«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է տնտեսագետ, քաղաքական մեկնաբան Բագրատ Առաքելյանը /Պրահա/
Պարոն Առաքելյան, ինչպե՞ս եք գնահատում սեպտեմբերի 14-ին Հայաստանում և Սփյուռքում տեղի ունեցած հավաքները։ Արդյոք Սփյուռքը իրավունք ունի՞ խառնվելու Հայաստանի ներքին գործերին։
Կարծում եմ՝ պետք է շեշտվի, որ երեկվա և դրա առաջին օրվա հավաքներն ինքնաբուխ բնույթ էին կրում, և այնտեղ ներկա էին տարբեր մարդիկ, տարբեր մտածելակերպով, որոնք տարբեր գաղափարներ էին արտահայտում: Բնականաբար, ներկա էին նաև սադրիչները և վճարված գործակալները, որոնք փորձում էին պարզապես քաոս ստեղծել Հայաստանի մայրաքաղաքում այս դժվարին ժամանակ: Ընդհանրապես, նման պահերին կարծես թե ազգը պետք է համախմբվի և բոլոր հակասությունները մի կողմ դնելով ՝ուղղակիորեն զբաղվի երկրի պաշտպանությամբ: Երեկվա մի քանի հավաքներում ես նման եղանակ չնկատեցի: Հիմնականում հնչում էին հայհոյանքներ, սպառնալիքներ և դատարկ հռետորաբանություն: Իհարկե, հասկանալի է, որ մարդիկ վրդովված են ու վախեցած հնարավոր մեր երկրի համար ողբալի զարգացումներով, ինչը և նման անձանց կողմից երեկվա ցույցերի ժամանակ օգտագործվում էր: Այնպես որ, որևէ ընդհանուր գնահատական սեպտեմբերի 14-ի ցույցների վերաբերյալ, ես ցավոք, չեմ կարող:
Ինչ վերաբերում է նրան, թե Սփյուռքն իրավունք ունի մասնակցելու, թե իրավունք չունի, ես միանշանակ կարող եմ պնդել, որ Սփյուռքը ոչ միայն իրավունք ունի, այլ պարտավոր է մասնակցել բոլոր գլոբալ իրադարձություններին, որոնք տեղի են ունենում Հայաստանում: Այդ մասնակցությունը պետք է տեղի ունենա ինչպես այն երկրներում, որտեղ գտնվում է Սփյուռքը, այնպես էլ հենց Հայաստանում: Մենք բոլորս մի ազգ ենք և մի պետություն ենք ներկայացնում: Բոլորս մտահոգ ենք մեր երկրի ապագայով:
Հատկապես ակտիվ էր շոու բիզնեսը, նրանց կողմից հնչում էին անգամ հոկտեմբերի 27-ի կոչեր։
Շոու բիզնեսի ներկայացուցիչները, այսինքն՝ այն մարդիկ, որոնք զբաղված են ստեղծագործական աշխատանքով, իրենք բավականին նուրբ և էմոցիոնալ անձնավորություններ են: Իրենց զգացմունքները և մտքերը հիմնականում միշտ մակերեսի վրա են: Բայց այն մտքի հետ, որ ռևանշիստները փորձում են և անգամ երազում են կրկնել հոկտեմբերի 27-ը Հայաստանում, ես լրիվ համամիտ եմ: Ներկայիս պայմաններում նման փորձերը պետք է խստորեն կասեցվեն:
Պարոն Առաքելյան, ընդհանրապես ընդդիմության պահվածքն այս իրավիճակին ինչպե՞ս եք գնահատւոմ։
Եթե խոսքը խորհրդրանական, այսպես ասած, պաշտոնական ընդդիմության մասին է, ապա ինչ գնահատական կարելի է տալ այն մարդկանց գաղափարներին, որոնք սատարում են ռուսական, պուտինյան, կրեմլյան մասնակցությունը այս տեղի ունեցող իրադարձություններում: Հիշեցնեմ, որ Վլադիմիր Պուտինն է, որ իր իսկ խոսքով, կազմել այն փաստաթուղթը, ըստ որի Հայաստանը պարտավոր է միջանցք տրամադրել Ադրբեջանին, ինչն ինքնստինքյան նշանակում է, որ իրենք Հայաստանում ներկայացնում են հենց այն ուժերը, որոնք կողմ են այդ միջանցքը տրամադրելուն: Մենք բոլորս ազգովի պետք է հասկանանք և ընդունենք այն փաստը, որ այդ ուժերն այսօր մտածում են ոչ թե Հայաստանի ապագայի, այլ իրենց սեփական իշխանության վերադարձի մասին: Կարծում եմ՝ իրենք սթափ գիտակցում են, որ այն իրադարձությունները, որոնք այսօր տեղի են ունենում Ուկրաինայում, վաղ, թե ուշ բերելու են ռուսական կայսրության փլուզմանը, որի փլատակների տակ կմնան նաև իրենք: Եթե այսօր մենք փորձում ենք գտնել հնարավոր փրկություն մեր ազգի, պետականության համար, ապա առաջին հերթին պետք է ձերբազատվենք նման մարդկանցից մեր քաղաքական էլիտայում:
– Ստեղծված իրավիճակում ի՞նչ քայլեր պետք է անի Հայաստանը։
–Համոզված եմ, որ ներկայիս ստեղծված պայմաններում Հայաստանի ղեկավարությունը պետք է հայտարարի, որ դուրս է գալիս այն խղճուկ միավորումից, որ իրեն ՀԱՊԿ է անվանում և նաև ԵԱՏՄ-ից։ Դրան զուգահեռ Հայաստանի կառավարությունը համընդհանուր զորահավաք պետք է հայտարարի, քանի որ մեր երկրին ռեալ վտանգ է սպառնում։ Դրա հետ մեկտեղ դիմի ԵՄ-ին և ԱՄՆ-ին, որ նրանք օր առաջ տրամադրեն քաղաքական և ռազմական օգնություն միջազգային խաղապահների տեսքով, որը կփոխարինի ՌԴ զորքերին թե՛ Հայաստանում, թե՛ Արցախում, և միայն այդ դեպքում մենք կարող ենք խոսել Հայաստանում և Արցախում խաղաղության մասին։ Եթե այդ քայլերը չձեռնարկվեն, մենք մոտ ժամանակներում կստանանք նոր պատերազմ և կկրենք նոր պարտություններ։ Համոզված եմ, որ մենք այլընտրանք պարզապես չունենք։