«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը:
– Հասցնո՞ւմ էիք հետևել հայաստանյան ներքաղաքական կյանքին ԱՄՆ-ից, եղա՞վ որևէ բան, որ ձեզ զարմացրեց:
– Այո, որքանով հնարավոր էր, փորձել ենք հետևել: Զարմացրեց մասնավորապես Սերժ Սարգսյանի ելույթը ժողովրդավարության համատեքստում, որտեղ նա ժողովրդավարության ջատագովներին պոպուլիստ անվանեց: Այնպիսի տպավորություն է, որ Սերժ Սարգսյանի քաղաքական թիմը հետևություններ չի արել, թե ինչ է տեղի ունեցել 2018թ. գարնանը, և թե ինչ պահանջով էին մարդիկ հանդես եկել՝ մերժելով այն արատավոր երևույթները, որոնք գոյություն ունեին Հայաստանում: Ես այդ ելույթից այնպիսի տպավորություն ստացա, որ նախկին իշխող քաղաքական ուժը վերլուծություններ չի արել:
– Եվ խոսում է առաջին դեմքի անունից, դրա տակ ինչ որ բա՞ն կա, որովհետև նրա խոսքում ամենաընդգծվածն այն էր, որ նա իշխանությանը մեղադրում էր պոպուլիզմի մեջ:
– Ես դրա տակ որևէ բան չտեսա, բացի նրանից, որ ժողովրդավարության ամենամեծ մարտահրավերը Հայաստանում, և ոչ միայն Հայաստանում, իրականում այն է, որ ժողովրդավարության դեմ պայքարողները հաճախ պիտակավորում են ժողովրդավարությունը՝ այն ներկայացնելով որպես պոպուլիզմ:
– Իսկ «Վերնատան» հայտարարություններն ընդդեմ իշխանությունների ո՞ր օրակարգում են, ըստ ձեզ:
– Անկեղծ ասած, անտարբեր եմ այդ քաղաքական միավորման և նրանց հայտարարությունների նկատմամբ:
– Անտարբեր եք նաև ԱԱԾ նախկին տնօրենի՞ հայտարարությունների նկատմամբ:
– Ասուլիսում առիթ ունեցա խոսելու այդ մասին, եղան հարցեր պարոն Վանեցյանին առնչվող: Ես կարծում եմ, որ եթե այն ժամանակ, երբ պատասխանատուն պարոն Վանեցյանն էր, լինեին այնպիսի երևույթներ, որոնք սպառնային ազգային անվտանգությանը, ապա նա կձեռնարկեր անհրաժեշտ բոլոր քայլերը, եթե նման քայլեր չեն ձեռնարկվել, ուրեմն նման խնդիրներ չեն եղել:
– Ենթադրում եմ, որ դիսկոմֆորտն այնտեղ է, որ խոսում է նախկին իշխանության կադրը, հեղափոխական թիմի անդամը:
– Հեղափոխական թիմի անդամ ես չէի անվանի, պարոն Վանեցյանը խոսում էր որպես ԱԱԾ նախկին պետ, բայց քաղաքական տեքստով, ինչը սովորաբար ԱԱԾ գործող կամ նախկին ծառայողները չեն անում:
– Եվ դա ինչի՞ մասին է վկայում, ի՞նչ եք կարծում:
– Չեմ բացառում, որ միգուցե դա նշանակում է, որ պարոն Վանեցյանը ցանկանում է քաղաքական հայտ ներկայացնել, բայց չեմ կարող պնդել, որովհետև դա ընդամենն իմ ենթադրությունն է, և այդ ենթադրությունն առաջանում է այն պատճառով, որ պարոն Վանեցյանի խոսքը քաղաքական էր:
– ԱԱԾ նախկին պետը հիմնականում տողատակերով է խոսում, բայց որոշ դեպքերում կան հստակ ձևակերպումներ, օրինակ՝ Բաց հասարակության հիմնադրամի հասցեին ասվում է, որ այդ կազմակերպությունը Հայաստանի համար սպառնալիք է, բայց թե ինչ սպառնալիք, չի ասվում: Դուք ի՞նչ եք կարծում, ի՞նչն է այստեղ մեզ սպառնացողը:
– Բաց հասարակության հիմնադրամը ՀՀ-ում գործել է տարիներ շարունակ, նաև նախկին իշխանության տարիներին, և այդ ժամանակ պարոն Վանեցյանը նույնպես պաշտոնավարել է ԱԱԾ տարբեր պաշտոններում: Թե՛ այն ժամանակ, և թե՛ ԱԱԾ պետ եղած ժամանակ պարոն Վանեցյանը որևէ խնդիր չի տեսել, սա միակ բանն է, որ ես կարող եմ ներկայացնել, այսինքն՝ ի՞նչ կարող է լինել, եթե երբևէ որևէ մեկը որևէ հարց չի բարձրաձայնել, որևէ խնդիր չի տեսել, ընդ որում՝ Բաց հասարակության հիմնադրամի գրանտային ծրագրերից օգտվել են նաև նախկին պաշտոնյաները, և որևէ մեկը խնդիր չի տեսել, այդ թվում՝ նաև ազգային անվտանգության խնդիր, հակառակ պարագայում ոչ միան կտեղեկացվեին բարձրաստիճան պաշտոնյաները, որ նման քայլի չպետք է գնային, այլ նաև բոլոր անհրաժեշտ միջոցները կձեռնարկվեին, որպեսզի կազմակերպության գործունեությունը դադարեցվեր ՀՀ-ում: Եզրակացությունը մեկն է՝ չկա որևէ խնդիր, կա պարզապես միտում ինչ-որ բան ստեղծելու, որի շուրջ կարելի է էմոցիաներ զարգացնել:
– Երևի ամբողջ խնդիրն այն է, որ ոչ պատահական մարդ չէ այդ մտքերն արտահայտում. ԱԱԾ պետերը միշտ չէ, որ խոսում են:
– Միգուցե, չգիտեմ: Իմ կարծիքն, այնուամենայնիվ, մնում է այն, որ որպես ԱԱԾ պետ եղած ժամանակ պարոն Վանեցյանը չի տեսել որևէ խնդիր, եթե որոշակի տեղեկատվություն է նրան հասել, որը նա ստացել է պաշտոնավարումից հետո, ապա այդ տեղեկատվությունը պետք է տրամադրվի ԱԱԾ-ին, որն էլ կձեռնարկի անհրաժեշտ քայլեր:
– Ի՞նչ եք կարծում՝ իմաստ ունի՞ գնալ այդ հայտարարությունների հետևից և գտնել դրանց աղբյուրը, թե՞ դուք դրանք ընդամենը դիտարկում եք որպես քաղաքական զրույց, որն ունի իր նպատակները:
– Ես նման թեմաները համարում եմ շեղող թեմաներ, մենք պետք է ունենանք օրակարգ, որն ուղղված լինի ՀՀ-ում ժողովրդավարության ամրապնդմանը, ժողովրդավարական ինստիտուտների կայացմանը, դատաիրավական համակարգի բարեփոխումներին, ներդրումային միջավայրը բարենպաստ դարձնելուն, և ունենք այս օրակարգը, մյուս թեմաներով շեղվելը աննպատակահարմար եմ համարում:
– Շեղում են ոչ միայն այդ թևից, և կարծես թե դուք էլ ուզում եք շեղվել:
– Ո՛չ: Կան թեմաներ, որոնք միգուցե նպատակ ունեն շեղել մեր ուշադրությունը մեր քաղաքական օրակարգից, բայց եթե դրանք առնչվում են ազգային անվտանգությանը և իրավապահ մարմիններին, ապա այդտեղ քայլեր ձեռնարկողները համապատասխան մարմիններն են, իսկ քաղաքական թիմը, օրենսդիրը չպետք է զբաղվեն այդ հարցերով:
– Դուք ԱԺ Հայ-ամերիկյան բարեկամական խմբի ղեկավարն եք, և Հայաստանի խորհրդարանական պատվիրակությունը նոր է վերադարձել է ԱՄՆ-ից: Ամերիկյան կո՞ղմն էր հրավիրել ձեզ:
– Այո, հրավեր էինք ստացել կոնգրեսական Ֆրենկ Փալոունի կողմից և քանի որ պլանավորում էինք այց Միացյալ Նահանգներ, մեզ համար լավ առիթ էր դա կազմակերպելը:
– Ինչո՞վ աչքի ընկավ այս այցը:
– Այս այցն առանձնանում էր նրանով, որ առաջին հերթին բարեկամական խումբը հստակ օրակարգ ուներ և կոնկրետ ասելիքներ ու առաջարկներ ուներ ամերիկյան կողմին, դա ձևակերպվում էր այն ռազմավարական երկխոսության ձևաչափի կոնտեքստում, որը ձևավորվել է տարեսկզբին. հայ-ամերիկյան հարաբերությունները բարձրացել են նոր մակարդակի, որն անվանում ենք ռազմավարական երկխոսություն…
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
