ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը տեղեկացնում է, որ Սևանի ջրավազանային կառավարման տարածքում ջրի որակի մոնիթորինգ է իրականացրել Ձկնագետ, Մասրիկ, Կարճաղբյուր, Վարդենիս, Մարտունի, Արգիճի, Ծակքար, Շողվագ և Գավառագետ գետերում: Սևանա լիճ թափվող վերոնշյալ բոլոր գետերը աղտոտված են կենսածին նյութերով։ Կենսածին նյութերով աղտոտվածության հավանական պատճառ են հանդիսանում կոմունալ-կենցաղային կեղտաջրերը և գյուղատնտեսական հոսքաջրերը, որոնք իրենց հետ գետեր, իսկ այնուհետև լիճ են տանում ազոտի և ֆոսֆորի զգալի քանակություն». ասված է հաղորդագրության մեջ։
Այս մասին «Առաջին լրատվական»-ը խոսել է «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ի նախագահ Ինգա Զարաֆյանի հետ, որի փոխանցմամբ՝ աղտոտման պատճառը թե՛ կոմունալ աղբի հետևանքով է, թե՛ գյուղատնտեսական թափոնների, որոնք լցվում են լիճ ու վնասում այն։ Բոլոր կոմունալ ու կենցաղային թափոններրը վնասում են նաև Սևանա լճի ափերին բնակվող մարդկանց առողջությանը։ Չնայած այս ամենի մենք չունենք նորմալ մաքրման կայաններ, արվում է միայն մեխանիկական մաքրումը, այսինքն՝ մաքրվում է միայն տեսանլի հատվածի աղբը, մնացածը ջրում լուծվելով՝ թափվում է լիճ, որի արդյունքն էլ բոլորիս համար արդեն ակնհայտ է։
Լճում շատ են նաև ջրիմուռները, որոնց թիվը հասել է ահռելի չափերի, որն էլ իր հերթին՝ թափոնների առկայության հետևանք է ու նպաստում է ջրիմուռների աճին և զարգացմանը։ «Մենք հնարավորություն ունենք՝ ամեն բան կարգավորելու, որի իրականացումը կօգնի լավացնել ջրի որակն ու բարձրացնել Սևանա լճի մակարդակը։ Եթե ունենանք 1900.5 մետր բարձրությունից ավելի բարձր լճի մակարդակ՝ կսկսվի ձևավորվել հիպոնիլիոնի շերտը, ինչը չի թողնում լճի հատակում կուտակված աղտոտվածությունը խառնվել ջրային շերտի հետ, քանի որ այն համարվում է իզոլացվող շերտ։ Ցավոք, ինչպես տեսնում ենք, հիմա դա մենք չունենք, քանի որ դրա ձևավորման համար պետք է լճի մակարդակը բարձր լինի»։
ՀՀ-ն ունի Սևանի մասին օրենք, որի նպատակն է՝ պաշտպանել լիճը տարբեր բացասական ազդեցություններից և ունենալ պարտադիր համապատասխան քանակի ջրառ, սակայն երկար ժամանակ է, ինչ այն չկա ու չգիտենք էլ կլինի, թե ոչ։ Ջրառի բացակայությունից հետո նկատվում է բավականին արտահայտիչ կլիմայի փոփոխություն, ինչը կարծես թե, անվերահսկելի է։ Զարաֆյանի նշմամբ՝ Սևանա լիճ թափվում է քսանութ գետ, սակայն ներկա դրությամբ դրանցից ոչ բոլորն են թափվում, որի հետևանքով խախտվում է այն բալանսը, որն ապահովում է լճի կայուն վիճակը։ Սևանա լիճ չի հասնում՝ Վարդենի, Դարանա և այլ գետեր, որոնք համայնքներն անկառավարելի ձևով վերցնում են ու խանգարում ջրի վերջնական հասնելուն Սևան։ «Պետք է հասկանալ, որ լճի մակարդակը պետք է պարտադիր բարձրացվի, հակառակ դեպքում հետևանքներն անդառնալի կլինեն։ Մենք ունենք անառողջ ջրառ, աղտոտվածություն, մաքրման կայանների բացակայություն և բացասական բալանս։ Այս տեմպերով մենք չենք ունենա Սևան, դրա փոխարեն կլինի մեծ ճահիճ»,- եզրափակում է իր խոսքը Ինգա Զարաֆյանը։