ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը այց է կատարում Բրյուսել, որտեղ հանդիպելու է ՆԱՏՕ-ի ու Եվրոպայի խորհրդի ղեկավարության հետ: Բլինքենի այցի առանցքային թեմաներից մեկն անշուշտ լինելու է Ռուսաստանի հետ փոխհարաբերության խնդիրը:
Արևմուտք-ՌԴ աշխարհաքաղաքական դիմակայությունը սրվում է, ինչն իհարկե մարտահրավեր է Հայաստանի համար: Ավելին, Հայաստանը գործնականում 2010-11 թվականներից սկսած՝ տարբեր ուժգնությամբ զգում է այդ ազդեցությունը ռեգիոնալ անվտանգության համակարգի, ռեգիոնալ կայունության երերման տեսքով, ինչի գագաթնակետը դարձավ նաև Արցախի դեմ պատերազմը: Ամբողջ հարցն այն է, որ Հայաստանին այստեղ պետք են ոչ միայն իրողությունների ախտորոշում, ճշգրիտ գնահատում և արձանագրումներ, այլ նաև լուծումներ:
Ինչ անել, որպեսզի Հայաստանն առավելագույնս անվտանգ ու անկորուստ լինի Արևմուտք-Ռուսաստան դիմակայության ուժգնացման պարագայում: Տեսականում հնարավոր է անվրեպ թվարկել անելիքները՝ Հայաստանը պետք է լինի ուժեղ, ինքնիշխան, պետք է լինի անկախ քաղաքականություն վարող և պետք է ապավինի այլընտրանքների ձևավորմանը՝ չունենալով կախվածություն մեկ կետից: Թվում է՝ ամեն ինչ շատ պարզ է, սակայն բարդությունները սկսում են, երբ պետք է ձեռնամուխ լինել այդ պարզ թվացողը իրագործելուն:
Տվյալ պարագայում Ռուսաստանն անշուշտ ձեռքերը ծալած չի նստելու և հետևի, թե ինչպես է Հայաստանը հավասարազոր հարաբերություն կառուցում նաև Արևմուտքի հետ կամ նույնիսկ որևէ այլ կենտրոնի կամ ուժի հետ, որը թույլ կտա թուլացնել միակողմանի կախվածությունը Ռուսաստանից: Ի վերջո, ակնհայտ է ՌԴ աշխարհաքաղաքական նահանջը, և այդ իմաստով ներկայումս մնացել է թերևս երկու կետ, որտեղ Ռուսաստանն ունի թերևս անկասկածելի ազդեցություն, կամ գոնե առայժմ մնացել է երկու կետ՝ Բելառուս և Հայաստան: Ռուսաստանը խաղում է այլ տեղերում էլ, սակայն այս երկու կետում է, որ նրա ներկայությունը և ազդեցությունը դեռևս չի հարուցում կասկած:
Հետևաբար կասկած չկա, որ դիմակայության սրացումը բերելու է նրան, որ Ռուսաստանը փորձելու է ամրացնել իր անկասկած ներկայությունը այդ կետերում: Սա նշանակելու է, օրինակ, Հայաստանի հանդեպ նոր պահանջներ և սուբյեկտությունը թուլացնելու, չեզոքացնելու նպատակներ: Իսկ դա էլ ավելի է բարդացնելու այլ ուղղություններով Հայաստանի աշխատանքի, այլընտրանքների ձևավորման, մեր անվտանգային միջավայրի բազմազանությունն ու բազմաշերտությունը վերականգնելու հնարավորությունը: Ահա այստեղ են անհրաժեշտ լուծումները. մի կողմից՝ պահպանել Ռուսաստանի հետ հարաբերության արդյունավետությունն ու իհարկե բարձրացնել դրա աստիճանը, մյուս կողմից՝ իհարկե, դա չանել Հայաստանի սուբյեկտության, հետևաբար մնացյալ այլ, այդ թվում՝ արևմտյան ուղղությամբ աշխատանքի արդյունավետության կամ դրա աստիճանը բարձրացնելու հնարավորության հաշվին:
Այդ հարցերը պետք է դեռ վաղուց, տարիներ ի վեր լինեին Հայաստանի հասարակական-քաղաքական դիսկուրսի առանցքային թեմաներից մեկը: Դրանք կենսական են առավել ևս ներկայումս, ըստ այդմ՝ պետք է դառնան նախընտրական օրակարգի մաս: Հակառակ պարագայում Հայաստանի ներքին կյանքում հանգուցալուծումները Հայաստանի համար չեն լինելու արդյունավետ, որովհետև իրավիճակը մշտապես թելադրվելու է արտաքին միջավայրից:
