«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Երևանի ավագանու ընտրությունների ՀՀԿ համամասնական ցուցակի 4-րդ համարը զբաղեցնող Հրաչիկ Պողոսյանը:
– Պարոն Պողոսյան, օրերս Երևանի ավագանու ընտրություններում ՀԱԿ կուսակցության ցուցակը գլխավորող Վահագն Խաչատրյանը հարց էր բարձրացրել, թե ինչո՞ւ եք Դուք լռում Կենտրոնի քաղաքաշինական անհաջող ծրագրերի առնչությամբ, ինչո՞ւ Ձեր խոսքը չի անցնում, կամ չեք ուզում Ձեր խոսքը բարձր ասել: Նա նաև նշել է, որ մտավորականության ներկայացուցիչները հակված են ավելի շատ իշխանությանը գովել, իշխանության ծրագրերի կողմը կանգնել, քան թե լսել ժողովրդին, քաղաքացուն: Ինչո՞ւ չեք կանգնում ժողովրդի կողքին:
– Առաջին՝ ինչու չեմ կանգնում ժողովրդի կողքին. իսկ որտե՞ղ եմ, ձեր կարծիքով, ես (ծիծաղում է)…Ես ի՞նչ է, օլիգա՞րխ եմ, նախարա՞ր եմ կամ ինչ-որ պաշտոնյա՞ եմ: Չէ, ես ժողովրդի մարդկանցից մեկն եմ: Ինչ վերաբերում է՝ ինչու խոսքս չի անցնում. ես ղեկավարում եմ քաղաքապետարանի Ճարտարապետական հանձնաժողովը, դա Քաղաքաշինական խորհրդի մի մասն է, որը զբաղվում է ճարտարապետական, քաղաքաշինական խնդիրներով, և աշխատում եմ այդ հանձնաժողովի հետ արդեն մոտավորապես մեկ տարի: Մենք քննարկում ենք քաղաքաշինական, ճարտարապետական տարբեր նախագծեր, ասում ենք՝ այո կամ ոչ, և աշխատում ենք Երևանի և երևանցիների համար: Պարզապես ես այն մարդկանցից չեմ, որ ամեն արածս փոքր գործն աշխարհով մեկ բղավեմ, գոռամ, որ այս կամ այն արեցի: Մենք մեզ համար սուսուփուս նստած շատ օգտակար գործ ենք անում: Նախագծերը, որոնք պետք չեն Երևանին` մերժում ենք, որոնք պետք են` խրախուսում ենք: Բացի դրանից, Երևանի ավագանու Քաղաքաշինության հանձնաժողովի նախագահն եմ, և այստեղ արդեն զբաղվում ենք օրենսդրական խնդիրներով: Այն բոլոր քաղաքաշինական խնդիրները, որոնք դրվում են ավագանու նիստերին և դրական արձագանք են ստանում, այդ բոլոր խնդիրները մենք քննարկում ենք մեր հանձնաժողովում, եզրակացություն ենք տալիս և առաջարկում ենք օրակարգում մտցնել կամ հանել, որից հետո արդեն ավագանին ընդունում է որոշումներ:
– Վահագն Խաչատրյանը քաղաքապետ լինելու փորձ ունի, արդյոք կուզենայի՞ք նրան որպես քաղաքապետ տեսնել:
– Ես նրան արդեն տեսել եմ որպես քաղաքապետ և առնչություններ ունեցել եմ նրա հետ: Նա նորմալ քաղաքապետ էր, բայց ժամանակներն էին ուրիշ: Հիմա չի կարելի նրա՝ քաղաքապետ եղած տարիները համեմատել այսօրվա հետ: Եթե դուք հիշում եք, նա քաղաքապետ էր 92-96թթ. Արտաշես Գեղամյանից անմիջապես հետո: Այդ տարիներին և՛ օրենսդրական դաշտն էր չմշակված, և՛ երկիրն էր նոր-նոր ոտքի կանգնում: Ասել, թե այն ժամանակ ամեն ինչ լավ էր, նորմալ էր, դժվար է: Երևանցիներն արդյոք հիշո՞ւմ են այն հարցերը, որ հիմա բողոքի առիթ են հանդիսանում՝ աղբահանության, վերելակների հետ կապված խնդիրները և այլն, իսկ Խաչատրյանի ժամանակ բոլոր վերելակներն աշխատո՞ւմ էին, աղբը մաքրվո՞ւմ էր, տանիքները չէին կաթո՞ւմ, տենց հո չի՞… ընդհանրապես քաղաքապետերը հո կոչվա՞ծ չեն աղբը հավաքելու համար: Հիմա բոլորը ասում են, թե Երևանի հիմնական խնդիրն աղբահանությունն է, վերելակներն են և բարձրահարկ շենքերի տանիքները, սա ծիծաղելի է, որովհետև դա այդպես չէ: Դա 10-րդ հարցն է:
– Շատերը խոսում են Երևան քաղաքի հայեցակարգի բացակայության մասին, Դուք քաղաքի բացերը որտե՞ղ եք տեսնում, օրինակ՝ ինչո՞ւ քաղաքի ճարտարապետության նկատմամբ մեծ դժգոհություն կա: Մենք տեսանք, որ Փակ շուկայի դեպքում քաղաքապետարանը երկու անգամ կառուցապատողին տուգանեց, բայց սայլը տեղից չշարժեց:
– Կան ահավոր դեպքեր, որոնցից մեկն էլ Փակ շուկայի դեպքն է: «Դվին» հյուրանոցի մոտ տեղադրված «Լեռնային պար» քանդակը քանդուքարափ արեցին, Երիտասարդական պալատը, «Սևան» հյուրանոցը և այլն, սրանք այդ ահավոր դեպքերից են: Հիմա էլ ցանկություն ունեն «Զվարթնոց» օդանավակայանի հին շենքը քանդել: Սրանք այն դեպքերն են, որոնք ուղղակի պետք է դատապարտվեն: Եվ մեր հանձնաժողովները` ճարտարապետական, ինչպես նաև ավագանու հանձնաժողովը դատապարտել են այդ բոլորը: Այստեղ խնդիրը նրա մեջ է, թե ինչպես քաղաքապետարանը, որը թույլ չի տվել Ծածկած շուկայի վերակառուցումը, ինչպես նաև Մշակույթի նախարարությունը (ես մասնակցել եմ Մշակույթի նախարարության գիտամեթոդական խորհրդի նիստին, որտեղ նրանք դատապարտեցին և ասացին, որ հարկավոր է քանդել), կան արձանագրություններ` և՛ մեր հանձնաժողովի, և՛ Մշակույթի նախարարության, բայց որ չի արվում, դա արդեն իրավապահ մարմինների խնդիրն է, որովհետև սա օրենքի խախտում է, սա կրիմինալ է, Փակ շուկայի դեպքում սա ճիշտ այնպիսի խախտում է, ինչպես մարդու վրա հարձակվելը, մարդասպանությունը և այլն, սա օրենքի խախտում է, իսկ օրենքի խախտումը նախատեսում է որոշակի պատժամիջոցներ նման խախտումների համար: Թե ինչո՞ւ չի աշխատում օրենսդրական դաշտը, չգիտեմ:
– Առաջիկա տարիներին ի՞նչ եք կարծում օրենսդրական դաշտը կկարգավորվի՞, որ այլևս կրիմինալը հակաօրենսդրական քայլերով չկարողանա առաջ գնալ, այս բացի լրացման առումով ի՞նչ պետք է արվի:
– Այդ հարցը պետք է տալ ՀՀ նախագահին, դատախազ Աղվան Հովսեփյանին, արդարադատության նախարարին, ինչո՞ւ օրենքը չի գործում, Երևանը չունի իր առանձին օրենքները և կամ իր առանձին ոստիկանությունը, որ քաղաքապետը կարգադրի գնա այսինչ բանը քանդի, օրենքը հանրապետության համար է:
– Ի՞նչ եք կարծում` Փակ շուկայի խնդիրը ի՞նչ լուծում կստանա:
– Նրանց, ում մասին ասացիք, որ ասել են՝ իբր ես մեր ժողովրդի կողքին չեմ, ժողովուրդը և ես՝ որպես ժողովրդի մի մաս, պետք է պայքարենք ու հասնենք նրան, որ Փակ շուկան վերականգնվի իր նախնական տեսքով: Ինձ համար Փակ շուկան ճարտարապետական նույն արժեքն ունի, ինչպես Էջմիածնի մայր տաճարը: «Դվին» հյուրանոցի քանդակի մասին ոչ ոք ձայն չի հանում, կարծես դա մեր ժողովրդինը չէ, կարծես դա քանդակագործի սեփականությունն է, բայց դա այդպես չէ: Դա մերն է, ինչո՞ւ չեք պայքարում, քանդուքարափ արեցին քանդակագործի արած գործը, բայց այն մշակութային արժեք էր, նույնն էլ Փակ շուկան և Երիտասարդական պալատը, մշակույթն այդպես քանդվում է և վերացվում տարբեր տգետների, խուժանների, խուլիգանների կողմից:
– Ձեր՝ քաղաքապետարանում գտնվելը այս տարիներին որքանո՞վ եք արդյունավետ և արդարացված համարում:
– Ես ՀՀԿ անդամ չեմ և ընդհանրապես կյանքում որևէ կուսակցության անդամ չեմ եղել, բայց երբ 2009-ին ինձ առաջարկեցին, ես համաձայնեցի, միայն այն պայմանով, որ իմ խոսքը` որպես փորձված ճարտարապետ, քաղաքաշինարար այդտեղ անցնի և օգուտ տա, և այս չորս տարվա իմ՝ այնտեղ գտնվելու արդյունքում ես տեսնում եմ, որ կարողանում եմ ինչ-որ չափի օգուտ տալ, չեմ ասում 100 տոկոսով ամեն ինչ, ինչ ես ասում եմ կամ փորձում եմ անել` անցնում է, չէ, բայց գոնե ինչ-որ չափով ես կարողանում եմ անել այն, ինչ պրոֆեսիոնալ ճարտարապետը կարող է անել Երևանի համար: Դրանով բավարարվում եմ, որովհետև ես տեսնում եմ, որ եթե այնտեղ չլինեմ, իմ փոխարեն տվյալ դեպքում ավագանիի անդամներից չկա որևէ ճարտարապետ, քաղաքաշինարար, և ես նույն ցուցակներում, երբ նայում եմ, ոչ մի կուսակցություն չի մտածում այն մասին, որ քաղաքապետարանը կամ քաղաքը նախևառաջ քաղաքաշինություն է, քաղաքը պետք է կառուցել, պահպանել, և այնտեղ չկան մասնագետներ, բոլորը ինչ-որ մարդիկ են, բիզնեսմեններ, որոնք հեռու են քաղաքաշինությունից, նրանք իրենց գործում կարող է մեծ մասնագետներ են, բայց քաղաքը պահանջում է մասնագետների առկայություն: Հարցը այս գործը կարողանալ անելու մեջ է: Ենթադրենք` քաղաքապետը փոխվեց, եկավ մեկ ուրիշ քաղաքապետ, ինձ շատ է հետաքրքրում՝ ովքեր են այն մարդիկ լինելու քաղաքապետի շուրջը, որոնք այն գործը, որը ես անում էի որպես պրոֆեսիոնալ ճարտարապետ, եթե ես այնտեղ չլինեմ, ով պետք է անի, այնտեղ չկան մասնագետներ: Ի՞նչ է, փողոցից մի ուրիշ ճարտարապե՞տ պետք է բերեն, որ ասեն ավագանու անդամ չէ, բայց ասեն` դու արի այս գործն արա, հո այդպես չէ կարգը: Ամբողջական ցուցակները նայելու դեպքում կտեսնեք, որ ոչ մի կուսակցության ցուցակում որևէ ճարտարապետ չկա, քաղաքը ո՞վ պետք է կառուցի, օրենսդրական այս դաշտը ո՞վ պետք է կարգավորի, եթե ճարտարապետները գիտեն այս խնդիրը, եթե նրանք չանեն, ո՞վ պետք է անի…
– Բայց ճարտարապետներն այսքան ժամանակ այնտեղ են, մենք տեսնում ենք, որ չեն կարողանում խնդիրը տեղ հասցնել, Դուք նշեցիք կրիմինալի մասին, չէ՞ որ հենց նա չի թողնում:
– Էլի կարող է չթողնի, բայց ուրիշ բան է, եթե մասնագետի խոսքը չլինի, ուրիշ բան է, որ գյուղատնտեսը խոսում է ճարտարապետության մասին, էլի օլիգարխը չի թողնում, չէ՞ որ պրոֆեսիոնալ խոսք պետք է լինի: Եվ ընդհանրապես այդ չթողնելն ընդհանրապես կասկածելի բան է, այնպես չէ, որ ճարտարապետներս ինչ ուզում ենք անել, չեն թողնում, այդպես չէ, եթե մենք խելոք բաներ ենք առաջարկում, կարողանում ենք անցկացնել, վերջիվերջո` կա ավագանի, որը պաշտոնի ուժ է տալիս, որպեսզի ճարտարապետների խոսքն անցնի: Իսկ եթե ճարտարապետներ հավաքված չլինեն ավագանիում, ո՞վ պետք է անի այդ գործը: Ես մի քանի անգամ երիտասարդներին ասացի Արամի 30-ի հետ կապված, ես ասացի` ընտրել եք ավագանի, հիմա ինչու չեք գալիս, մեր դուռը միշտ բաց է: Իմ արվեստանոցն այն ժամանակ «Նաիրի» կինոթատրոնի կողքին էր, ասում էի` եկեք մտեք, ներս-դուրս արեք, ինձ մոտ օրական 1000 մարդ է մտնում-դուրս գալիս: Եկեք ասեք, նստենք խոսենք միասին, ինչ-որ որոշումներ կայացնենք, եթե դժգոհ եք, եթե չէ, ուրեմն մենք ինքներս ինչ-որ բան անում ենք:
– Ո՞ւմ եք տեսնում քաղաքապետ այս ցուցակներից:
– Ամեն ինչ համեմատության մեջ պետք է նայել: Եթե ասեմ մեր երիտասարդ քաղաքապետն ընդհանրապես անսխալ է, այդպիսի մարդ չկա, բայց ես նայում եմ, համեմատություններ եմ անում: Միակ մարդը, որը կազմակերպչական կամ հնարավորություններ ունի կազմակերպել քաղաքի կյանքը, եթե Տարոն Մարգարյանին մի կողմ դնենք, Արմեն Երիցյանն է, որը ունի այդ փորձառությունը, որը քաղաքի այս խառը վիճակում կարող է օգնականներ ունենա, և բոլորս միասին այդ թիմով խելքը գլուխը բերենք քաղաքի: Իսկ մյուսները ուղղակի խոսում են, իսկ խոսելը մի բան է, բայց գործ անել կարողանալը ուրիշ բան է: Իմ կարծիքով` Տարոն Մարգարյանն անում է, և մի շատ կարևոր հատկություն ունի այդ մարդը, որ լսում է ուրիշի կարծիքը, միգուցե նրանից է, որ ինքն ավելի երիտասարդ է, մենք ավելի մեծ ենք, մեզ հարգելով լսում է, չէ՞, նա լսելու ընդունակություն ունի և լսածից դրականը վերցնելու ընդունակություն ունի, սա շատ կարևոր բան է: Տարոն Մարգարյանը самодур չէ, որ ասի` այսպես եմ ուզում և վերջ:
– Իսկ ի՞նչ եք արել Դուք քաղաքապետարանում:
– Ես կարող եմ ցանկը ցույց տալ, թե ինչքան եմ իմ ձայնը բարձրացրել: Ամենավերջին գործողությունը, որ արեցի, վերցրեցի մեր հանձնաժողովին տարա Կարմիր բլուր, 6000 տարվա հնագիտական հնավայր է, տարա Էրեբունի և տարա Շենգավիթ, և մենք մանրամասն քննարկեցինք մեր և բոլոր հնավայրերի խնդիրները: Անցած ամսվա վերջին գործն էր, և ես կարծում եմ տվեցի մեծ օգուտ, և մենք երկրորդ անգամ պետք է քննարկենք այդ նախագծերը, որոնք հնավայրին կարող են վնաս բերել: Դրանցի առաջ «Զվարթնոց» օդանավակայանի խնդիրը քննարկեցինք, որ բարբարոսներ են նրանք, ովքեր մտածում են, որ կարող են քանդել «Զվարթնոց» օդանավակայանի հին շենքը, մերժեցինք նրանց առաջարկը, մենք ուղղակի սուսուփուս աշխատում ենք: Այս բոլորն արվում է հասարակական կարգով աշխատանքից դուրս:
– Բայց ասում են, որ կարողանում եք տարածքներից ձեռք բերել, օգտվել:
– Բոլորովին, չեմ կարծում: Համենայնդեպս, ես ո՛չ հիմա, ո՛չ կոմունիստների ժամանակ որևէ տարածք ձեռք չեմ բերել:
