ՝ ելնելով հայաստանյան իրողություններից և Հայաստանում հաստատված խաղի կանոններից, ուժերի հարաբերակցությունից: Դրանք պետք է փոխվեն, դրանց փոփոխությունը Հայաստանում հրամայական է, նույնիսկ ազգային անվտանգության հրամայական, բայց կա իրողություն, որը հնարավոր չէ հաշվի չառնել՝ առավել ևս, որը փոխել հնարավոր չէ, եթե չնայենք առկա իրականության աչքերին և չփորձենք հասկանալ պատճառները, այլ մնանք լոկ բարոյախրատական քարոզների կամ դասախոսությունների տրամաբանության մեջ: Ահա այդ իրողության շրջանակում, Ծառուկյանի վարկանիշային առաջատարությունը կասկած չի առաջացնում: Խնդիրն այն է, որ ներկայումս այդ առաջատարությունն արձանագրվում է, մինչդեռ նախորդ ընտրություններում՝ թե՛ 2007-ին, թե՛ 2012-ին Ծառուկյանի առաջատարությունը սոցհարցումների մասշտաբով չէր արտացոլվում, չէին գերակշռում հարցումներ, որոնք արձանագրում էին դա: Իսկ բանն այն է, որ Ծառուկյանի առաջատարությունը նախորդ ընտրություններում էլ ավելի մեծ սոցիալական բազա ուներ, հաշվի առնելով այն, որ դեռևս չէր եղել 2015 թվականի փետրվարը, որն անկասկած զգալիորեն նվազեցրեց նրա հանրային կապիտալը: Արդյո՞ք իրավիճակը Հայաստանում դարձել է առավել մրցակցային, ժողովրդավարական, ազատ, ինչի արդյունք է այն, որ սոցիոլոգիան ազատորեն արձանագրում է Ծառուկյանի քաղաքական վարկանիշը: Արդյո՞ք ՀՀԿ-ն չի ընդդիմանում դրան, չի վարանում կամ մտահոգվում այն արձանագրելուց: Ո՞րն է առանձնահատկությունը, որ բերել է նման փոփոխության: Ունի՞ այդ փոփոխությունը որևէ հատուկ նպատակ հետագա զարգացումների, արդյունքի կամ հետընտրական իրավիճակի համար, թե՞ բանն ընդամենը հենց միջավայրի առավել ազատականացումն է: Հատկապես, որ ՀՀԿ-ն ապահովում է այսպես ասած երաշխիքային մեխանիզմը՝ Կարեն Կարապետյանի և Տարոն Մարգարյանի համախառն գրեթե 130 տոկոս վարկանիշ, այդպիսով ցույց տալով, որ շեշտադրումը ոչ թե կուսակցական կամ խմբակային, այլ անհատական գործոնն է, այդ թվում նաև ռեյտինգային համակարգում առաջադրվածների:
Այստեղ, ըստ երևույթին, առանցքային նշանակություն ունի իրավիճակի գլխավոր առանձնահատկությունը՝ անցումային փուլի, անցումային խորհրդարանի հանգամանքը: Այն, որ Հայաստանում ընդամենը անցումային գործընթաց է, արձանագրվում է անգամ Ռուսաստանի մակարդակում: Այս փուլում «Բարգավաճ Հայաստանին» առաջ մղելը ՀՀԿ-ի համար ապահովում է անցման կառավարելիությունը՝ ԲՀԿ-ի թիկունքից: Բանն այն է, որ ՀՀԿ-ն որպես քաղաքական միավոր, առավել ևս ապագայի որոշակի հեռանկարներ ունեցող միավոր, ներկայումս գտնվում է ներքին վերադասավորումների խորքային գործընթացի մեջ: ՀՀԿ-ն վերակազմավորվում է, վերակազմակերպվում, լուծում է նոր ստատուս-քվոյի և մեծ հաշվով նոր իշխանության հարց, ինչն առաջացնում է ՀՀԿ-ի կամ իշխող համակարգի վերահսկողության գոտու բաց տեղեր կամ այդպիսի ռիսկեր: «Բարգավաճ Հայաստանը» ՀՀԿ ի համար առավելագույն վստահելի և կանխատեսելի ուժն է, որին հնարավոր է «հանձնել» անցումային փուլի բաց տարածքները, ընդ որում՝ «հանձնել» առանց ավելորդ ջանքերի, «բնական ճանապարհով»: Եթե նախորդ ընտրություններում ՀՀԿ-ն իր «բաց տեղերը» պաշտպանում էր Ծառուկյանից, ապա այժմ իր թողած բաց տեղերը պաշտպանում է Ծառուկյանի օգնությամբ կամ միջոցով համալրելով դրանք: ՀՀԿ-ն փորձում է զիջել իշխանությունը սոցիոլոգիական, այսինքն՝ հանրային հոգեբանության դաշտում, ֆիզիկական դաշտում այն պահպանելու համար՝ մինչ ներքին վերակազմավորման գործընթացի ավարտը:
