Նախօրեին հայտնի դարձավ, որ Ադրբեջանի առաջին փոխնախագահ Մեհրիբան Ալիևան հրաժարվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի բարի կամքի դեսպանի կարգավիճակից, այդ մասին տեղեկացնելով կառույցի ղեկավարությանը: Պաշտոնական պատճառ է բերվում այն, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն երկակի վարքագիծ է դրսևորում հայ-ադրբեջանական հակամարտության նկատմամբ: Գործնականում սակայն, այդ պատճառաբանությունն իհարկե հնչում է տարօրինակ, քանի որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի վարքագիծը մեղմ ասած բավականին շոշափելի ադրբեջանամետ է, ինչի վկայությունն է այն, որ այդ կառույցը մինչ այժմ որևէ կերպ համարժեք արձագանք չի տվել հայկական մշակութային ժառանգության հանդեպ Բաքվի վանդալային գործողություններին՝ թե 44-օրյա պատերազմից առաջ, թե դրանից հետո: Լավագույն դեպքում, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն արել է ըստ էության արձանագրումներ, երբ գոնե դրանք չանելը ուղղակի կլիներ անհնար: Ավելին, կառույցը և դրա ղեկավարությունը որևէ կերպ նախանձախնդիր չեն եղել 44-օրյա պատերազմի հետևանքով Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած տարածքներում հայկական հուշարձանների և մշակութային ժառանգության հանդեպ Բաքվի գործողությունների համար պատասխանատվություն սահմանելու հարցում, այդ խնդիրը միջազգայնորեն բարձրացնելու հարցում, պարզապես հղում անելով նրան, թե Ադրբեջանը չի տալիս այդ տարածքներում մոնիտորինգ անելու հնարավորություն:
Ադրբեջանն իհարկե չի տալիս, բայց որևէ կերպ չէր կարող խանգարել կառույցին բարձրաձայնել հարցը և փորձել առավել ակտիվ ջանք գործադրել այդ հնավարորությունը ստանալու համար: Բայց, այդ ամենը թերևս ունի իր պատճառը և դրա խորքում է նաև Մեհրիբան Ալիևայի՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-իբարի կամքի դեսպանի կարգավիճակից հրաժարվելու իրական պատճառը: Իսկ այդ մասին իր ֆեյսբուքյան էջում բավականին հանգամանալից խոսել է ադրբեջանցի իրավապաշտպան, հրապարակախոս, Բաքվում կնոջ հետ միասին հալածանքի և ազատազրկման ենթարկված, ներկայումս իր իրավապաշտպան կնոջ՝ Լեյլա Յունիսի հետ միասին վտարանդու կարգավիճակ ունեցող Արիֆ Յունուսը: Նա հիշեցրել է կոռուպցիոն սկանդալի պատմությունը, սկսելով նրանից, որ 2009 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ղեկավար է ընտրվել բուլղարուհի Իրինա Բոկովան, որը շատ արագ սերտ կապեր է հաստատել 2004 թվականից Յունեսկո բարի կամքի դեսպանի կարգավիճակ ձեռք բերած Ալիևայի հետ: Ըստ նրա, 2016 թվականին, երբ Բոկովան մտադիր էր առաջադրրվել ՄԱԿ ԳՔ պաշտոնի, կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի լուսաբանման կազմակերպությունը ներկայացրել է իրականացրած հետաքննության տվյալներ, ըստ որի, Ադրբեջանում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գործունեության որևէ դրսևորում «արժեցել» է մոտ 200 հազար եվրո, որը «նստել» է Բոկովայի ամուսնու հաշվին: Ավելին, հետաքննությունից պարզվել է, որ Բոկովան Նյու Յորքում ձեռք է բերել տուն, որի արժեքը մի քանի անգամ գերազանցում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ղեկավարի պաշտոնում ստացած աշխատավարձի հանրագումարը: Այդ աղմուկից հետո Բոկովան հանել է իր թեկնածությունը, ու նաև թողել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ղեկավարի պաշտոնը: Սակայն, շարունակվել են հարցադրումներ Մեհրիբան Ալիևայի առնչությամբ, ըստ Յունուսի: Ի վերջո, ըստ նրա, կազմակերպությունը այլևս անկարող լինելով մատնել դրանք լռության, որոշել է դիմել Ալիևային, որպեսզի նա հրաժարվի բարի կամքի դեսպանի կարգավիճակից և այդ կերպ խլացվի կոռուպցիոն սկանդալին նրա առնչությունը:
Որքանով է Յունուսի մեկնաբանությունը համապատասխանում իրականությանը, բարդ է ասել միարժեք, բայց հածվի առնելով այն «խավիարային դիվանագիտության» սարդոստայնը,որ Ալիևները հյուսել էին միջազգային կառույցներում և դիվանագիտական շրջանակներում, թերևս կասկածից վեր է, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-n չէր լինելու դրանից դուրս, և առավել ևս Մեհրիբան Ալիևան հենց այնպես չէր ստանալու բարի կամքի դեսպանի կարգավիճակը, և Ալիևներն էլ չէին ձգտելու դրան, եթե այն չէր ծառայելու հայ-ադրբեջանական, ղարաբաղյան հակամարտությունում Ադրբեջանի շահերի սպասարկմանը, այլ կերպ ասած՝ մշակութային «էթնիկ զտումների» քաղաքականությունը լռության մատնելուն: Պատմությունը թերևս բոլոր դեպքերում կարող է դառնալ թե Հայաստանի դիվանագիտության, թե հայկական սփյուռքի տարբեր կազմակերպությունների «խաղաքարտերի» մաս, հատկապես, որ Ադրբեջանի՝ առ այսօր իրականացվող «մշակութային ցեղասպանության» քաղաքականությունը շարունակում է արդիական պահել միջազգային արձագանքի, արցախյան հարցում մարդասիրական խնդիրների հանդեպ պատասխանատու կառույցների համարժեք քաղաքականության հարցը:
