Հայաստանում շարունակում է գործել Ազգային անվտանգության այն հայեցակարգը, որն ընդունվել է նախորդ իշխանության օրոք։ Մինչդեռ թավշյա հեղափոխությունից հետո էական փոփոխություններ են տեղի ունեցել ինչպես Հայաստանի ներքին կյանքում, այնպես էլ մեծ ու փոքր տարածաշրջաններում, Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մի շարք ուղղություններում։
Ռազմական փորձագետ Լեոնիդ Ներսիսյանն ընդգծում է՝ Ազգային անվտանգության հայեցակարգը ընդունվել է 2007 թվականին, այդ ժամանակից ի վեր շատ բան է փոխվել՝ թե՛ ներքին և թե՛ արտաքին մարտահրավերների առումով ու այդ հայեցակարգը թարմացման խիստ անհրաժեշտություն ունի։ «Դա վերաբերում է ինտեգրացիոն, տնտեսական, ռազմական բոլոր նախագծերին։ Այժմ անհրաժեշտ է ամփոփել, թե ինչ է իրականացվել 2007 թվականից ի վեր, հասկանալ, թե ինչ ռեսուրսներ ունեն Հայաստանն ու Սփյուռքը և դրա հիման վրա լրջագույն փոփոխություններ իրականացնել արդեն իսկ գոյություն ունեցող փաստաթղթի մեջ»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Լեոնիդ Ներսիսյանը նշում է. «Օրինակ՝ 2007 թվականին Հայաստանը ԵԱՏՄ անդամ չէր, առհասարակ այդ կառույցը գոյություն չուներ, և մենք ունենք այժմ մի փաստաթուղթ, որտեղ ԵԱՏՄ-ի մասին խոսք չկա։ Խոսում ենք Արցախի մասին, այստեղ ևս շատ բան է փոխվել, Ապրիլյան պատերազմ է եղել, հայեցակարգում ընդհանուր ձևակերպումներ են հակամարտության վերաբերյալ, դրանք գուցե ակտուալ էին 2007 թվականին, բայց ոչ հիմա։ Այսինքն՝ կարելի է ասել՝ Հայաստանը հիմա բոլորովին այլ դիրքորոշում ունի և դա պետք է հստակ արտահայտվի անվտանգության հայեցակարգի մեջ»։
Ռազմական փորձագետը շեշտում է՝ թե՛ ներքին և թե՛ արտաքին լանդշաֆտը լրջագույն փոփոխությունների է ենթարկվել, և այժմ պետական և նաև հասարակական սեկտորի մասնագետները պետք է քննարկումներ անցկացնեն, մեծ աշխատանք պետք է տարվի նոր հայեցակարգ մշակելու ուղղությամբ. «Հետագայում շատ կարևոր է, որ նման իրավիճակ չկրկնվի, այսինքն` ռազմավարական փաստաթուղթը չպետք է մի կողմ շպրտվի մի ամբողջ տասնամյակ… Եթե անկեղծ խոսենք՝ այս փաստաթղթով ոչ ոք չի էլ օգտվել, այն մի կողմ են դրել ու մոռացել նրա մասին։ Ստեղծել են, ընդունել, դրել մի կողմ ու մոռացել՝ դա է վկայում այն հանգամանքը, որ այն չի թարմացվել ու հնացել է»։
Լեոնիդ Ներսիսյանը նշում է՝ որքան էլ Հայաստանը հանդիսանում է Ռուսաստանի ռազմավարական դաշնակիցը, փաստաթուղթը հայկական է և այն չպետք է ստեղծվի այլ պետության մասնակցությամբ. «Իհարկե կարող ենք Սփյուռքի որոշ փորձագետների ներգրավել, այդ թվում նաև Ռուսաստանից, դա նորմալ է, բայց փաստաթուղթը հայկական է և դրանով պետք է զբաղվեն Հայաստանում ու Հայաստանի համար։ Այսինքն` այլ կողմի մասնակցություն չպետք է լինի։ Նորից գալիս է այն փաստը, որ հին հայեցակարգը հնացվել է, դրանից հետո Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև ստեղծվել է Միացյալ զորախումբը… Այդ ամենը պահանջում է խոր վերլուծություն ու ռազմավարական նոր մոտեցումներ։ Հայեցակարգի մեծ մասը պետք է նորից գրվի»։
Մեր զրուցակիցը նշում է՝ հետխորհրդային երկրներում սովորաբար տարին մեկ կամ երեք տարին մեկ հայեցակարգը թարմացվում է. «Դա շատ կանոնավոր գործընթաց է, ամեն մի կարևոր փոփոխության հետ այդ հայեցակարգը թարմացվում է։ Հիմա աշխարհը, տարածաշրջանը արագ փոփոխվում է, դա պետք է մշտապես թարմացվող փաստաթուղթ լինի»։
Ըստ նրա՝ ակտուալ կլինի ունենալ նաև փաստաթղթի փակ հատվածը։ «Ամեն ինչ չէ, որ պետք է լինի հրապարակային։ Պետք է հստակ ընդգծված լինեն այն կարմիր գծերը, որոնք հատել չի կարելի։ Օրինակ` քաղաքական պայքարի ընթացքում կողմերը շատ են հատում այդ կարմիր գծերը, դա մեկ անգամ չէ, որ եղել է։ Հատկապես այն մարդը, որը ձգտում է լինել ղեկավար, պետք է իմանա այդ կարմիր գծերը ու չհատի դրանք»,- եզրափակեց նա։
Փորձագետը Ռուբեն Մեհրաբյանը նշում է՝ 2007 թվականին գրված հայեցակարգը խախտվել է հենց այն իշխանությունների կողմից, որոնք այն գրել են։ «Գրել են գրելու համար, այդ գրածն իրողությունների, վարվող քաղաքականության հետ կապ չունի, այսինքն՝ վարվող քաղաքականությունը այդ գրվածի հետ առնչություն չունի»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Մեհրաբյանը վաղաժամ է համարում նման փաստաթուղթ ձևավորելը. «Իրողությունները կարող են ավելի արագ փոխվել, քան մենք կհասցնենք գրել, ձևավորել, շտկել, խմբագրել։ Մինչև գրենք ու վավերացնենք, այն կարող է հնացած լինել։ Ըստ իս՝ պետք է աշխատել այն սկզբունքների վրա, որոնք իրապես իրերը իրենց անուններով են կոչում, և մեր քաղաքականությունը կառուցենք հենց այդ սկզբունքների վրա»։
Իսկ այդ սկզբունքներից բխող կոնկրետ քայլերը իրողությունների փոփոխման հետ կարող են տարբեր լինել. «Մեր նպատակները կարող ենք ձևակերպել՝մենք որպես պետություն ինչի՞ համար ենք ստեղծված, ինչպե՞ս ենք պատկերացնում մեր անվտանգությունը, և այդ անվտանգությունն ապահովելու գործընթացում ովքեր են մեր բարեկամները, ովքեր են հնարավոր հակառակորդները»։
Ըստ մեր զրուցակցի՝ պարտադիր չէ ամեն ինչ գրել թղթի վրա, որոշ բաներ էլ կարող ենք ինքներս մեզ համար որոշել։ «Պետք է ընդհանուր սկզբունքներ սահմանենք և դրանց հիման վրա կամաց-կամաց աճեցնենք մնացածը»- եզրափակեց Մեհրաբյանը։
