Thursday, 28 03 2024
«Աշխարհին նոր բազմակողմանի առևտրային համակարգ է անհրաժեշտ». Տոկաև
Գազայում սովը կարող է դիտվել որպես պատերազմի հանցագործություն. ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար
18:10
«Գերմանիայի հատուկ ծառայությունները չեն իմացել Մերձմոսկվայում նախապատրաստվող ահաբեկչության մասին». Շոլց
18:09
ԱՄՆ-ն 228 մլն դոլար է հատկացրել Բալթյան երկրներին 2024 թ. պաշտպանության համար
Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի
Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել
18:06
Ֆրանսիայում դադարեցվել է գնացքների երթևեկությունը «Նելսոն» փոթորկի պատճառով
«Սիրիայում, Լիբիայում, Ղարաբաղում կամ այլ տեղ բախվում էինք գլոբալ դաշինքի հակազդեցությանը». Էրդողան
Լրատվական-վերլուծական երեկոյան թողարկում
Վանաձորում հղի կնոջ մահվան համար մեղադրանք է առաջադրվել 3 բժշկի
18:01
Նվիրված ու պրոֆեսիոնալ թիմ, ճկուն աշխատելաոճ և գործունեության թափանցիկություն. սա է Հայէկոնոմբանկի հաջողության բանաձևը. Արտակ Առաքելյան
Ալի Նաղիեւը ԵՄ դիտորդական առաքելությունը համարում է «ահաբեկչական»
Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը
17:50
Քլինթոնը լոբբինգ է արել Կրասիկովի հետ Նավալնիի փոխանակման համար
Վրաստանի լեռնադահուկային հանգստավայրում ձնահյուսի պատճառով կա անհետ կորած
17:30
Սեուլում ավտոբուսների վարորդները գործադուլ են հայտարարել
17:20
Բուլղարիայում տեղի կունենան արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ
Եվրանեսթում մենք կողմ ենք քվեարկել մեր ընդդիմադիրների առաջարկին, իրենք մերին`ոչ.շատ բան չփոխվեց
Բաքվի վարքագիծն անընդունելի է. Բաքոյանը՝ ԼՂ-ի նախկին ղեկավարներից հարցազրույցներ վերցնելու մասին
Իսրայելը հայտնել է Լիբանանից հրթիռների արձակման մասին
17:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Վրաստանը մտադիր է երկու տարվա ընթացքում 3,7 մլրդ լարի ծախսել կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի համար
ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու հարց Հայաստանը չի քննարկում. ՔՊ պատգամավոր
Օր առաջ հայտարարել ռուսական ռազմակայանը ՀՀ-ից հանելու մասին. Հայկ Միրզոյան
Անհապաղ դո՛ւրս գալ ՀԱՊԿ-ից և ԵԱՏՄ-ից. Ժողովրդավարական հասարակական-քաղաքական ուժերի հայտարարությունը
«Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են». Ռուբինյան
«Եվրամիությունը հիասթափեցրել է Վրաստանին». Պապուաշվիլի
Մենք Հայաստանին օգնելու պարտականություն ունենք ագրեսորի դեմ պայքարում․ Անն-Լորանս Պետելի հարցազրույցը
Բաքուն «ջրային ագրեսիա» է նախապատրաստում
Ղրղզստանը հայտնել է ՌԴ-ում ահաբեկչություններին մասնակցելու համար երկրի քաղաքացիներին հավաքագրելու փորձերի մասին

Ինչպե՞ս նվազեցնել քաղցկեղածին ազդակների ռիսկը

Վերջերս հարցազրույց ունեցանք «Եվրոպա Դոննա» կազմակերպության Հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար Նվարդ Քոչարյանի հետ, ում հետ խոսել ենք քաղցկեղի, կորոնավիրուսով պայմանավորված վերջինիս խնդիրների և ազդակների ռիսկի նվազեցման մասին։ 

 Փետրվարի 4-ը քաղցկեղի մասին իրազեկման համաշխարհային օրն էր, ինչպե՞ս կգնահատեք քաղցկեղի մասին իրազեկվածությունը Հայաստանում։

Ցավոք մեր հանրապետությունում քաղցկեցի մասին իրազեկվածությունը գնահատում եմ ոչ բավարար։ Փետրվարի 4-ը բոլոր տեսակի քաղցկեղների իրազեկման օրն է ամբողջ աշխարհում և այդ օրը մի քիչ ավելի է խոսվում քաղցկեղի խնդիրների մասին։ Հայաստանում օրվա կարևորությունը շատ բարձր է, քանի որ մարդիկ սովոր են անտեսելու քաղցկեղի նախանշանները։ Լինում են դեպքեր, երբ կինը արդեն վերք դարձած կուրծքը, մոտավորապես 5սմ-ի հասնող էապես շոշափվող գոյացությունն անտեսում է։ Արդյունքում շատ բարդացած փուլի կրծքագեղձի քաղցկեղ և շատ բարդ բուժում։ Այսպիսի օրինակները բազմաթիվ են, իսկ հետևությունը մեկն է՝ որպես պացիենտական կազմակերպություն ավելի ու ավելի շատ ջանքեր պետք է գործադրենք, ներգրավենք բոլոր հնարավոր հարթակները, պարբերաբար տեղեկատվական հանդիպումներ  իրականացնենք բոլոր տարիքային խմբերի հետ։

 Ձեր գնահատմամբ ինչպե՞ս է ազդել Կորոնավիրուսային համավարակը Հայաստանում ուռուցքային հիվանդությունների հետ կապված իրավիճակի վրա։

Համավարակը ազդեց այնքանով, որ դադարեցին պրոֆիլակտիկ նպատակով հիվանդանոցային այցերը։ Բոլորը վախենում էին վարակվելուց, ինչը, իհարկե հասկանալի է։ Համավարակի ընթացքում որևէ տեղեկատվական միջոցառում, սկրինինգային հետազոտություն չարվեց և մեր, և ցանկացած այլ կառույցի կողմից։ Այս փուլում ազդեցությունը գնահատելը դեռևս բարդ է։ Քաղցկեղ ունեցող պացիենտները իրենց ժամանակացույցով ստանում էին բոլոր բուժումները։ Կապված սահմանների փակ լինելու հետ՝ որոշ դեղորայքի պակասուրդ կար, սակայն հնարավորինս դա էլ լրացվում էր։ Հուսանք համավարակի նահանջով պայմանավորված քաղցկեղի կանխարգելման և բուժման բոլոր ծրագրերը նոր թափ կառնեն։

 Այս տարի Եվրոպա Դոննան հայտարարել է քաղցկեղածին ազդակների ռիսկի նվազեցման և կանխարգելման տարի, ի՞նչ է իրենից ներկայացնում այն։

Եվրոպա Դոննա Արմենիան յուրաքանչյուր տարի փորձում է ուշադրություն դարձնել այդ պահին ավելի հրատապ խնդիրներին։ Այս տարի փորձելու ենք մեր բնակչությանը իրազեկել քաղցկեղածին ազդակների մասին և թե ինչպես կարելի է նվազեցնել դրանց ռիսկերը։ Այսինքն իրազեկելու ենք, թե որ վնասակար սովորություններն են մեծացնում քաղցեկի առաջացման ռիսկը և պատմելու թե ինչպես կարելի է այդ սովորությունները թողնելով կամ փոխակերպելով նվազեցնել այդ ռիսկը։

Հայտնի է, որ քաղցկեղի դեպքերի 30-50%-ը կարելի է կանխել` նվազեցնելով ռիսկի գործոնները և կիրառելով ապացույցների վրա հիմնված կանխարգելման ռազմավարություն։ Օրինակ․՝ ծխելով պայմանավորված ռիսկը կարելի է նվազեցնել ծխելը թողնելով կամ ծայրահեղ դեպքում նիկոտին մատակարարող ու առանց այրման աշխատող այլընտրանքների անցնելու միջոցով, ինչպիսիք են նիկոտինային սպեղանիները, մաստակները, էլեկտրոնային սիգարետը կամ ծխախոտի տաքացման համակարգերը։ Ալկոհոլով պայմանավորված ռիսկերը կարելի է նվազեցնել սահմանափակելով ալկոհոլի օգտագործումը ու անցնելով ալկոհոլի ավելի ցածր  պարունակությամբ խմիչքների, ինչպիսիք են գինին և գարեջուրը։

Լիահույս եմ, որ նախատեսած բոլոր միջոցառումներն կկարողանանք պատշաճ կերպով իրականացնել։

 Վերջերս Եվրոպա Դոննան հրապարակել է քաղցկեղի մասին տեղեկատվական գրքույկ, որոնք են այն հիմնական խորհուրդները որո՞նք տեղ են գտել այնտեղ։

Այո, երբ որոշեցինք 2021-ին կենտրոնանալ քաղցկեղածին ազդակների ռիսկի նվազեցման թեմայի վրա հասկացանք որ նմանատիպ տեղեկատվական գրքույկի կարիք կա։

Գրքույկը նախատեսված է բոլորի համար և նպատակ ունի մատչելի կերպով բացատրել թե ինչ է քաղցկեղը, ինչը կարող է հանդիսանալ ազդակ դրա առաջացման համար և ինչպես կարելի է նվազեցնել այդ քաղցկեղածին ազդակների ռիսկը։ Գրքույկում հիմնականում շեշտադրված են 5 հիմնական դրույթներ, որոնք ամենամեծ ռիսկն են պարունակում քաղցկեղի առաջացման տեսանկյունից, դրանք են ծխելը, ալկոհոլի չարաշահումը, անառողջ սնունդը, նստակյաց կյանքը և պարբերաբար չհետազոտվելը։ Այն պատրաստվում ենք բաժանել մեր բոլոր միջոցառումների ժամանակ։

Կիսում եմ այն տեսակետը, որ լիովին հրաժարվել վերոնշյալներից՝ գրեթե անհնար է, սակայն ցանկության դեպքերում վստահ եմ, որ կարելի է փոխակերպել այս վնասակար սովորությունները նվազեցնելով քաղցկեղի առաջացման ռիսկը։ Քաղցկեղի շատ տեսակներ բուժվելու մեծ հնարավորություն ունեն, եթե վաղ և ճշգրիտ ախտորոշվեն և պատշաճ բուժվեն, այս գրքույկը հենց այդ մասին է։

 

 

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում