Արևելագետ Գոռ Գևորգյանը կարծում է, որ Սիրիայի կառավարական զորքերի վերջին հաջողությունները Հալեպում կամրապնդեն նախագահ Բաշար ալ-Ասադի դիրքերը, բայց մասնագետը դժվարանում է մեկնաբանել ռուսական «Նեզավիսիմայա գազետա» օրաթերթի վերջին տեղեկությունը, որ ԱՊՀ-ում Ռուսաստանի որոշ դաշնակից պետություններ, մասնավորապես՝ Հայաստանը և Ադրբեջանը, շուտով կարող են խաղաղապահ ուժեր ուղարկել Սիրիա հակամարտող կողմերի հաշտեցման գործընթացին նպաստելու համար: Թերթը գրել էր, որ այդ սցենարը կարող է կյանքի կոչվել այն դեպքում, եթե նախագահ Ասադի կառավարական ուժերը զարգացնեն իրենց հաջողությունները Հալեպում, և բեկում մտցնեն ռազմական հակամարտության մեջ:
«Մենք ընդհանուր ոչինչ չունենք Ադրբեջանի հետ համագործակցության առումով, ունենք միայն խնդիրներ, այդ պատճառով դժվար է ասել, թե որքանով է ստույգ տեղեկությունը: Ամեն դեպքում սխալ է վերջնական կարծիք հայտնել մի բանի վերաբերյալ, որի մասին գրում է ընդամենը մի լրատվամիջոց, հետո լրատվամիջոցների տեղեկությունները հղկման կարիք են ունենում: Առհասարակ Հայաստանի Հանրապետությունը միշտ ակտիվություն է դրսևորում խաղաղարար նախաձեռնություններում. նկատի ունեմ մեր համագործակցությունը թե՛ ՆԱՏՕ-ի ուժերի, թե ԱՊՀ/ՀԱՊԿ շրջանակներում: Այդ առումով մենք շատ դրական և պատրաստակամ պետություն ենք: Ամեն ինչ կախված է նրանից, թե քաղաքական ի՞նչ հարցադրումներ կլինեն և մենք ի՞նչ պատասխան կտանք դրանց»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց Գոռ Գևորգյանը:
– Պարոն Գևորգյան, իսկ ի՞նչ դիրքորոշում ունի ընդհանրապես Ադրբեջանը Սիրիայի հարցում: Այդ հարցն այնքան էլ հստակ չի մեզ համար, թե կոնկրետ ի՞նչ կեցվածք ունի Բաքուն Սիրիայի հետագա ճակատագրի հարցում: Գիտենք, որ Ադրբեջանը դաշնակցային հարաբերություններ ունի Թուրքիայի հետ, բայց պարտադիր չի, որ մոտեցումները բացարձակապես նույնը լինեն Սիրիայի հարցում, այդպես չի՞:
– Ես ավելի, քան հավատացած եմ, որ Ադրբեջանի ու Թուրքիայի դիրքորոշումները համընկնում են նմանատիպ հարցերի շուրջ, որովհետև Թուրքիան այնտեղ ռազմավարական խնդիր է լուծում իր համար, և մի քիչ անտրամաբանական կլինի ասել, որ Ադրբեջանը դեմ է Թուրքիայի ռազմավարական խնդիրների լուծմանը:
– Այսինքն՝ Թուրքիան հայտարարում է, որ ցանկանում է տապալել Ասադի վարչակարգը Սիրիայում, Ադրբեջանը կողմ է, թեև հրապարակային չի անում նման հայտարարություն:
– Ադրբեջանը նման բան հրապարակային չի էլ ասի, որովհետև դուք շատ լավ գիտեք՝ դիվանագիտությունը միշտ ունի երկակի նշանակություն՝ մանավանդ այն պարագայում, երբ խոսքը գնում է երկու՝ իրար շատ հարազատ պետությունների մասին, և դա ապացուցվել է ժամանակի ընթացքում:
Այստեղ ավելի շատ ռուսական գործոնի խնդիրն է, թե Ռուսաստանը ի՞նչ կեցվածք կընդունի, որովհետև ամեն դեպքում հասկանում ենք՝ եթե նույնիսկ ինչ-որ ջերմացում է նկատվել Ռուսաստանի և Թուրքիայի հարաբերություններում, այսօր այդ ջերմացմանը հակառակ գործընթաց է սկսվել՝ հատկապես Էրդողանի հայտարարությունից հետո:
– Դուք կարծում եք՝ ռուսական և թուրքական գործոնները Սիրիայում հակասո՞ւմ են:
– Կարծում եմ՝ որոշ առումով հակասում են, եթե Էրդողանը հիմա նման հայտարարություն է անում, կամ էլ սա ինչ-որ նոր խմորում է, որը մինչև վերջ դեռ հասկանալի չի:
– Բայց պաշտոնական Մոսկվան կտրուկ չի արձագանքել Անկարային՝ ասելով, որ Էրդողանի ցանկությունը իրականանալի չէ, այսինքն՝ մենք այնքան էլ համաձայն չենք ձեզ հետ: Սա նշանակում է՝ ռուսները զգուշավո՞ր են Թուրքիայի հետ:
– Զգուշավոր են, որովհետև հարաբերությունները նոր են վերականգնվել, տնտեսական համագործակցության նոր քայլեր են նախաձեռնվել: Բայց փաստ է այն, որ Թուրքիան կողմ է, որ Սիրիայում վերջնականապես լուծվի ազդեցության գոտիների հարցը և բնականաբար, տապալվի Սիրիայում Բաշար ալ-Ասադի իշխանությունը:
– Իսկ ուժերի ի՞նչ դասավորություն է հիմա Սիրիայում, ավելի կոնկրետ՝ ռազմական գործողությունների թատերաբեմում: Կարո՞ղ ենք արդյոք ասել, որ Հալեպում կառավարական զորքերի վերջին հաջողություններից հետո նժարը փոխվել է Ասադի կողմը:
– Փաստն այն է, որ ռուսական կողմը նախորդ օրը հայտարարեց, որ Հալեպի արևելյան հատվածը արդեն իսկ դատարկվում է, որովհետև այնտեղ գործողություններին մասնակցող ահաբեկչական խմբավորումները, ըստ էության, անելանելի վիճակում են հայտնվել և աստիճանաբար լքում են այդ հատվածը: Եթե հավատանք ռուսական լրատվամիջոցներին, արդեն 1000-ից ավելի զինյալներ են դուրս եկել, որոնց ներում է շնորհվել, մի քանիսն էլ գտնվում են հատուկ հետաքննության ներքո, որպեսզի պարզեն նրանց պատկանելիությունը այդ խմբավորումներին: Այս իմաստով՝ Ռուսաստանի ռազմական գործողությունները հաջողությամբ են պսակվում, բայց հետագայում խնդիրներ կան: Տեսեք, Իրաքի կողմից էլ Իրաքի կառավարական ուժերը, Միացյալ Նահանգների հետ և քրդերի հետ դաշնակցած, հարձակում են գործել դեպի Մոսուլ և Ռաքքա՝ ԴԱԻՇ-ի սիրտը: Եվ այնքան էլ հասկանալի չի՝ Ռաքքան գրավելու դեպքում ուժերի ի՞նչ դասավորում կստեղծվի: Բայց փաստ է, որ Հալեպի ազատագրումը օգուտ է Բաշար ալ-Ասադին և իշխանության ամրապնդման որոշակի լծակ է:
– Բայց դա բեկումնային կլինի՞ ընդհանուր հակամարտության համատեքստում:
– Եթե դատում ենք այսօրվա իրավիճակով, կարծում եմ, որ կլինի բեկումնային, բայց եթե զարգացման նոր շղթա է նախաձեռնվում, ապա հակամարտությունը դեռ շատ երկար կարող է տևել: Ինքը հակամարտությունը դեռ շատ ժամանակ է պահանջելու, մինչև կարգավորվի, որովհետև ռազմական գործողությունների ավարտը դեռ չի նշանակում, որ հակամարտությունը ավարտվեց: Դեռ բավական շատ գործ կա, որը հիմնականում կվերաբերի իրավական դաշտին. ռազմական գործողություններ չեն լինի, կլինեն բանակցային և այլ գործընթացներ:
