Վերջին օրերին նկատելի է, որ կարծես թե ուրվագծվում է հայ-թուրքական հարաբերության կարգավորման գործընթացի վերակենդանացման ինչ-որ նախաձեռնություն կամ մտադրություն:
Համենայնդեպս, այդ թեման լրահոսում սկսել է հաճախ հայտնվել և շոշափվել: Մասնավորապես` այդ թեման քննարկվեց Մյունխենում փետրվարի սկզբին տեղի ունեցած Հիլըրի Քլինթըն-Սերժ Սարգսյան հանդիպմանը, Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին օրերս ելույթ ունեցավ և ակնարկեց միասնական Կովկասի և բաց սահմանների անհրաժեշտության մասին, ԱՄՆ Պետքարտուղարության ներկայացուցիչ Ֆիլիպ Քրոուլին հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ը կշարունակի Հայաստանի, Թուրքիայի, և ինչն ուշագրավ է` Ադրբեջանի հետ աշխատել հայ-թուրքական գործընթացի ուղղությամբ: Այդ ընթացքում Թուրքիայի նախագահ Աբդուլլահ Գյուլն է քայլ անում Հայաստանի ուղղությամբ, և ինչպես հաղորդում է թուրքական մամուլը, պատրաստվում է Սերժ Սարգսյանից աջակցություն խնդրել ԵԱՀԿ նախագահի պաշտոնում թուրք գործչի ընտրության հարցում:
Հայաստանի կողմից առայժմ որևէ արձագանք չկա, և դժվար է ասել, թե արդյոք ինչ տրամադրվածություններ կան Հայաստանի իշխանության մոտ: Այդ ամենից առաջ Սերժ Սարգսյանը «Էխո Մոսկվի»-ին հայտարարել էր, թե Հայաստանը կարող է նույնիսկ իր ստորագրությունը հետ կանչել արձանագրություններից:
Բայց խնդիրն այն է, որ Հայաստանը կարող է շատ բան ասել, բայց կանի այն, ինչ կասեն իրեն: Ուրեմն` ի՞նչ են ասում Հայաստանին կամ ի՞նչ են պատրաստվում ասել: Ըստ երևույթին, ամերիկյան կողմը ներկայումս կփորձի հայ-թուրքական գործընթացը փոքր-ինչ տաքացնել, որպեսզի մինչև ապրիլի 24-ը ստեղծվի մի որոշակի մթնոլորտ, որը նախագահ Օբամային հերթական անգամ հնարավորություն կտա խուսափել «ցեղասպանություն» տերմինն օգտագործելուց: Միգուցե հենց ապրիլի 24-ին ընդառաջ էլ Միացյալ Նահանգներն արդեն սկսել է կողմերին միմյանց հանդեպ տաքացնելու գործընթացը: Դեռ կա երկու ամիս ժամանակ, բայց դա հազիվ էլ բավարարի այդ տաքացման կամ գոլացման պրոցեսը անհրաժեշտ կոնդիցիայի հասցնելու համար: Սակայն արդյո՞ք միայն դրա համար է ուրվագծվող միտումը, թե՞ կա շատ ավելի տևական և ծանրակշիռ պատճառ կամ մտադրություն: Այդ տեսանկյունից հետաքրքրական է, որ հայ-թուրքական գործընթացի տաքացման կամ գոլացման միտումները նշմարվում են արաբական գործընթացների ֆոնին: Այդ իմաստով ուշագրավ է, որ ԱՄՆ նախագահ Օբաման վերջին օրերին երեք անգամ զանգահարել է Թուրքիայի վարչապետ Էրդողանին, և ինչպես թուրքական լրատվամիջոցներն են հաղորդում, խոսել է արաբական գործընթացների հանդեպ Էրդողանի դիրքորոշման կարևորության մասին:
Այլ կերպ ասած` ԱՄՆ-ը կարծես թե Թուրքիային ստիպում է դիրքորոշվել: Եվ կարծես թե այդ հարցում կարող է որպես գործիքներից մեկը դիտվել նաև հայ-թուրքական գործընթացը: Գաղտնիք չէ, որ այդ բավական նուրբ գործընթացը ԱՄՆ համար բավական հարմար գործիք է Թուրքիայի վրա ճնշում բանեցնելու համար: Կամ էլ ԱՄՆ-ը համարում է, որ արաբական ալիքից տպավորված Թուրքիան ներկայումս ավելի հակված կլինի Արևմուտքի հետ վարել փոխզիջումային քաղաքականություն` ավելորդ ռիսկերից և արաբական ալիքի տակ ընկնելու վտանգներից խուսափելու համար: Իհարկե, Թուրքիայում արաբական բռնապետություն չէ, բայց հունիսին այդ երկրում խորհրդարանական ընտրություններ են, որոնք կարող են տհաճ անակնկալ մատուցել Էրդողանին:
Չի բացառվում, որ ԱՄՆ-ը պահը հարմար է գտնում հայ-թուրքական հարցում Թուրքիայի, ինչպես նաև Ադրբեջանի վրա որոշակի ճնշումներ բանեցնելու համար: Գուցե պատահական չէ, որ Ադրբեջանը փորձագիտական շրջանակներում գնահատվում է որպես արաբական ալիքի հավանական «կանգառներից» մեկը:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի իշխանություններին, ապա այստեղ կասկածից վեր է, որ նրանց գլխավոր խնդիրն այժմ արաբական ալիքի տակ չմնալն է, ինչից խուսափելու համար պաշտոնական Երևանն, անկասկած, պատրաստ է պարել ցանկացած երաժշտության տակ: