«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Գարեգին Նուշիկյանը:
– Պարոն Նուշիկյան, ճի՞շտ են մամուլի այն հրապարակումները, թե Ձեզ պատկանող բիզնեսի ծավալներն ու շահույթը նվազել են: Եվ ինչի՞ հետևանք է դա:
– Նախորդ տարվա համեմատ կարելի է ասել, որ ծավալները պահպանվել են: Ինձ պատկանող սեփականության բիզնեսում մի քանի ճյուղավորումներ կան: Մեկում ծավալները նվազել են, մյուսում՝ մի փոքր ավելացել, բայց ընդհանուր առմամբ մնացել են նույն մակարդակի վրա: Եվ ոչ միայն մեզ պատկանող բիզնեսում, ընդհանրապես շատ բիզնեսներում նույնպես անկումներ կան` արտարժույթի, էլեկտրաէներգիայի, գազի թանկացման հետ կապված: Այդտեղ մեծ նշանակություն ունի նաև արտագաղթի ազդեցությունը:
– Ձեր կարծիքով` Հայաստանի բիզնես միջավայրում կա՞ այնպիսի իրավիճակ, որ կարիք կա ստեղծել խաղի հավասար կանոններ, ինչպես վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանն է հայտարարում:
– Ոչ թե կարիք կա, այլ կարծում եմ` կա անհրաժեշտություն, և մենք պետք է ամեն ինչ անենք, որ այդ կանոնները հավասար լինեն բոլորի համար: Կարողանանք ստվերը առավելագույնս կրճատել: Մի խոսքով` այսօր դա անհրաժեշտություն է:
– Իսկ խաղի հավասար կանոններ ստեղծելու համար ի՞նչ քայլեր են անհրաժեշտ անել:
– Ստեղծել հավասար պայմաններ: Երբ բացում ենք խոշոր հարկատուների ցանկը, այնտեղ շատուշատ բաներ ակնհայտ են: Պետք է այդ ցանկը բացել, շատ հետևողական ուսումնասիրել և պահանջել, որ բոլորը գան հարկային դաշտ, ու բոլորի համար լինեն հավասար պայմաններ:
– Այսինքն` անհավասար պայմանները հիմնականում խոշոր բիզնեսի մոտ է:
– Այնպես չէ, որ փոքր բիզնեսում բոլորը ստվերից դուրս են աշխատում: Բոլոր տեղերում էլ ստվեր կա:
– Խաղի հավասար կանոնը նշանակում է, որ պետական կառույցնե՞րը պետք է հավասարապես վերաբերվեն բոլոր տնտեսվարող սուբյեկտներին:
– Այո, պետք է հավասար մոտեցում ցուցաբերել, պետք է ոչ մեկը չունենա արտոնություններ, և բոլորը պետք է իրենց շրջանառությունից վճարեն օրենքով սահմանված հարկերը: Ստվերը կրճատելու համար նախ քաղաքական կամք է անհրաժեշտ, որը, կարծում եմ, կա, վարչապետը բազմիցս խոսել է դրա մասին: Կարծում եմ` որոշակի կարճ ժամանակահատված հետո արդյունքներն արդեն ավելի տեսանելի կլինեն:
– Այդ առումով ի՞նչ եք ակնկալում Հ. Աբրահամյանից:
– Ակնկալում եմ, որ այն, ինչ նա ասում է, կարողանա մեր բոլորի օգնությամբ իրականացնել: Այն, ինչ նա ասում է, մեր բոլորի, մեր երկրի համար բացի լավից, վատին չի կարող բերել:
– Դուք զգացե՞լ եք որևէ արտոնյալ գերակայություն Ձեր բիզնեսի նկատմամբ:
– Դուք հարց եք տալիս, որի պատասխանը կլինի շատ սուբյեկտիվ: Ես ասացի, որ մեր բիզնեսը տարբեր ճյուղերից է բաղկացած, և շատ որոշակի ստվեր գոյություն ունի: Օրինակ` օծանելիքի, մաշկի խնամքի պարագաների բիզնեսում եթե մտցվի պիտակավորումը, որոշ չափով դա կնվազեցնի: Ես ուզում եմ օրենսդրական առաջարկ անել, որ մյուս տարի այդ ոլորտում նույնպես նման համակարգ մտցվի: Գաղտնիք չէ, որ դրանից առաջ հանքային ջրերը, գարեջուրը, հյութերը պիտակավորվեցին, և այդ ոլորտներում հարկային մուտքերի զգալի աճ տեղի ունեցավ: Միանշանակ ստվեր կա նաև օծանելիքի բիզնեսում, և դա արդեն կապված է մաքսային ոլորտի հետ: Եվ կարծում եմ, որ պիտակավորումը հնարավորինս կկարգավորի այդ հարցը:
– Հ. Աբրահամյանը, ինչպես նաև օրենսդիր ու գործադիր ոլորտի շատ պաշտոնյաներ ունեն բիզնեսներ: Նման պայմաններում ինչպե՞ս հավատալ, որ հավասար խաղի կանոններ կհաստատվեն, որ վարչապետը, նախարարներն ու պատգամավորները շարքային գործարարների հետ միասին նույն խաղի կանոններով կաշխատեն:
– Ինձ մոտ միանշանակ հավատ կա, որովհետև ես ինքս մասնակից եմ այդ գործընթացներին: Ես արդեն նշեցի, որ շատ երկար ժամանակ չի պահանջվում, որպեսզի այդ ամենը տեսանելի լինի: Ես կարծում եմ, որ մինչև տարեվերջ որոշակի պարզություն կլինի: Եվ դա ակնհայտ կլինի հարկային-մաքսային մուտքերի ժամանակ: Ես բազմիցս ասել եմ, որ մենք փոքր երկիր ենք, և բոլորը գիտեն, թե բոլորը ինչով են զբաղված: Բոլորը գիտեն, թե մաքսայինում-հարկայինում ինչպես է ամեն ինչ արվում: Եվ շատ կարճ ժամանակ հետո, իսկ մինչև տարեվերջը շատ կարճ ժամանակ է, արդյունքները տեսանելի կլինեն:
– Իսկ եթե հարկային-մաքսային մուտքերը զգալի չափով չավելացան, դա կնշանակի, որ պարզապես խոսքե՞ր հնչեցին:
– Այո, շատ որոշակի կազմակերպությունների մոտ եթե հարկային մուծումները չավելացան, ուրեմն.. Եկեք չմանրամասնեմ, խոսքը խոշորներին է վերաբերում: Ֆինանսների նախարարությանը կից կա վերլուծական կենտրոն, որը կարող է շատ հեշտ իրականացնել այդ վերլուծությունը, եթե մինչև հիմա չի իրականացրել: