«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Երևանի նորանշանակ ոստիկանապետ Աշոտ Կարապետյանը:
– Պարոն Կարապետյան, բարձրաստիճան պաշտոնյայի հետ կապված փոփոխությունները՝ պաշտոնի բարձրացումը կամ պաշտոնանկությունը, առիթ է կրկին վերհիշելու նրա լավ ու վատ, արած ու չարած գործերը: Այս առումով՝ Դուք ևս բացառություն չեք, և Ձեր նշանակման պահից մամուլը վերհիշեց Գրիշա Վիրաբյանին ծեծելու, Մարտի 1-ի իրադարձություններից հետո ընդդիմության միջոցառումներին խոչընդոտելու և այլ դեպքեր: Նախ՝ ինչո՞ւ եք այդպես դաժանորեն ծեծել Գ.Վիրաբյանին:
– Ես Ձեզ ներկայացնեմ, թե իրավիճակն ինչպես է եղել: 2004 թ. ահազանգ եղավ, որ Արտաշատի ոստիկանության բաժնում բերման ենթարկվածը քրեականի պետի աչքին առարկայով վնաս է հասցրել: Խառնաշփոթը կանխելու, հանգամանքները պարզելու և այն պատճառով, որ այդ ժամանակ այդ ստորաբաժանման ճյուղը ես եմ սպասարկել, քանի որ վարչության պետի օպերատիվ աշխատանքների գծով տեղակալ էի, ուզեցի անձամբ այցելել Արտաշատի բաժին և տեսնել իրավիճակը: Գնացի և տեսա, որ ինքը (Գ .Վիրաբյանը-1in.am) նստած է սենյակում: Նրան հարցրեցի, թե ինչ է պատահել, պատասխանեց, որ քրեականի պետը լավ չի պահել իրեն, խփել եմ: Ասել եմ, եթե իրեն լավ չի պահել, դրա համար օրենքով համապատասխան պատասխանատվություն կա, ինչո՞ւ ես մարմնական վնասվածք հասցրել: Տեսա, որ իրեն լավ չի պահում, ասացի՝ հանգիստ կլինես, մինչև հարցը օրենքով սահմանված կարգով լուծվի:
– Ու հենց այդ ժամանա՞կ ծեծեցիք Գ. Վիրաբյանին:
– Դուք խոսում եք մարդու հետ, ով ուղիղ այդ գործի մեջ է եղել: Եթե Գ. Վիրաբյանը գա, իմ աչքերին նայի ու հիշի մեր առերեսումը, եթե կասի, թե այդպես է ու պնդի…
– Գ. Վիրաբյանը Հայաստանում չի ու չի կարող Ձեզ հետ հանդիպել:
– Ես չեմ էլ իմացել՝ նա Հայաստանում է, թե ոչ: Ես դա ձեզանից եմ իմանում: Դուք ընդունում եք, որ նրա ասածը միանշանակ հիմք է, ես էլ բացատրում եմ, որ այդպես չէ: Որպես բարձրաստիճան սպա՝ ես լրատվամիջոցներին ստելու իրավունք չունեմ, դա իմ գործառույթների մեջ ոչ պատշաճ կատարողական կլինի: Ես նրան ընդամենը 30-40 վայրկյան եմ տեսել: Նա ինձ հարցրեց, թե ինչ եմ աշխատում, ասացի, որ վարչության պետի օպերատիվ աշխատանքների գծով տեղակալ եմ: Կարծում եմ, որ իմ անունն այդ քրեական գործում հոլովել է իրեն մեծարելու և քաղաքական դիվիդենտներ ձեռք բերելու համար, ինչը շատ հաճախ անում են ոստիկանության հաշվին: Կարող եմ ասել թե ինչու՝ քանի որ ոստիկանության աշխատակցին դիմադրություն ցույց տալու պատճառով, ՔՕ 316 հոդվածի համաձայն, նյութեր նախապատրաստվեցին, և ուղարկվեցին դատախազություն: Իսկ անաչառ քննություն վարելու համար գործն ուղարկվեց Երևան: Ես միայն մի անգամ եմ առերեսվել Գ. Վիրաբյանի հետ՝ իր փաստաբանի ներկայությամբ: Ինձ ասեցին, թե բանալիով հարվածել ես նրա ամորձիներին: Ասացի՝ ի՞նչ բանալիով: Ասաց՝ քո չհրկիզվող պահարանի բանալիով: Հարցրեցի՝ իմ բանալիների չափերը կարո՞ղ եք ասել, նա ինչ-որ չափ ցույց տվեց և ասաց, թե դրանք դեղին էին: Իմ գրպանից հանեցի իմ 3 բանալիները, որոնց մեջ սեյֆի բանալի չկար: Փորձաքննություն արեցին և համոզվեցին դրանում:
– Միգուցե Դուք կանխավ գիտեիք, որ առերեսման ժամանակ Գ. Վիրաբյանը կասեր, որ բանալիով եք հարվածել, և այդ օրը այլ բանալիներ եք Ձեզ հետ տարել՝ ցույց չտալով չհրկիզվող պահարանի բանալին:
– Բացարձակապես, Դուք չեք հավատում օրենք պաշտպանող մարդուն, հավատում եք մարդուն, ով քաղաքական ապաստան է խնդրել արտասահմանյան երկրներում:
– Միայն ես չէ, հանրության մեջ ոստիկանության նկատմամբ թերահավատություն կա:
– Հանրության կարծիքը ձևավորվել է ձեր տարածած լուրերով, և դուք գործին միակողմանիորեն եք նայել: Ես կխնդրեի հավատայիք նախաքննությանը և մարդուն, ով իրապես կապված է դեպքի հետ:
– Այդ դեպքում ո՞վ է նրան խոշտանգել:
– Ձեր կարծիքով՝ եթե քաշքշուկ է եղել, և ինքը հարվածել է քրեականի պետի աչքին… միգուցե դեպքի կիզակետը այդտե՞ղ է եղել:
– Ուզում եք ասել, որ այդ պահի՞ն են նրան ծեծել և օրգանները վնասել:
– Չեմ կարող ասել, քննությունը պարզել է, այն գործողությունը որ արվել է, և որի ժամանակ նա մարմնական վնասվածք է ստացել, արվել է պաշտոնական լիազորությունները չանցնելու հետևանքով: Այսինքն՝ ոստիկանության աշխատակիցը ինքնապաշտպանվել է: Ձեր կարծիքով՝ եթե բերման ենթարկվածը բաժանմունքի պետին մարմնական վնասվածք հասցներ, այդ պահին նա ոչ մի գործողություն չէ՞ր անի, նրա ղեկավա՞րը կաներ: Չէ՞ որ ինքնապաշտպանական ռեակցիա գոյություն ունի: Ուղղակի նա դիվիդենտներ ձեռք բերելու համար տալիս է իմ անունը: Ես ընդհանրապես այդ գործառույթների հետ կապ չունեմ: Ես չեմ ուզում արդարանալու տպավորություն թողնել, բայց դա այդպես է: Եթե ոստիկանն է արել, պիտի պատասխան տա, եթե բերման ենթարկվածն է սխալ արել, նա պետք է պատասխան տա:
– Երբ Դուք մտել եք բաժանմունք և խոսել եք Գ .Վիրաբյանի հետ, նրա օրգանները վնասվա՞ծ էին: Եվ եթե այդպես էր, այդ մասին Ձեզ չե՞ն տեղեկացրել: Եթե այդպես լիներ, նա ֆիզիկապես պետք է որ վատ զգար իրեն և բժշկական օգնության կարիք ունենար:
– Ես չեմ կարող ասել, ես կարճ ժամանակ հետո գնացել եմ: Տպավորություն է, որ մենք հիմա հետաքննություն ենք վարում։ Ես ուղղակի ուզում եմ, որ հանրությունն իմանա, որ այդպես չէր կարող լինել և որ դա ուղիղ համեմատական է Գ. Վիրաբյանի սուտ ասելուն: Իսկ մեր եվրոպացի գործընկերներին ուղղակի այստեղի ոչ պատշաճ մարդիկ (որոնց դեպքում, եթե շատ խորանանք, խարդախության հետ կապված կարող է այլ դեպքեր բացվեն) խեղաթյուրում են իրավիճակը: Ես Ձեզ իրական պատկերն եմ ասում: Ոստիկանության պաշտոնյան չի կարող գնալ իր ստորադաս վայրում և արդեն իսկ կատարված-ավարտված գործով մարմնական վնասվածք հասցնել: Առերեսման ժամանակ երբ ես իմ բանալին ներկայացրեցի, նա խուճապի մատնվեց, որ իր ասած սուտը ի հայտ եկավ: Ես հարցրեցի, թե բանալին ի՞նչ գույնի էր, պատասխանեց՝ դեղին: Ասացի, որ դեղին գույնի բանալի ընդհանրապես չունեմ, ասեց՝ կներես, ես դալտոնիկ եմ: Հետո ես իր փաստաբանին հարցրեցի, թե համոզվեցի՞ր որ Աշոտ Կարապետյանը կապ չունի, պատասխանեց՝ քաղաքականություն է, ինչ անենք:
– Ուզում եք ասել, որ Եվրադատարանը Հայաստանի Հանրապետության դեմ վճիռ է կայացրել խեղաթյուրված փաստե՞րի հիման վրա:
– Ես դա չեմ կարող ասել, բայց ինձ թվում է, որ Եվրադատարանի մեր գործընկերներին սխալ տեղեկություն են տրամադրել:
– Բազմաթիվ անգամներ ենք լսել, որ իրավապահ համակարգի պաշտոնյան խախտում կատարելուց հետո ոչ թե պատժվել, այլ պաշտոնի բարձրացում է ստացել:
– Իրավաբանական գնահատականներ իրավաբաններն են տալիս, իսկ քաղաքացին կարող է շատ լավ մարդ է, բայց իրական հանգամանքներին լավ ծանոթ չլինելով՝ թյուր կարծիք է ունենում: Ես Ձեզ ներկայացրեցի իրական պատկերը:
– Պարոն Կարապետյան, Ձեր անունը կապվում է նաև Մարտի 1-ի իրադարձություններից հետո ընդդիմության զանգվածային միջոցառումները խոչընդոտելու, Տիգրան Առաքելյանի նկատմամբ կատարված դեպքերի հետ: Բացի այդ, երբ Դուք ոստիկանության Նոր Նորքի բաժնի պետն եք եղել, Մարտի 1-ի դեպքերի հետ կապված՝ ընդդիմության հետ համագործակցելու համար ձերբակալվել է Ձեր տեղակալ Արմեն Նիկողոսյանը: Այն ժամանակ կարծիք կար, որ ընդդիմության հետ համագործակցելու համար ոստիկանությանը համակարգից «զոհեր» էին անհրաժեշտ, և Դուք միակ ոստիկանապետն էիք, ով թույլ տվեց զոհաբերել իր աշխատողին:
– Ես իմ գործառույթն եմ իրականացրել: Իսկ Մարտի 1-ի դեպքերի հետ կապված՝ որևէ տեղ չի կարող շոշափվել իմ կամ մեր բաժնի այլ աշխատողների անունները, քանի որ գործողությունները, եթե հասարակական կարգի պահպանման հետ են կապված, միանշանակ եղել են մեր գործառույթների շրջանակներում և չեն անցել պաշտոնական լիազորությունները: Իսկ Ա. Նիկողոսյանը կատարել է հանրորեն վտանգավոր և քրեորեն պատժելի արարք, որի համար դատապարտվեց: Հակառակը՝ ես բարոյական հարված ստացա, որ օպերատիվ աշխատանքների գծով իմ տեղակալը կատարել է քրեորեն պատժելի արարք: Դա նաև իմ բացթողումն էր, և ես դրանից բավականին դասեր քաղեցի: Նա դատապարտվել ու չի արդարացվել: Հիմա էլ ավազակային հարձակում կատարելու և սպանության նախապատրաստման համար է դատապարտված:
– Ի՞նչը լավ չէր արել Ձեր իրավանախորդ Ներսես Նազարյանը, որ պետք է անեք Դուք:
– Կա ոստիկանության էթիկա, որ չենք կարող քննադատել մեր գործընկերներին՝ լինի դա գործող, թե նախկին: Գնահատականը տալիս է ոստիկանության կոլեգիան, և հրապարակվում է եզրակացություն: Ես չեմ կարող Ձեր հարցին պատասխանել: Համակարգում ընդհանուր փոփոխություններ են տեղի ունենում, ոստիկանության դերի բարձրացման խնդիրներ ունենք:
– Ն.Նազարյանի պաշտոնանկության պատճառներից մեկը բիզնես գործունեությամբ զբաղվելն էր: Ամեն դեպքում ոստիկանության հաղորդագրությունը դա էր ակնարկում: Եվ քաղաքացիներից գումարներ կորզելու նպատակով ոսիկանությունում ֆինանսական բուրգ ստեղծելն էր: Հայտնի է, որ բարձրաստիճան շատ ոստիկաններ նույնպես նման գործարքներից զերծ չեն: Ինչո՞ւ է խտրական վերաբերմունք դրսևորվել, և միայն Ն. Նազարյանը պաշտոնանկ արվել:
– Ոստիկանության հաղորդագրությունը ես չեմ կարող քննարկել, և ինչ հրապարակվել է, ճիշտ է: Իսկ ինչ վերաբերում է մյուսների հետ կապված բիզնես կապերին, ոստիկանությունը տիրապետում է իրավիճակին, և ամեն ինչ կլինի ճիշտ ժամանակին:
– Ոստիկանապետ Վլադիմիր Գասպարյանը շատ է խոսում բարեփոխումների, ոստիկանի նոր կերպարի մասին, բայց ձեր ոլորտում այդ բարեփոխումները շատ դանդաղ են ընթանում, կամ ինչպես ցանկացած ոլորտում, ավելի շատ խոսվում է, քան իրականացվում:
– Ես համաձայն չեմ Ձեր գնահատականի հետ, այսօրվա ոստիկանությունն անհամեմատ փոխվել է, և ոստիկանապետի խիստ հանձնարարականներն ուղղված են հասարակության նկատմամբ օբյեկտիվ լինելուն, հասարակության մեջ ոստիկանության դերի բարձրացմանը: Եվ որպես Երևանի նորանշանակ ոստիկանապետ՝ իմ առջև դրված համար մեկ խնդիրը քաղաքացու անդորրն ապահովելն է և իրավախախտին օրենքի խստությամբ պատժելը:
– Այդ դեպքում մինչև օրս հասարակությունն ինչո՞ւ չի վստահում ոստիկանությանը և վախենում է, որ իր «գլխին կսարքեն», չարած արարքի համար կպատժեն:
– Ոստիկանը նախ պետք է մարդ լինի, հետո նոր՝ մասնագիտությամբ ոստիկան: Միանշանակ պետք է ազատվել այն ոստիկանից, ով չունի այդ հատկանիշը: Ոստիկանը քաղաքացիների հետ նախ պետք է որպես մարդ շփվի, հետո նոր կատարի իր ծառայողական պարտականությունը: Ոստիկանի կերպարը պետք է փոխենք, այդ առումով աշխատանքներ տանում ենք, և հուսով եմ, որ ոստիկանապետի հրամանը պետք է պատշաճ կատարենք: Ու ես հենց դրա համար եմ կանչված:
– Իսկ, Ձեր կարծիքով, վերջին մի քանի տարիներին ոստիկանի կերպարը դրականորեն փոխվե՞լ է:
– Դուք չե՞ք նկատել:
– Ես նկատել եմ, որ ապրիլի 9-ին ոստիկանների կողմից Արմեն Մարտիրոսյանի նկատմամբ նման անհամաչափ և դաժան բռնություն է ցուցաբերվել:
– Այս պահին քննություն է ընթանում: Դուք դա բռնություն եք համարում, բայց այդ գործողություններով ոստիկանությունը կանխեց մի շատ կարևոր գործողություն: Միգուցե այլ հարթությամբ նայենք: Ոստիկանությունը գերազանց ծառայեց: Միգուցե լուրջ միջադեպեր կլինեին, եթե ոստիկանությունն օբյեկտիվ չգնահատեր իրավիճակը և պատշաճ չկատարեր իր առաջ դրված խնդիրը: Իսկ ինչ վերաբերում է Ա. Մարտիրոսյանի հետ կապված իրավիճակին, ապա ոստիկանությունը քննություն է կատարում, եկեք սպասենք ավարտին:
– Ընդունված է ասել, որ ոստիկանությունը զերծ է քաղաքականությունից, բայց կարծիք կա, որ մեր երկրում գոյություն ունեցող քաղաքական ու տնտեսական այս ճգնաժամի պայմաններում, երբ ընտրություններից հետո երկարատև հանրահավաքներ, զանգվածային միջոցառումներ են տեղի ունենում, դժգոհության ալիք է բարձրանում, ոստիկանությունը ոչ թե հասարակության, այլ իշխանության կողքին կանգնում: Ե՞րբ կգա այն օրը, երբ ոստիկանությունը կկանգնի ոչ թե իշխանության, այլ հասարակության կողքին:
– Ոչ, ոստիկանությունը բացառապես դուրս է քաղաքականությունից և ցանկացած միջոցառման ժամանակ իր գործառույթների շրջանակում պետք է գործի, ինչը խիստ հանձնարարված է հենց ինձ: Մենք գնում ենք նոր ոստիկանի կերպար ձևավորելուն:
– Կարծիք կա, որ Դուք ընդգծված վերաբերմունք ունեք «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության նկատմամբ: Անցած տարվա խորհրդարանական ընտրություններից առաջ այդ կուսակցության տարբեր անդամների ձերբակալությունները Ձեր անվան հետ են կապվում:
– Այդպես չէ, ես իրականացնում եմ իմ գործառույթները, և դրանց շրջանակներում, եթե լինում են իրավախախտներ, ես պարտավոր եմ նրանց հայտնաբերել և օրենքով սահմանված կարգով ընթացք տալ: Ես հո չե՞մ տարբերակի, թե որ կուսակցությունից է իրավախախտը: Կարող է լինել նաև իշխող կուսակցությունից, ընդդիմադիր կուսակցությունից: Ինչ է, ամեն մեկին ձերբակալելիս պետք է հարցնենք, թե ո՞ր կուսակցությունից է:
– Անընդհատ շեշտում եք, որ ոստիկանության դեմքը պետք է փոխվի, նոր ոստիկանի կերպար կերտվի: Դուք այդ նոր ոստիկանի կերպա՞րն եք:
– Ես փորձում եմ լինել այդ նոր ոստիկանի կերպարը, որ ժողովրդի մեջ ոստիկանության հանդեպ հավատ ներշնչվի: Դա է իմ ոստիկանապետի հանձնարարականը՝ ծառայել օրենքին և ժողովրդին:
– Դուք հետևողականորեն հերքեցիք Ձեզ վերագրվող բոլոր մեղադրանքները: Ձեր երկարամյա ծառայության ընթացքում սխալ թույլ չե՞ք տվել:
– Ես Ձեզ ներկայացրել եմ իրականությունը: Եվ եթե ինքս գտած լինեի, որ սխալ եմ արել, դա իմ մեջ կուղղեի և չէի աշխատի համակարգում: Միգուցե և արել եմ, բայց իմ գործառույթների մեջ չեմ գտել, որ դա սխալ է: Անսխալական մարդ չկա, բարոյական սխալ չպետք է լինի: Բարոյական սխալը աններելի է ոստիկանի համար, մյուս սխալները քննելի են:
– Իսկ որքա՞ն ժամանակ է պետք Ձեր ասած նոր ոստիկանի կերպարը կերտելու համար:
– Ամեն ինչ պետք է արվի, որ կատարվի ոստիկանապետի հանձնարարականը, և ես անձնապես ամեն ինչ անելու եմ, որ Երևանում նոր ոստիկանի կերպարը հնարավորինս ամուր հիմքերի վրա լինի: Հենց դրա համար էլ կանչված եմ աշխատանքի: Որ օրը, երբ զգացի որ չեմ կարողանում տիրապետել իրավիճակին, իմ ղեկավարին կխնդրեմ ազատել ինձ զբաղեցրած պաշտոնից: Չեմ կառչի և բանսարկություններով չեմ զբաղվի:
– Պարոն Կարապետյան, այս հարցազրույցը հավանաբար կկարդա Գ. Վիրաբյանը, ով ինձանից ավելի լավ է տիրապետում վերը նշված դեպքին, կկարդան այլ մարդիկ, ովքեր շատ ավելի լավ են ճանաչում Ձեզ: Ձեր կարծիքով՝ Ձեր այսօրվա ասածներին ավելի շատ կհավատա՞ն, թե՞ կքննադատեն:
– Ես ասել եմ բացարձակ ճշմարտությունը, Դուք էլի հետ եք գնում Գ. Վիրաբյանին: Ես չեմ ուզում, որ արդարանալու տպավորություն լինի: Իսկ եթե ընդունեն իմ ասածները, չեն քննադատի:
